Uppeldi og menntun - 01.01.2009, Blaðsíða 43

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 18(1)/2009 43
kolbrÚn Þ. pálsdóttir
fyrir foreldra. Börnin höfðu þá æft leikþætti, söng og dans með aðstoð starfsmanna
(Matthildur Guðmundsdóttir munnleg heimild, 30. maí 2008). Hinsvegar er ljóst að
áhugi skólayfirvalda á verkefninu fór þverrandi eftir því sem árin liðu sem meðal ann-
ars birtist í því að litlu fjármagni var varið til þess.
Þó að meirihluti skólastjórnenda hefði verið hlynntur verkefninu um heilsdags-
skóla stóð ávallt nokkur styr um það hvort verkefnið ætti að vera á ábyrgð skólanna.
Án efa hafa ýmsir erfiðleikar við framkvæmdina, svo sem mannekla og skortur á fag-
menntuðu fólki, haft þar sitt að segja. Umsýsla í kringum reksturinn, fjármál, innkaup,
umsjón með starfsmannamálum og innra starfi skóladagvistanna, hefur án efa aukið
álag á stjórnendur grunnskólanna, en þó má geta þess að skólastjórar fengu viðbót-
arlaunagreiðslu vegna þessa verkefnis. Einnig má ljóst vera að metnaðarfull áform
Árna Sigfússonar um samstarf skólanna við einkaskóla, svo sem tónlistarskóla, dans-
skóla og aðrar tómstundastofnanir, urðu ekki að veruleika nema að takmörkuðu leyti.
Eins og fram hefur komið var fljótlega hætt að tala um heilsdagsskóla og við tóku
hugtök á borð við lengd viðvera, skóladagvist eða í daglegu tali „gæsla“. Hugmyndin
um fjölþættan skóla allan daginn þar sem fjölbreytt tómstundastarf í bland við frjálsan
leik tæki við að loknum hefðbundnum skóladegi undir stjórn fagfólks (kennara) varð
því ekki að veruleika. Skóladagvistirnar urðu að einhverju leyti hornrekur innan skól-
ans. Því er skiljanlegt að leitað hafi verið nýrra leiða til að efla innra starfið og auka
möguleika barna á að taka þátt í fjölbreyttu tómstundastarfi eftir að skóla lyki. Á ný
varð umfangsmikil breyting, annað svið innan Reykjavíkurborgar tók við rekstrinum,
starfsmannahaldi og innra skipulagi þjónustunnar.
Frístundaheimili ÍTR frá 2004
Veturinn 2000–2001 hófst tilraunaverkefni í Breiðholti, að frumkvæði nefndar sem
starfaði á vegum borgarstjórnar, þar sem Íþrótta- og tómstundaráð Reykjavíkurborg-
ar (ÍTR) tók að sér rekstur skóladagvistanna við fjóra grunnskóla. Helstu rök fyrir
flutningi þjónustunnar voru þau að ÍTR sérhæfði sig í þjónustu á sviði frítímans, að
betur myndi ganga að samþætta starfsemi ólíkra tómstundatilboða undir stjórn ÍTR,
og að skilja þyrfti betur á milli skóla og frítíma barnanna (Borgarráð Reykjavíkur,
2002; Starfshópur borgarráðs um skóladagvist, 2002). Markmiðið var m.a. að byggja
upp frístundaheimili að norrænni fyrirmynd. Sú hugmynd að ÍTR tæki við rekstri
skóladagvistanna var ekki úr lausu lofti gripin. Hefð var fyrir samstarfi milli Íþrótta-
og tómstundasviðs og Fræðslumiðstöðvar um rekstur félagsmiðstöðva í sumum skól-
um borgarinnar, rekstur sumarskóla fyrir 6–9 ára börn í nokkrum grunnskólum árin
1995–1998, og síðast en ekki síst stóð ÍTR að uppbyggingu félags- og tómstundastarfs
fyrir börn og ungmenni í borginni. Þá hafði ÍTR rekið tómstundaheimili fyrir 6–9 ára
börn í Árseli um nokkurra ára skeið í samstarfi við Árbæjarskóla. Rekstur frístunda-
heimilanna í Breiðholti þótti takast vel og árið 2001 ákvað borgarstjórn Reykjavíkur
að færa rekstur lengdrar viðveru/skóladagvistar alfarið undir stjórn ÍTR í þremur
skrefum á árunum 2001–2004. Enn á ný urðu því miklar breytingar á rekstrarformi
þjónustunnar og verkefnið færðist úr einum ranni í annan, þó án þess að nokkuð ann-
að hefði breyst, svo sem lagarammi, aðstaða eða þá að ný fagstétt væri komin til þess