Fréttablaðið - 22.04.2010, Blaðsíða 22

22 22. apríl 2010 FIMMTUDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Hvaða áhrif hefur rannsóknarskýrslan á starf stjórnmálaflokkanna?
FRÉTTASKÝRING
KOLBEINN
ÓTTARSSON PROPPÉ
kolbeinn@frettabladid.is
Flokkar í kreppu í kjölfar skýrslu
HVE LENGI SITUR HÚN? Líklegt er að
Jóhanna Sigurðardóttur gegni stöðu
formanns Samfylkingar út kjörtímabilið.
Augljós arftaki er ekki í augsýn.
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Málefni Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur eru ekki til
rannsóknar með sama hætti og Illuga Gunnarssonar og
Björgvins G. Sigurðssonar. Hún vék engu að síður tíma-
bundið af þingi og ástæðuna sagði hún þá að hún vildi
ekki, með nærveru sinni, skapa þrúgandi andrúmsloft
fyrir þingmannanefndina sem fjallar um niðurstöður
skýrslunnar.
Eftir því var tekið að með því myndar hún þrýsting
á aðra sem eins er ástatt um og hjá henni. Hvað með
aðra ráðherra sem enn sitja á þingi; Össur Skarphéð-
insson, Kristján L. Möller, Þórunni Sveinbjarnardóttur
og Einar K. Guðfinnsson? Skapar nærvera þeirra á þingi
ekki sama andrúmsloft? Eða Tryggvi Þór Herbertsson sem fær nokkurt rúm
í skýrslunni?
Þingmannanefndin skilar að öllum líkindum af sér ó lok sumars eða í
haust. Þá er talið líklegt að Þorgerður Katrín snúi aftur á þing.
Gæti snúið aftur með haustinu
ÞORGERÐUR KATR-
ÍN GUNNARSDÓTTIR
TEKIÐ VIÐ KEFLINU Bjarni Benediktsson tók við formennsku í Sjálfstæðisflokknum á
erfiðum tímum í fyrra. Hann mun að öllum líkindum halda því embætti næstu árin.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Birting skýrslu rannsókn-
arnefndar Alþingis hefur
haft víðtæk áhrif. Sjö þóttu
hafa sýnt vanrækslu í starfi
og þrír þingmenn hafa látið
af störfum. Uppgjörinu
er engan veginn lokið og
næstu misseri munu skera
úr um stöðu framámanna
flokkanna.
Síðasta helgi var tími uppgjöra;
tvær þungavigtarkonur stigu í
pontu og lýstu yfir ábyrgð sinni.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir sagði
flokksmönnum í Samfylkingunni
frá því að hún hefði brugðist sér,
þeim og kjósendum. Það hefur lítil
bein áhrif þar sem Ingibjörg Sól-
rún gegndi engum trúnaðarstöð-
um lengur. Öðru máli gegnir um
Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur
sem tilkynnti Sjálfstæðismönnum
að hún mundi hætta sem varafor-
maður og víkja af þingi, tímabund-
ið þó. Nú fer af stað valdabarátta í
flokknum um arftaka hennar.
Bjarni stenst ágjöfina
Háværar raddir hafa verið víða um
að Bjarni Benediktsson segði af sér
sem formaður Sjálfstæðisflokks-
ins vegna aðkomu hans að málefn-
um fyrirtækisins Vafnings. Bjarni
hefur sagt að hann hafi skýrt þau
mál öll og þau breyti ekki hans
stöðu.
Landsfundi flokksins verður flýtt
og hann haldinn í júní. Þar liggur
fyrir að kjósa nýjan varaformann
og líkt og Bjarni sjálfur hefur bent
á, er hverjum sem vill frjálst að
bjóða sig fram gegn honum.
Kristján Þór Júlíusson atti kappi
við Bjarna um formannsstólinn á
síðasta landsfundi og laut í lægra
haldi. Hann fékk þá 40,4 atkvæða.
Heimildarmenn Fréttablaðsins
segja óvíst hvort Kristján endur-
taki leikinn. Hann gæti metið stöð-
una þannig að staða Bjarna hefði
veikst og hann ætti frekar tækifæri
nú en í fyrra. Aðrir segja að staða
Bjarna sé mun sterkari en sýnist
og óvíst hvort Kristján Þór leggi í
hann. Mestar líkur eru á að Bjarni
standi þessa ágjöf og leiði flokk-
inn áfram. Ekki hefur verið bent á
saknæmt athæfi af hans hálfu og
löng hefð er fyrir því að formenn
flokksins hafi tengsl við viðskipta-
lífið. Eitthvað meira mun því þurfa,
eigi að bola honum frá.
Slagur um varaformann
Morgunljóst er hins vegar að nýr
varaformaður verður kjörinn á
landsfundinum. Sé mat heimild-
armanna um styrk Bjarna rétt má
leiða líkur að því að hann verði for-
maður flokksins næstu ár. Staðan
er þá ekki sú að nýr varaformaður
verði sjálfkrafa formaður á næst-
unni.
Kristján Þór Júlíusson er helst
nefndur til sögunnar. Hann er full-
trúi landsbyggðarinnar og fékk
ágætis stuðning í formanninn í
fyrra. Að því gefnu að hann end-
urtaki ekki þann leik má teljast
nokkuð öruggt að hann sækist eftir
varaformennsku.
Hanna Birna Kristjánsdóttir er
einnig nefnd til sögunnar. Hún mun
ekki gefa neitt upp um áform sín
fyrr en að loknum borgarstjórn-
arkosningum. Niðurstaða þeirra
hefur áhrif á styrkleika hennar.
Það er hins vegar ekki augljóst að
hún fari fram þó flokkurinn vinni
sigur í borginni. Það er ærið starf
að vera borgarstjóri og óvíst hvort
varaformanninum verði bætt við
það. Þó Davíð Oddsson hafi farið
þá leið 1989 er sá munur að hann
var kominn að lokum farsæls fer-
ils í borgarmálum og ljóst að hann
væri á leið í landsmálin. Hanna
Birna er ekki á þeim stað á sínum
ferli, hvað sem síðar verður.
Ekki eru mörg nöfn önnur nefnd
til sögunnar, en þó nefna margir
Ragnheiði Elínu Árnadóttur. Óvíst
er hvernig hún metur stöðu sína á
fundinum.
Uppgjöri ekki lokið
Tilfinningaþrungin stund. Þannig
lýsa flokksmenn Samfylkingarinn-
ar því þegar fyrrverandi formað-
urinn Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
játaði mistök sín og hvarf grát-
klökk úr pontu. Almennir flokks-
menn höfðu kallað eftir uppgjöri
flokksins. Björgvin G. Sigurðsson
sagði vissulega af sér sem ráð-
herra, en mörgum þótti tímasögn
afsagnarinnar sérkennileg. Ekk-
ert kallaði á hana akkúrat á þeim
tíma þegar hún kom fram og vilja
sumir meina að nær hefði verið að
hann segði af sér strax við hrun.
Þá tók hann tvær atlögur í að víkja
af þingi í kjölfar skýrslunnar, hætti
fyrst aðeins sem þingflokksform-
aður.
Aðrir leiðtogar flokksins hafa
lítt gert hreint fyrir sínum dyrum.
Flokkurinn var í ríkisstjórn þegar
hrunið varð og Össur Skarphéð-
insson, Jóhanna Sigurðardóttir og
Kristján L. Möller sátu í ríkisstjórn
þá, líkt og nú. Margir þingmanna
flokksins nú sátu einnig á þingi
fyrir hrunið.
Kröfunni um uppgjör var svarað
um helgina, ekki aðeins með orðum
Ingibjargar Sólrúnar, heldur einnig
með skipan umbótanefndar. Henn-
ar er að fara yfir allt sviðið, allt
frá skipulagi til stefnu, og leggja
til umbætur ef með þarf. Uppgjör-
inu er því engan veginn lokið innan
flokksins.
Forystukreppa
Jóhanna Sigurðardóttir sótti ekki
stíft að verða formaður Samfylk-
ingarinnar. Þvert á móti samþykkti
hún það með eftirgangsmunum.
Hún hefur þann augljósa kost sem
formaður að hafa yfir sér áru þess
sem berst gegn spillingu. Það er
hins vegar óvíst hve lengi hún mun
leiða flokkinn.
Það er í raun stærsta vandamál
flokksins í náinni framtíð; enginn
augljós arftaki er í sjónmáli. Dagur
B. Eggertsson varaformaður þykir
ekki hafa nýtt sér það embætti til
að skapa sér stöðu sem augljóst
val.
Árni Páll Árnason hefur metn-
að til forystu í flokknum og hann
þykir hafa sýnt það í embætti að
hann sé skeleggur og óragur. Hvort
það dugar honum í formennskuna
skal ósagt látið
Landsfundur Samfylkingarinn-
ar verður á næsta ári og líkleg-
ast er að Jóhanna verði þar endur-
kjörin. Mikið má ganga á til að hún
sitji ekki út kjörtímabilið. Hvað þá
verður veit nú enginn, vandi er um
slíkt að spá, líkt og segir í ónefndu
kvæði.
Fylgisleysið vandamál
Framsóknarflokkurinn gekk í gegn-
um heilmikla endurnýjun á síðasta
landsfundi flokksins og Sigmund-
ur Davíð Gunnlaugsson kom fersk-
ur inn í stjórnmálin. Aðeins tveir
þingmenn flokksins í dag voru á
þingi þegar hann var í stjórn með
Sjálfstæðisflokknum; Siv Friðleifs-
dóttir og Birkir Jón Jónsson.
Vandamál flokksins er því ekki
endurnýjun, í það minnsta ekki hvað
varðar fólkið. Honum hefur hins
vegar gengið erfiðlega að fóta sig
í nýrri stöðu, að finna hugmynda-
fræðilegan grundvöll. Hugmynda-
fræði Halldórs Ásgrímssonar var
méluð í skýrslu rannsóknarnefnd-
arinnar og flokknum kennt um
margar rangar ákvarðanir stjórn-
valda.
Það hvernig flokknum gengur að
skapa sér nýjan grundvöll sker úr
um hver verður framtíð Sigmundar
Davíðs. Hann þykir nokkuð öflug-
ur en einstrengingslegur. Þá hefur
það háð honum hve mikla áherslu
hann hefur lagt á eitt mál, Icesave,
og lítið hefur sést til hans síðan það
mál hvarf í skuggann af öðrum.
Á endanum mun fylgið skera
úr um framtíð Sigmundar Davíðs.
Flokkurinn fékk 14,8 prósent í síð-
ustu kosningum og hefur ekki tek-
ist að ná fylginu upp í það sem áður
átti að venjast á þeim bænum. Í síð-
ustu könnun Fréttablaðsins mæld-
ist fylgi flokksins 13,3 prósent. Það
þykir ekki ásættanlegt til lengdar.
Innri ófriðarbál
Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð er eini flokkurinn, af þeim sem
sátu á þingi fyrir hrun, sem sleppur
við gagnrýni í skýrslu rannsóknar-
nefndarinnar. Raunar hefur helsta
vandamál flokksmanna þar eftir
birtingu hennar verið að missa sig
ekki um of í „ég sagði ykkur það“
tal. Það hefur þó ekki alltaf tekist.
Það er því ekki rík krafa um upp-
gjör hjá Vinstri grænum, vanda-
málin þar eru af öðrum toga. Er
þar helst að nefna hve ósamstíga
þingflokkurinn hefur verið. Óleyst
er hvað verður um Ögmund Jón-
asson, mun hann taka aftur sæti í
ríkisstjórn. Þá er til þess tekið að
Lilja Mósesdóttir er í litlum takti
við aðra í flokknum.
Innri ófriðarbálin eru því aðal-
vandamál flokksins. Steingrímur
J. Sigfússon er óskoraður leiðtogi
hans og verður líklega svo lengi
sem hann svo kýs. Hann hefur
eflst í starfi fjármálaráðherra, en
sú krafa er rík í flokknum að ekki
þurfi allir að sitja og standa eftir
sama laginu.
Þá er ekki annað að sjá en staða
Katrínar Jakobsdóttur sem varafor-
manns sé sterk. Hún hefur það með
sér að vera vinsæll ráðherra, en
spurningin er hvort hún hafi orðið
of snemma varaformaður, ef for-
maðurinn er ekkert á förum. Verð-
ur hún hluti gömlu valdastéttarinn-
ar þegar endurnýjunin fer fram?
Þá er það helst Svandís Svavars-
dóttir sem gæti ógnað stöðu Katr-
ínar. Hún þykir hafa sýnt að hún
hefur bein í nefinu og er óhrædd
við óvinsælar ákvarðanir.
Viðskiptadeild Háskólans í Reykjavík stendur fyrir hádegisfundi
föstudaginn 23. apríl kl. 12:10 – 13:30.
Á fundinum fjallar Aldo Musacchio, dósent við viðskiptadeild Harvard-háskóla, um fjármála- og
skuldakreppur í nokkrum nýmarkaðsríkjum á síðustu áratugum. Musacchio ræðir hvernig lönd á borð við
Argentínu og Mexíkó hafa tekist á við skuldakreppur og reynsluna af mismunandi leiðum í þeim efnum.
Jafnframt hvaða lærdóm Ísland getur dregið af reynslu þessara landa.
Dr. Aldo Musacchio hefur kennt hjá viðskiptadeild Harvard-háskóla frá árinu 2004 og er nú dósent
við deildina. Auk þess gegnir hann rannsóknarstöðu við National Bureau of Economic Research.
Síðustu tíu árin hefur Musacchio stundað rannsóknir á hagsögu Rómönsku Ameríku. Hann hefur m.a.
skrifað raundæmi (case study) um kreppuna í Argentínu árið 2001 og um það hvernig endursamið var
um skuldir landsins árið 2005. Dr. Musacchio hefur einnig skrifað raundæmi um Mexíkó, Brasilíu,
Dubai og Ísland. Aldo Musacchio er með doktorsgráðu í hagsögu frá Stanford-háskóla og BA-próf í
hagfræði frá ITAM í Mexíkóborg. Hann hefur kennt og haldið fyrirlestra við Háskólann í Reykjavík, ITAM í Mexíkóborg,
Insper og Universidade de São Paulo í Brasilíu og INALDE í Kólumbíu.
Hádegisfundurinn fer fram í Háskólanum í Reykjavík, Menntavegi 1, Bellatrix. Fyrirlesturinn verður fluttur
á ensku og stendur í u.þ.b. 45 mínútur. Góður tími gefst til spurninga og umræðna að honum loknum.
Allir velkomnir!
FJÁRMÁLAKREPPUR
OG SKULDAKREPPUR
HVAÐ GETUR ÍSLAND LÆRT AF REYNSLU
ANNARRA RÍKJA?
www.hr.is