Tímarit lögfræðinga - 01.12.1989, Blaðsíða 39

ar fjárnám vegna vangoldinnar sektar bar ekki árangur.30 Um þá
niðurstöðu mátti deila, en hún studdist við gild efnisrök. Meðan sekta-
kröfur töldust almennar kröfur, hlaut greiðsla þeirra fyrst og fremst
að bitna á öðrum kröfuhöfum, en ekki á þrotamanni, sem unnið hafði
til sektar, sbr. 4. mgr. 52. gr. hgl.
Við breytingu á skiptalögum árið 1974 urðu sektakröfur réttlægiú
en áður í skuldaröð við úthlutun úr þrotabúi. Nú eru sektakröfur
eftirstæðar kröfur og koma á eftir almennum kröfum (á undan gjafa-
kröfum). Þær bitna því ekki á öðrum kröfuhöfum, sjá 86. gr. skipta-
laga nr. 3/1878, sbr. 6. gr. 1. nr. 32/1974, sbr. og 78. gr. gjaldþrota-
laga nr. 6/1978.31 Af þessu er ljóst, að sektakröfum má lýsa í þrota-
bú, og tæpast leikur vafi á því lengur, að krafa sektainnheimtuaðila
geti leitt til gjaldþrotaskipta, sbr. 13. gr. 1. nr. 6/1978.32 1 32. gr. 1.
nr. 6/1978 kemur fram takmörkun á skuldajafnaðarrétti að því er
varðar eftirstæðar kröfur.
Fjárnám verður ekki gert í eignum sökunauts, eftir að bú hans
hefur verið tekið til gjaldþrotaskipta, sbr. 1. mgr. 24. gr. 1. nr. 6/1978.
Fjárnámsgerð fógeta í eignum þrotamanns á síðustu 6 mánuðum fyrir
frestdag bindur þrotabúið á engan hátt, en sé fjárnámið gert fyrir
þann tíma, nýtur sektakrafa réttar sem veðkrafa, sbr. 2. mgi'. 24. gr.
og 58. gr. 1. nr. 6/1978, og fjárnámsgerðin getur þá yfirleitt orðið
grundvöllur nauðungaruppboðs þrátt fyrir gj aldþrotaskiptin.
d) Sérreglur um skattsektakröfur. Að því leyti sem lög kveða ekki
öðruvísi á, gilda um nauðungarinnheimtu skattsekta sömu reglur og
um aðrar fésektir. Aðalreglan er t.d. sú skv. 86. gr. skiptalaga, að
skattsektakröfur séu eftirstæðar kröfur. Hins vegar taka öll helstu
skattalögin það fram, að um innheimtu sekta, sem ríkisskattanefnd
(eða sektarnefnd) úrskurðar, gildi sömu reglur og um innheimtu
skatta, þar á meðal um lögtaksrétt, sbr. 5. mgr. 108. gr. 1. nr. 75/1981,
4. mgr. 26. gr. 1. nr. 10/1960, 4. mgr. 31. gr. og 29. gr. 1. nr. 45/1987,
sbr. 14. og 15. gr. 1. nr. 90/1987, 4. mgr. 41. gr. 1. nr. 50/1988.33
30 Ólafur Jóhannesson: Skiptaréttur. Rvík 1954, bls. 85.
31 Stefán Már Stefánsson: íslenskur gjaldþrotaréttur. Rvík 1982, bls. 233-236.
32 Sjá einnig hugleiðingar Stefáns Más Stefánssonar: íslenskur gjaldþrotaréttur. Rvík 1982,
bls. 64.
33 Með 1. nr. 78/1989 voru felld brott ákvæði um forgangsrétt vanskilafjár og álags við
skipti á þrotabúum og skuldafrágöngubúum skv. 2. mgr. 29. gr. 1. nr. 45/1987, um
staðgreiðslu opinberra gjalda, og um forgangsrétt virðisaukaskatts, álags o.fl. við skipti
ofangreindra búa skv. 2. mgr. 28. gr. 1. nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Þessi breyting
hafði ekki áhrif á réttarstöðu sektakrafna, þar sem hin brottfelldu ákvæði tóku ekki
til þeirra. Lögtaksréttur fylgir öllum þessum kröfum eftir sem áður.
245