Tímarit lögfræðinga - 01.11.1986, Síða 7

íslenskum dómara. Það er a.m.k. lítt skiljanlegt hvernig fyrirfram er hægt að
gefa sér það að slíkt réttarhald fyrir dómi hefði minna gildi en yfirheyrslurnar
í Flugturninum. Alltént varð að gera þá lágmarkskröfu til ríkislögmanns að hann
léti gera ítarlega könnun fyrirfram á réttarstöðunni að þessu leyti og láta á það
reyna ef nauðsynlegt var. Hefði þá fengist úr því skorið hvort jafnræði ríkti
milli íslensks réttarfars og bandarísks.
Ég er þeirrar grundvallarskoðunar að íslendingar eigi aldrei að sæta því að
vera yfirheyrðir á íslandi vegna dómsmáls nema samkvæmt íslenskum réttar-
farslögum. Ég tel það ósæmandi, ef við viljum teljast réttarríki, að láta ekki
a.m.k. á það reyna hvort erlent ríki, þar sem mál er rekið, viðurkenni sllkar
yfirheyrslur. Með því að Ijá máls á öðru rænir íslenska ríkið borgara sína þeirri
réttarvernd sem þeir njóta samkvæmt lögum I landi sínu og afsalar sér þeirri
sjálfsögðu kröfu sjálfstæðs rlkis að mark sé tekið á réttarfari þess. Á sama
hátt og íslenskir dómarar standa oft frammi fyrir því að meta gildi erlendra rétt-
argagna verðum við að gera þá kröfu til erlendra dómstóla að þeir meti á sinn
hátt íslensk sönnunargögn. Fyrr vil ég tapa máli en glata þeim rétti.
Hér hefur því miður af flugslysi leitt réttarfarsslys sem ekki má endurtaka
sig. Ella gæti orðið skammt f utanstefnur sem við hingað til höfum engar
viljað hafa.
Björn Þ. Guðmundsson
153