Tímarit lögfræðinga - 01.12.1989, Blaðsíða 33

þessu móti hafa sektamörk laganna staðist þrátt fyrir mikla verðbólgu,
og sektarfjárhæðir í íslenskum pappírskrónum hafa hækkað nokkurn
veginn í samræmi við verðlagsþróun.
Með 1. nr. 4/1924 voru lögfest almenn ákvæði, sem enn gilda, um að
miða við gullkrónur sektir fyrir landhelgisbrot, sbr. tilvitnun í þá-
gildandi lög um bann gegn botnvörpuveiðum og lög um rétt til fiski-
veiða í landhelgi. Miða skal sektir við gullkrónur og ákveða í dómi
eða sátt jafngildi þeirra í íslenskum krónum, eftir gengi þann dag,
sem sekt er ákveðin, sjá H 1980:976. Um einstök lög sjá 13. gr. 1. nr.
33/1922, um rétt til fiskiveiða í landhelgi (heimild í 1. nr. 4/1924) ;
17.—19. gr. 1. nr. 81/1976, urn veiðar í fiskveiðilandhelgi Tslands; 2.
gr. 1. nr. 34/1976, um veiðar íslenskra skipa utan fiskveiðilandhelgi
Islands; 10. gr. 1. nr. 26/1949, um hvalveiðar og 18. gr. 1. nr. 3/1988,
um stjórn fiskveiða 1988—1990.
5) Vísitölubundnar sektir. Á árinu 1948 voru sett sérstök lög um
ákvörðun fésekta, þess efnis að hvarvetna þar, sem fésektir eru
ákveðnar í lögum án tillits til þess verðlags, er þá gilti, skuli lágmark
þeirra og hámark breytast eftir vísitölu, sem kaupgjald er greitt eftir
á hverjum tíma, sbr. 1. nr. 14/1948. 1 greinargerð með frumvarpi til
laga þessara var lögð á það áhersla, að lögin væru sett til að samræma
úrelt sektamörk við „núgildandi verðlag". Lögin virðast almennt
hafa verið skýrð þannig með hliðsjón af þessu orðalagi, að þau tækju
aðeins til laga, er sett voru fyrir gildistöku 1. nr. 14/1948. Samkvæmt
útreikningi á kaupgjaldsvísitölu var t.d. talið heimilt að þrefalda þá-
gildandi sektahámark hegningarlaga (30.000 kr.), en það hámark hélt
velli allt frá 1940 og fram að setningu 1. nr. 101/1976. Lögin um
ákvörðun fésekta eru sjaldan lögð til grundvallar í dómum, sjá þó
H 1963:539 (2000 kr. sekt, en gildandi refsihámark var 1000 kr.).
Lögin hafa nú sáralítið gildi í óbreyttri mynd.
Með 5. gr. 1. nr. 101/1976 var sektahámark 50. gr. hgl. hækkað í 5
milljónir gkr. Höfð var hliðsjón af sérfræðilegum útreikningum á
þróun vísitölu vöru og þjónustu frá árinu 1939.17 Niðurstaða sérfræði-
álitsins vai’ sú, að vísitala vöru og þjónustu ætti einnig að vera not-
hæf í framtíðinni sem sektavísitala. Hins vegar var kaupgreiðslu-
vísitala talin ótæk í þessu skyni.
17 Árni Vilhjálmsson: Um fésektir. Fylgiskjal með lagafrumvarpi. Alþt. 1975—76, A-deild,
bls. 1258-1259.
239