Morgunn - 01.12.1943, Blaðsíða 35

M 0 R G U N N
129
Vér vitum, að því fer raunverulega fjarri, að þessi
sannleikur hafi enn hlotið þá konungstign, sem honum
ber tvímælalaust, en hversvegna höldum vér þó hiklaust
áfram að boða hann, hvernig sem í móti er mælt af þeim,
sem telja sig dómbæra enda þótt þeir þekki hvorki fyrir-
brigðin né rannsóknir ágætustu manna á þeim?
Þeirri spurning svaraði ég að nokkuru í erindi því,
sem ég flutti fyrir miklu fjölmenni á afmælisfundi fé-
lags vors í Fríkirkjunni 9. þ. m., en þó vil ég ítreka þetta:
Vér höldum áfram alveg hiklaust vegna þess, að fyrir
áratugalangt starf eigi allfárra af ágætustu vísinda-
frömuðum og vitmönnum vestrænnar menningar síðari
tíma hefur sá grundvöllur verið lagður að málefninu, sem
vér boðum, að af tekur öll tvímæli. Þegar annar eins af-
burðamaður að vísindalegum hróðri, mannviti og mann-
kostum og Sir Oliver Lodge lýsir yfir því úr sjálfum
forsetastóli brezka vísindafélagsins, að sönnunargögn
hinna sálrænu fyrirbrigða fyrir framhaldslífinu, sem
fengin séu, nægi til þess að gefa fulla vissu, þá getum
vér ekki orðið uppnæmir fyrir því, þótt einhverjir minni
háttar menn rísi upp til andmæla og reyni jafnvel að
gera hina ágætustu menn hlægilega. Sú saga hefur gerzt
innan vísindanna fyrr. Þegar Stephenson fullyrti forðum
að hægt væri að smíða eimreið, sem rynni þrjátíu mílur
á klukkustundinni á járnteinum, reyndu vísindamenn-
irnir, að gera hann hlægilegan fyrir slíka fjarstæðu.
Það er hætt við því, að brosið dæi heldur aumkunarlega
á vörum þeirra góðu manna, ef þeir sæju eimx-eiðar nú-
tímans og hraða þeirra. Það var líka hlegið, þegar lækn-
arnir Esdale og Elliotson voru að bii’ta fyrstu niðurstöð-
ur sínar af tilraununum með dáleiðslu, en það er ekki
hlegið að þeim hlutum nú. Vísindamennirnir sjálfir hafa
verið Iiálfa öld, að átta sig á hinum merkilegu uppfinn-
ingum Sir Ilumpry Davies, og var hann þó maður, sem
öll ástæða var að taka fyllilega til greina. Þegar Mc
Enery birti opinberlega skýrslu um hina merkilegu fundi
9