Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Page 4

Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Page 4
réttindaákvæðum stjórnarskrárinnar frá árinu 1995 hafi haft áhrif í þessa átt en nteð þeim hafi verið lögð áhersla á samþættingu þeirra ákvæða við alþjóðlega mannréttindasáttmála sem Island er aðili að. I þriðja lagi að lagasetning á Islandi sé óvandaðri en annars staðar. í fjórða lagi geti það haft sín áhrif að Hæstiréttur hafi sætt þeirri gagnrýni um miðjan áratug síðustu aldar að vera hallur undir hagsmuni ríkisvaldsins. Tvær fyrsttöldu ástæðumar telur Davíð lík- legustu skýringamar þótt ekki útiloki hann hinar. Hér mætti ef til vill bæta við því að óvíða ef nokkurs staðar er jafn greiður aðgangur að æðsta dómstól þjóðar og á Islandi og gæti það hugsanlega haft hér einhver áhrif. Ekki er ólíklegt að þessar skýringar geti allar átt við að einhverju leyti. Hér verður ekki tekin afstaða til þess hvort ein þeirra vegi þyngra en önnur, heldur aðeins farið nokkrum orðum þá sem í þriðja lagi er talin, þ.e. áhrif þess hvemig að lagasetningu er staðið. Það er að vísu álitamál hvenær lagasetning er óvönd- uð og hvenær ekki. Vafalaust er þó að missýnist löggjafanum eitthvað við laga- setningu af gáleysi einu saman getur hún ekki talist vönduð. Hins vegar getur lagasetning talist vönduð út af fyrir sig þótt svo nærri stjómarskránni sé högg- við að vafi leiki á hvort hún brýtur í bága við hana eða ekki, a.m.k. vönduð að öðru leyti en því. I því tilviki er löggjafinn vitandi vits að taka áhættu sem brugðið getur til beggja vona með. Stoðar honum þá lítt að bregðast ókvæða við þótt illa kunni að fara þegar á reynir. Tæpast er hægt að telja vinnubrögð af þessu tagi til fyrirmyndar, en þó er hugsanlegt að ríkir hagsmunir geti réttlætt þau. Hér þarf og sérstaklega að hafa í huga að nokkur munur kann að vera á því annars vegar að reyna að gera sér grein fyrir því fyrir fram hver lög kunni að brjóta í bága við stjórnarskrá og hins vegar að meta slíkt þegar á hólminn er komið og útkljá þarf ákveðna afmarkaða deilu í dómsmáli. Hjörleifur Guttormsson, fyrrunt ráðherra og þingmaður til tveggja áratuga, ritaði grein í Morgunblaðið 8. desember sl. Kveðst hann oft hafa undrast hvemig hendi hafi verið kastað til lagasetningar. í greininni segir orðrétt: „í starfsháttum þingsins og ósjálfstæði gagnvart framkvæmdavaldinu er að mínu mati að finna helstu skýringar á því að ýmis lagaákvæði hafa ekki staðist skoð- un dómstóla. Alþingi kemur illa út að þessu leyti í samanburði við þjóðþing annarra Norðurlanda". Ekkert verður um það fullyrt hvort aðrir þingmenn kunna að deila þessari skoðun með Hjörleifi en hann verður tæplega sakaður um skort á reynslu af þingstörfum. Þegar þetta er ritað vill svo til að Alþingi hefur nýlega haft til meðferðar þrjú frumvörp til laga þar sem komið hafa fram þær skoðanir innan þings og utan að einstök ákvæði þeirra kunni að brjóta í bága við stjómarskrána eða það beinlínis fullyrt. Um er að ræða frumvarp um breyting á lögum um meðferð opinberra mála, frumvarp um breyting á lögum um útlendinga og frumvarp um breytingu á útvarpslögum og samkeppnislögum, fjölmiðlafrumvarpið svokallaða. Hér ber þess að gæta að örugglega er það svo af og til í umræðum á Alþingi að í hita leiksins er stjómarskránni er veifað og einstök ákvæði lagafrumvarpa 188
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.