Tímarit lögfræðinga - 01.08.1979, Qupperneq 5

Arnljótur Björnsson prófessor:
TENGSL VINNUVEITANDA OG STARFSMANNS
SEM SKILYRÐI VINNUVEITANDAÁBYRGÐAR
EFNISYFIRLIT
1. Inngangur .................................................. 51
2. Starfsmenn, sem bakað geta vinnuveitanda bótaskyldu ........ 53
2.1. Fræðikenningar.......................................... 53
2.2. Nánar um sjálfstæða verktaka ........................... 57
2.3. Framkvæmd dómstóla ..................................... 61
3. Á hverjum hvílir vinnuveitandaábyrgðin? .................... 71
4. Efnisútdráttur ............................................. 73
1. INNGANGUR
Það er meginregla í íslenskum rétti, að vinnuveitandi ber skaða-
bótaábyrgð á því tjóni, sem starfsmaður hans veldur með saknæmum
og ólögmætum hætti við framkvæmd starfs sins. Regla þessi gengur
oft undir nafninu reglan um húsbóndaábyrgð, en hér á eftir verður
hún nefnd reglan um vinnuveitandaábyrgð.
Almenna reglu um vinnuveitandaábyrgð er eigi að finna í settum
lögum hér á landi, en í einstökum lagaákvæðum er þó gert ráð fyrir,
að hún sé til, sbr. einkum 2. málsl. 1. mgr. 25. gr. laga nr. 20/1954 um
vátryggingarsamninga. Hin almenna regla um vinnuveitandaábyrgð
utan samninga er, svo sem kunnugt er, mynduð af dómstólum og
stendur hún nú traustum fótum í íslenskum rétti.1
1 Um sögu hinnar ólögfestu vinnuveitandaábyrgðarreglu: Ólafur Lárusson, Ábyrgð
vinnuveitenda á saknæmu atferli starfsmanna þeirra, Lög og saga, Rvík 1958, bls. 41—6
og Þórður Eyjólfsson, Udviklingen indenfor islandsk erstatningsret i de sidste ártier,
SvJT 1969, bls. 144—6.
51