Morgunn - 01.06.1950, Qupperneq 35

MORGUNN
29
hann leið píslarvætti sitt, er ekki trúlegt. Hitt er trúlegra,
þótt vér vitum ekki mikið um þetta með vissu, að ein-
hverskonar hugsanamynd hafi orðið eftir, þar sem mað-
urinn þoldi hina miklu, andlegu þjáning. Hvernig þetta má
vera, vitum vér ekki. Það bíður ókominna kynslóða að
komast til botns í því. Ef vér getum gert oss í hugarlund,
að vér séum samsett af mörgum líkömum, sem hver liggi
innan í öðrum, eins og laukurinn, sem er samsettur af
mörgum lögum, getum vér hugsað oss, að yzta lagið,
yzta líkamsmyndin hrynji utan af oss fyrir einhverja
óskaplega geðshræring, og haldi áfram vélrænni tilveru
á þessum stað, þótt hin lögin, hinar líkamsmyndirnar
hverfi eitthvað burt, þá höfum vér þarna líking, sem
niér þykir aðgengilegust allra þeirra, sem ég þekki, þótt
hún kunni að sýnast fjarstæðukennd. Sérhvert nýtt lag,
sem dettur af laukunum, merkir þá nýtt hugsanagerfi, sem
vér skiljum eftir á leiðinni í gegnum lífið. Yður kann að
fínnast þessi hugmynd mín afkáraleg, en ég er sannfærður
um, að þegar sannleikurinn í þessum efnum finnst, verður
hann ekki síður afkáralegur.
Nú skulum vér taka nokkur dæmi þess, að þessi hugs-
anagerfi hins liðna hafa birzt.
Ekkert ljósara dæmi þekki ég en söguna, sem ungfrú
Goodrich Freer skráði. En hún var kona, sem sameinaði
óvenjulegt vald yfir tilfinningum sínum og kalda dóm-
greind íhaldssemi í skoðunum, sem nærri stappaði tor-
tryggni. Hún svaf í herbergi í Hampton Court höllinni,
sem reimleikaorð hvíldi á, og hún segir nákvæmlega frá
því, sem gerðist. Enginn hleypidómalaus maður getur
annað en verið viss um, að frásagan er sannleikanum
samkvæm um það, sem gerðist.
Svefnherbergið var lítið, gluggatjaldalaust, og ein hurð
hjá rúminu. Það lýsir þessari hefðarkonu vel, að hún hélt
fyrir sér vöku með því að lesa ritgerð Farrers lávarðar:
„Eigum vér að slá af mælikvarða vorum á verðmætun-
um?“ Hún hafði komið í höllina í von um að fá að sjá