Morgunn - 01.06.1950, Page 78

72
MORGUNN
á líkama hans. Vér getum vel gert ráð fyrir, að undir-
vitund hans hafi þekkt hið innra ástand líkama hans
fyrr en dagvitundin hafði vitneskju um það, og að hún
hafi notað sér draum til þess að koma þessari vitneskju
sinni á framfæri. Þegar um slíkt atriði er að ræða, er eng-
in þörf á að grípa til neinnar tilgátu um yfirvenjulega,
yfirnáttúrlega vitneskju.
Og nú skulum vér taka tvö dæmi annarrar tegundar.
Þú horfir á kónguló ganga yfir borðplötu og segir: ég spái
því, að hún detti fram af, þegar hún kemur á borðbrún-
ina. Og áreiðanlega mun hún gera það. Eða þú mætir
vini þínum á förnum vegi og segir við hann: ég spái því,
að hatturinn lyftist af höfði þínu, þegar þú kemur hérna
að götuhorninu. Og það verður svo. 1 þessu atriðinu viss-
ir þú það, sem vinur þinn vissi ekki, að niður götuna stóð
sterkur vindstrengur, sem hlyti að sópa hattinum af höfði
hans. Vegna þess, að þú hafðir þarna meiri þekkingu en
hann, gaztu spáð þessu fyrir honum.
Sumir menn hafa gert ráð fyrir því, að til séu vitsmuna-
verur, sem hafi meiri þekking en vér sjálf á lífi voru,
stefnu þess og markmiðum, og að þessi þekking þeirra
geri þeim mögulegt að sjá fyrir framtíð vora, innan ein-
hverra ákveðinna takmarka. Þessar vitsmunaverur mundu
þá geta sagt við þig sem svo: ef þú heldur áfram þeirri
stefnu, sem þú fylgir nú, sé ég fyrir, að þetta eða þetta
hlýtur að koma fyrir þig. Ef þú héldir síðan áfram þess-
ari stefnú, mundi spásögnin vissulega koma fram. En ef
þú breyttir hinsvegar um stefnu, mundi spásögnin reyn-
ast röng. Ásteytingarsteinninn í þessari skýringartilgátu
er vitanlega sá, að maður verður að gera ráð fyrir að til
séu vitsmunaverur með þessum yfirnáttúrlega hæfileika,
en fáir vísindamenn munu vilja fallast á, að þær séu til.
Þá kemur hér enn til athugunar tilgátan um „hið eilífa
nú“. Hún er í stuttu máli sú, að hið ókomna sé í vissum
skilningi nú þegar til, og að vér skynjum framtíðina sem