Dvöl - 01.07.1945, Síða 118

Dvöl - 01.07.1945, Síða 118
260 og viðurkennir takmörk þeirra fræða, sem hann flytur. Sannleikurinn er sá, að enn þann dag í dag vantar sannanir fyrir mörgum skýringum, sem gefnar eru á ýmsum hversdagslegum fyrirbærum mannlegs lífs, svo sem t. d. draumum, þó að ekki sé lengra farið út á svið hins dulræna. En það er þáttur í almennri menntun að vita nokkur skil á skýringum frægustu vísindamanna á slkum hlutum. En þrátt fyrir takmarkanir sínar getur sálarfræðin á margan hátt orðið okkur til hjálpar í listinni miklu, sem við þreyt- um öll, að lifa. Því er hóflega skrifuð lesbók, eins og Mannþekking. ærinn feng- ur. Ég tel bókina mjög hóflega, þannig, að gengið er fram hjá sérkenningum ýmsra ofstækismanna og aðeins gerð grein fyrir merkustu og frægustu skoðunum af því tagi. Yfirleitt er það regla, sem höfundur fylgir, um hin mörgu ágreiningsatriði sál- arfræðinnar, að segja hlutlaust frá mis- munandi kenningum. Vera kann þó, að sumt það, sem gengið er þegjandi fram hjá sé ekki verri vísindi en annað, sem upp er tekið, en svo getur lengi farið. Það er töluvert afrek að skrifa svona bók á íslenzku máli. Höfundur segir í formála: „Ég hef forðast eftir föngum óþjál fræðiorð og reynt að stilla í hóf nýyrðum." Þetta er sannmæli. En ekki verður hjá því komizt í bók, sem þessari að nota ýms þau orð, sem ekki eru orðin lifandi og gróin í málinu. Lesandinn verð- ur því í fyrstu að læra merkingu þeirra eins og annarra nýrra og framandi orða, þó að uppruni og skyldleiki hjálpi oft til. Svo er t. d. um orð eins og duld, geðrof, geðbifun o. fl. Þessi orð verða e. t. v. góð og lifandi íslenzka eftir nokkur ár eins og sefjun, áróður og mörg fleiri. En þetta gerir höfundum erfiðara fyrir og lesand- anum líka fyrst í stað. En þeir höfundar, sem temja mál okkar þessum nýju við- horfum og hlutverkum vinna gott verk og verðskulda miklar þakkir. DVÖL Ekki get ég neitað mér um að minnast á einn ókost, sem er nokkuð almennur í bókagerð á íslandi, og lítils háttar ber á í þessu riti. Það er að koma með tilvitn- anir á framandi málum, án þess að þýða þær. Þó að lítið sé um slíkt í Mannþekk- ingu eru þó til dæmi um tilvitnanir á dönsku, þýzku og frönsku og þær allar á þá leið, að lesandinn hefur þeirra engin not, nema hann skilji málið. Þetta er ósiður. Dr. Símon er það mikill fræði- maður, að hann þarf ekki að þylja þýzku og frönsku til þess að sýna lesendum lær- dóm sinn. Eigi þetta að vera ráð til að sefja menn þannig, er ég hræddur um, að það mistakist og hvetji menn heldur til gagnsefjunar, því að sumum finnst þetta móðgun við sig. Þegar menn leggja mikla vinnu í að skrifa íslenzkar bækur um erfið efni, er það galli, að þeim líði það úr minni, þó að sjaldan sé, að' þeir eru að skrifa fyrir alþýðu ættlands síns. Það er ekki hægt að heimta það, að bók eins og Mannþekking leggi neinn bjargfastan allsherjargrundvöll að neins konar trúarbrögðum. En þetta er bók, sem varpar ljósi á margt, sem við þurf- um að gera okkur grein fyrir. Hugsandi mönnum er hún hollur lestur. Halldór Kristjánsson. Sjósókn. Endurminningar Erlends Björnssonar, Breiðabólsstöðum. Skráðar af Jóni Thorarensen. Útg. ísafoldarprentsmiðja 1945. Þetta er myndarleg bók og girnileg til fróðleiks. Erlendur er einn þeirra alþýðu- manna, sem lagt hafa grunninn að tím- anlegri velmegun nútíðarmanna.. Þessi bók er ekki saga þeirrar þróunar, sem orðið hefur frá því, að Erlendur var ung- ur, heldur lýsing á sjósókn á yngri ár- um hans. Fyrst er inngangur um æskuár Erlends. Síöan er kafli um búendur og býli i Bessa- staðahreppi á áttunda tug nítjándu ald- ar. Er þar meðal annars glögg og
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Dvöl

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dvöl
https://timarit.is/publication/619

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.