Fréttablaðið - 30.04.2010, Blaðsíða 18

30. apríl 2010 FÖSTUDAGUR
Angan af
kaffi kemur
bragðlauk-
unum af stað
og ilmurinn
segir til um
ríkt bragðið
af BKI kaffi.
Helltu upp
á gott BKI
kaffi.
Alþjóðlegur baráttu-
dagur verkalýðsins
er 1. maí en dagurinn
var valinn á þingi Alþjóða-
sambands sósíalista í París 1889,
á hundrað ára afmæli frönsku
byltingarinnar. Þann 1. maí má sjá
kröfugöngur, heyra Internasjónalinn og
flaksandi fánar með rauða lit uppreisnarinnar
gegn ranglætinu bera við himininn.
Sérvaldar baunir frá
þekktustu kaffisvæðum
heimsins tryggja hið
mjúka bragð, lokkandi
ilminn og fersklegt
eftirbragðið.
BKI Classic
Í sveita þíns andlits færðu þér svart BKI kaffi.
Taktu BKI kaffi svart og sykurlaust í dagrenningu
réttlætisins. Flaggaðu, því 1. maí er líka einn af
löggiltum fánadögum lýðveldisins.
Kjóstu BKI verkalýðskaffi.
Verkalýðsdagurinn
er á morgun!
Fagnaðu 1. maí
með BKI kaffi
1. maí er á morgun!
BKI Extra
Snöggristað við háan hita.
Þannig næst fram ríkara
kaffibragð við fyrsta sopa
en léttur og mjúkur keimur
fylgir á eftir. Kauptu BKI fyrir
verkalýðsdaginn
FRÉTTASKÝRING: Xxxxxxx
Skýrsla rannsóknarnefnd-
ar Alþingis sýnir að það
kom Seðlabanka Íslands á
óvart í hve miklum mæli
Landsbankinn flutti þann
gjaldeyri sem safnaðist
á Icesave-reikningnum í
Bretlandi heim til Íslands.
Hreyfanleiki fjármagnsins
innan samstæðunnar var
þó hin upphaflega forsenda
þess að ákveðið var að reka
Icesave sem útibú íslenska
móðurfélagsins en ekki
sem breskt dótturfélag.
Eiríkur Guðnason seðlabanka-
stjóri fékk þær upplýsingar
frá ónafngreindum stjórnanda
Landsbankans síðla árs 2007
að Landsbankinn væri ekki að
færa heim það fé sem kom inn á
erlenda innlánsreikninga. Þegar
Eiríki var sagt þetta var Seðla-
bankinn að undirbúa að rýmka
reglur sínar um bindiskyldu
bankanna.
Bæði Eiríkur og Davíð Odds-
son sögðu nefndinni að þeir
hefðu fyrst um mitt ár 2008 gert
sér grein fyrir flutningum pen-
inganna til Íslands. Í minnis-
blaði eftir fund sinn 3. mars með
Mervyn King, seðlabankastjóra
Englands, hafði Davíð ritað:
„Ráða mátti af orðum forsvars-
manna Bank of England að þeir
hefðu ekki nægar upplýsingar til
þess að meta rétt stöðu íslensku
bankanna. Þeir töldu t.d. að inn-
lán sem safnað er í Bretlandi
væru meira og minna notuð til
þess að fjármagna hraðan vöxt
útlána á Íslandi.“
Íslenskur misskilningur
Skýrslan tekur af tvímæli um að
í þessu efni var misskilningur-
inn Seðlabanka Íslands en ekki
Bretlands.
Landsbankinn safnaði Icesave-
innlánunum fyrst og fremst í
því skyni að flytja þau til innan
samstæðunnar og til Íslands.
Þess vegna var sú leið farin að
reka Icesave undir merkjum úti-
bús frá íslenska móðurfélaginu
en ekki í nafni bresks dótturfé-
lags. Fram kemur í skýrslunni
að mjög strangar reglur á Bret-
landi hefðu hindrað fjármagns-
flutningana ef reksturinn hefði
lotið þarlendum reglum.
Einnig leiddi það af þessu
rekstrarformi að íslenska Fjár-
málaeftirlitið en ekki það breska
bar höfuðábyrgð á eftirliti með
Icesave. Síðast en ekki síst gerði
þetta form á rekstrinum íslenska
innstæðutryggingakerfið en
ekki hið breska ábyrgt gagnvart
breskum sparifjáreigendum.
Eftir að Icesave var sett á
laggirnar í október 2006 festi
Landsbankinn fjórðung innlán-
anna í tryggum og auðseljanleg-
um eignum. „Þessum sjóði var
ætlað að gera bankanum auð-
veldara að jafna sveiflur vegna
úttekta af Icesave-reikningum,“
segir í skýrslunni. Seinni hluta
2007 setti bankinn hins vegar
þessar eignir að veði í endur-
hverfum viðskiptum við Seðla-
banka Evrópu og kom sú ráðstöf-
un í veg fyrir að hægt væri að
nota þær til sveiflujöfnunar eins
og ráðgert hafði verið.
Breskir þingmenn þrýstu á
Á fyrstu mánuðum ársins 2008
fóru Icesave-reikningarnir að
verða viðfangsefni íslenskra
stjórnvalda. Þeir höfðu þá verið
reknir í hálft annað ár. Erlend-
ir fjölmiðlar lýstu áhyggjum af
stöðu íslenska bankakerfisins og
töluðu um Ísland sem risastóran
vogunarsjóð. Innstæðueigend-
urnir tóku mun meira út en sem
nam nýjum innlánum.
Farið var að ræða flutning
Icesave yfir í breskt dótturfélag.
Bresk stjórnvöld töldu að það
mundi róa breska sparifjár-
eigendur og fullvissa þá um að
innstæður þeirra væru undir
breskri löggjöf. Breskir þing-
menn voru farnir að setja þrýst-
ing á sín stjórnvöld að vernda
breska hagsmuni.
Um miðjan mars 2008 funduðu
Landsbankamenn með breska
fjármálaeftirlitinu, FSA. Bretar
höfðu gert úttekt á bankanum, og
lögðu að Landsbankamönnum að
færa Icesave úr útibúi og undir
dótturfélagið Heritable Bank.
„Slík yfirfærsla myndi leiða
til þess að ábyrgð á innstæðu-
tryggingum færðist frá Trygg-
ingarsjóði innstæðueigenda og
fjárfesta yfir til breskrar syst-
urstofnunar sjóðsins (Financial
Services Compensation Scheme).
Tilefni fundarins var einnig veik
staða Tryggingarsjóðs innstæðu-
eigenda og fjárfesta, hækkandi
skuldatryggingarálag íslensku
bankanna og neikvæð umræða
í breskum fjölmiðlum,“ segir í
skýrslunni.
Bretar voru tilbúnir að taka
yfir umsjón og ábyrgð á reikn-
ingunum – en ekki nema eignirn-
ar yrðu einnig fluttar á breskt
yfirráðasvæði. Bretarnir ætluðu
ekki að taka skellinn fyrir Lands-
bankann og hálftóman íslenska
tryggingasjóðinn.
Framhald í innlánssókn
Landsbankinn varðist þessum
kröfum af hörku, lét vinna
lögfræðiálit til að telja bresk
stjórnvöld ofan af sinni afstöðu
og hélt fram rétti sínum til þess
að safna innlánum í Bretlandi
á ábyrgð veikburða trygginga-
sjóðs á Íslandi. Landsbankinn
taldi að Bretar vildu fara of
hratt í sakirnar, Landsbankinn
réði ekki við að flytja svo mikl-
ar eignir til Bretlands. Auk þess
gæti yfirfærsla milli landa kippt
forsendum undan samningum
sem bankinn hafði gert við sína
lánardrottna.
Þegar líður á sumarið fara að
koma fram efasemdir íslenskra
embættismanna um að Lands-
bankamenn skilji alvarleika
málsins og átti sig á því um hvað
það snúist í raun og veru. Bókað
er að það sé ekkert annað hægt
að gera en að láta reyna á þolin-
mæði breskra stjórnvalda.
Hinn 4. september, mánuði
fyrir hrun, er bókað svo í örvænt-
ingartóni á fundi íslenskra emb-
ættismanna að Landsbankinn
einblíni enn á „framhald í inn-
lánasókn sem fjármögnun fyrir
bankann“.
Leita nýrra bandamanna
Um þetta leyti virðist Lands-
bankinn leita til nýrra banda-
manna í stjórnkerfinu á Íslandi.
Tveimur dögum áður en bókunin
er gerð hitti Björgvin G. Sigurðs-
son viðskiptaráðherra, Alistair
Darling, fjármálaráðherra Bret-
lands, á frægum fundi í breska
fjármálaráðuneytinu. Fram
kemur í skýrslunni að það var
Landsbankinn sem hafði frum-
kvæði að því að viðskiptaráð-
herra óskaði eftir þessum fundi
með Darling. Björgvin hafði ekki
áður verið þátttakandi í málinu.
„Skiljið þið ekki hversu alvar-
legt mál þetta er?“ spurðu Bret-
ar á fundi Darlings og Björgvins,
samkvæmt skýrslunni. Bretar
virtust búnir að gera upp hug
sinn um að Landsbankinn væri
að falla, og þeir höfðu ákveðið
að greiða breskum borgurum
Icesave-innstæðurnar að fullu.
Þeir vildu fyrst og fremst fá að
vita hverjum á Íslandi þeir ættu
að senda reikninginn.
Í samskiptum sendiherra
Íslands í London og breskra emb-
ættismanna eftir fundinn kom
fram að Bretar efuðust um að
Íslendingar hefðu almennilegan
skilning á alvöru málsins.
Kom á óvart að fé
var flutt til Íslands
FRÉTTASKÝRING
PÉTUR GUNNARSSON
peturg@frettabladid.is
ICESAVE „Þá var einnig ljóst að þarna var stofnað til innlánsskuldbindinga af hálfu Landsbankans gagnvart einstaklingum í
Bretlandi og að útgreiðslum, þar með talið við áhlaup, yrði að mæta í pundum en Landsbankinn gat ekki vænst þess að eiga
kost á þrautavarafyrirgreiðslu seðlabanka í annarri mynt en íslenskum krónum,” segir rannsóknarnefnd Alþingis.