Fréttablaðið - 06.11.2010, Blaðsíða 18

18 6. nóvember 2010 LAUGARDAGUR
SEND IÐ OKK UR LÍNU
Fréttablaðið og Vísir hvetja
lesendur til að senda línu og
leggja orð í belg um málefni
líðandi stundar. Greinar og bréf
skulu vera stutt og gagnorð.
Tekið er á móti efni á netfanginu
greinar@frettabladid.is eða á
vefsíðu Vísis, þar sem finna má
nánari leiðbeiningar. Ritstjórn
ákveður hvort efni birtist í
Fréttablaðinu eða Vísi eða í
báðum miðlunum að hluta
eða í heild. Áskilinn er réttur
til leiðréttinga og til að stytta
efni.
Í Fréttablaðinu, fimmtudaginn 4. nóvember, er haft eftir Brynj-
ari Níelssyni, að undirritaður hafi
í álitsgerð, sem unnin hafi verið
fyrir slitastjórn Glitnis banka h.f.,
í tengslum við málarekstur slita-
stjórnarinnar o.fl. á hendur Jóni
Ásgeiri Jóhannessyni o.fl., fyrir
dómstóli í New York, fullyrt, að
dómstólar hér á landi geti ekki
leyst úr jafn viðamiklu skaðabóta-
máli og málsóknin gegn „sjömenn-
ingunum“ sé.
Í tilvitnaðri álitsgerð minni segir
m.a. í íslenskri þýðingu en frum-
textinn er á ensku: „Óhætt er að
fullyrða að íslenska dómskerfið sé
bæði sjálfstætt og að innan þess
starfi mjög hæfir dómarar með sér-
þekkingu á flestum réttarsviðum.“
Í framhaldinu er gerð grein fyrir
uppbyggingu íslenska dómstóla-
kerfisins og er væntanlega ekki
ágreiningur um þá lýsingu.
Þá segir ennfremur í álitsgerð-
inni: „Íslenska dómskerfið er
bæði undirfjármagnað og undir-
mannað, hvað varðar fjölda dóm-
ara og fjölda löglærðra aðstoðar-
manna. Ljóst er að hrun íslensku
bankanna í október 2008, eftir-
farandi greiðslustöðvun þeirra og
slitameðferð og gjaldþrot margra
að stærstu fyrirtækjum landsins,
hefur haft í för með sér verulega
fjölgun munnlega fluttra dóms-
mála. Búist er við að sú þróun muni
halda áfram enda eru hundruð
dómsmála í undirbúningi.“
Þá eru í álitsgerðinni raktar
upplýsingar frá Dómstólaráði um
fjölda þeirra mála sem slitastjórn-
ir og skiptastjórar fjármálafyrir-
tækja hafi vísað til Héraðsdóms
Reykjavíkur tímabilið 1. janúar
2005 til 30. júní 2010. Þar kemur
fram að á árunum 2005-2009, að
báðum árum meðtöldum, hafi sam-
tals 42 mál af þessu tagi verið þing-
fest fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur
en þar af hafi 31 mál verið þingfest
á árunum 2008 og 2009. Á fyrstu
sex mánuðum ársins 2010 hafi hins
vegar 273 mál verið þingfest.
Þá segir í álitsgerðinni að búist
sé við að málum af þessu tagi muni
fjölga verulega á síðustu sex mán-
uðum yfirstandandi árs og að á
árinu 2011 megi búast við verulegri
aukningu mála miðað við árið 2010.
Þá segir ennfremur að vænta megi
þess að dómskerfið muni á komandi
árum verða yfirhlaðið af dómsmál-
um, bæði einkamálum og refsimál-
um og að sum þessara mála muni
verða mjög umfangsmikil, flókin og
tímafrek. Þá segir: „Það er skoðun
mín að íslenska dómskerfið sé vegna
framangreindra staðreynda og fyrir-
sjáanlegs framtíðar málafjölda, illa
undir það búið (ill prepared) að taka
við jafn flóknu og umfangsmiklu
máli og hér um ræðir, ekki vegna
skorts á faglegri hæfni og metnaði
heldur af fjárhagslegum og skipu-
lagslegum ástæðum.“
Að fullyrða að ég hafi sagt að
íslenskir dómstólar „geti ekki“
leyst mál af þeirri stærðargráðu
sem hér um ræðir er rangt. Að
dómstólar séu illa undir það búnir
vegna fjárskorts, of fárra dómara
og aðstoðarmanna, í ljósi þess gríð-
arlega álags sem nú er á dómstólun-
um og fer vaxandi, er hins vegar
að mati undirritaðs rétt. Það veldur
mér vonbrigðum að formaður Lög-
mannafélags Íslands skuli ekki sjá
sér fært að taka undir þá ályktun.
Eftir að álit mitt var skrifað og lagt
fram hafa birst í fjölmiðlun, m.a.
frá Dómstólaráði, upplýsingar um
stórfellda fjölgun ágreiningsmála
vegna gjaldþrotaskipta fyrstu níu
mánuði ársins og fyrirsjáanlega
mikla fjölgun einkamála og refsi-
mála á næsta ári og árum.
Vegna ummæla formanns Lög-
mannafélagsins í Fréttablaðinu
Athugasemd
Þórður S.
Gunnarsson
hæstaréttarlögmaður
Mannréttindaráð Reykjavíkur-borgar lagði til á dögunum að
fulltrúar trúfélaga ættu ekki erindi
í skóla borgarinnar jafnvel þegar
þung áföll dyndu yfir. Einnig lagði
það til að alfarið ætti að hætta með
kirkjuferðir á skólatíma sem hafa
tíðkast fyrir jólin. Eitt af rökum
ráðsins er að það eigi að fá fagaðila
eins og sálfræðinga að áföllum en
ekki presta. Hvað ætli þessir borg-
arfulltrúar haldi að felist í fimm
ára háskólamenntun til prests og
nokkurra mánaða starfsþjálfun
þar að auki. Ef við erum fagaðilar
í einhverju þá er það að mæta fólki
í sorg og áföllum. Hjálpa þeim að
takast á við óblíðar aðstæður og
leiða þau í gegnum fyrstu holskefl-
ur áfalls og sorgar. Þar er hverj-
um mætt af jafnræði óháð trúar-
eða lífsskoðun. Reynsla mín af
samstarfi kirkju og skóla hefur
sýnt mér hve þakklátir kennarar
og skólastjórnendur eru að hafa
aðgang að prestinum í hverfinu
þegar áföll dynja yfir. Þegar allt
snýst um fjármál á þessum síðustu
og verstu, má minna á að það þarf
ekkert að borga prestinum í núver-
andi skipulagi sem þarf að gera séu
aðrir fagaðilar kallaðir til. Auðvit-
að er gott að fá sálfræðinga að og
í sumum tilfellum fólk úr Rauða
krossinum sem þekkir vel til ham-
faraaðstoðar. En hvar er réttsýnin
í því að loka eigi aðgang barna og
kennara að sérfræðingum í áföll-
um? Er það besta þjónustan við
börnin okkar? Ég kalla eftir svari
Margrétar Sverrisdóttur, formanns
ráðsins.
Það má vera að spurningin um
kirkjuheimsókn skólabarna liggi
á gráu svæði. Ef við skoðum rökin
segja sumir að börn foreldra sem
hvorki trúi né séu skráðir í Þjóð-
kirkjuna eigi ekki að fara í kirkju
með skólanum fyrir jólin. Vinnu-
regla Þjóðkirkjunnar er að við
skólaheimsóknir sé foreldrum
kynnt það áður í bréfi og þeim
gefinn kostur á að óska þess að
barn sitt fari ekki sé það þeirra
vilji. Þau börn koma þá ekki í
kirkjuheimsókn, fá annað verk-
efni sem er hið besta mál. Með
því njóta þau fullra mannréttinda.
Reynslan hefur verið sú að það eru
örfáir foreldrar sem ekki vilja að
börn sín fari í kirkjuheimsókn. Nú
eru um 80% þjóðarinnar félagar í
Þjóðkirkjunni, a.m.k. önnur 10%
í öðrum kristnum trúfélögum. Ef
um 90% barna á Íslandi eru krist-
innar trúar, eru það ekki mann-
réttindi þeirra að þau megi fara
í kirkjuheimsókn í undirbúningi
jólanna, einnar stærstu hátíðar
kirkjunnar? Má ekki segja að það
sé brotið á mannréttindum þeirra
ef þau mega ekki hafa trúfrelsi og
syngja jólasálma í kirkjunni fyrir
jólin? Við viljum sem besta þjón-
ustu við börnin okkar. Við vilj-
um að þau njóti fullra mannrétt-
inda. Við viljum ekki að því sé
þröngvað upp á þau að kirkjan sé
vond sem beri að varast. Ég veit
að þetta mæli ég fyrir mína hönd
og margra annarra því fólk víða að
hefur rætt við mig um hneykslan
sína á framgöngu mannréttinda-
ráðs Reykjavíkurborgar í þessu
máli.
Jón Gnarr borgarstjóri sagði í
blaðaviðtali eitt sinn að sá maður
sem hann liti mest upp til af öllum
væri Jesús. Ég geri orð hans, sem
lesin eru yfir hverju skírðu barni,
að lokaorðum. „„Leyfið börnun-
um að koma til mín, varnið þeim
eigi því að slíkra er Guðs ríki.
Sannlega segi ég ykkur: Hver sem
tekur ekki við Guðs ríki eins og
barn mun aldrei inn í það koma.“
Og Jesús tók þau sér í faðm, lagði
hendur yfir þau og blessaði þau.“
Markúsarguðspjall 10.14-16.
Besta þjónustan við börnin
Kirkjuheimsóknir
Bára Friðriksdóttir
sóknarprestur
Öflug heilbrigðisþjónusta er lykill að jafnræði byggðar-
laga, öryggi þeirra og búsetu-
skilyrðum. Fram
komnar tillögur um
stórfelldan niðurskurð
í rekstri heilbrigð-
isstofnana mæta að
vonum mikilli andstöðu
um land allt. Engum
dylst þó að nú þarf að
spara í öllum ríkis-
rekstri.
Það sem deilt er á er
ekki síst skortur á sam-
ráði og lýðræðislegri
umræðu. Stjórnvöld
hafa nú til skoðunar
hvernig gagnrýni verð-
ur mætt og innan ríkisstjórnar-
innar er vilji til að koma til móts
við framkomna gagnrýni.
Í ályktunum sem borist hafa
frá fundum víðs vegar um land-
ið er sérstaklega fundið að því
að tillögur um niðurskurð nú
séu settar fram án samráðs
við íbúa og starfsmenn þeirra
stofnana sem þjónustuna veita.
Hér skiptir miklu að árið 2003
voru lagðar niður stjórnir heil-
brigðisstofnana sem skipaðar
voru fulltrúum sveitarfélaga og
starfsmanna.
Það er alls ekki ætlunin að
halda því hér fram að ráðgef-
andi stjórnir hefðu getað komið
í veg fyrir allan niðurskurð
í heilbrigðiskerfinu en með
aðkomu þessara stjórna hefði
mátt finna þeim annan og far-
sælli farveg þar sem
meira jafnræðis hefði
gætt milli byggðar-
laga. Við sem höfum
að undanförnu farið
um kjördæmin og
fengið heilbrigðis-
umræðuna beint í æð
á heimavelli vitum
hvað er í húfi fyrir
fólkið og byggðirn-
ar í landinu. Í litlum
samfélögum eru tugir
starfa í hættu og lak-
ari þjónusta mun
auka á misrétti lands-
hluta og skerða búsetuskilyrði.
Við því megum við síst nú um
stundir.
Þegar þáverandi heilbrigðis-
ráðherra lagði stjórnir heil-
brigðisstofnana niður árið 2003
var því mótmælt og sá sem hér
skrifar benti meðal annars á
lýðræðislegt mikilvægi þess-
ara stofnana og mikilvægi þess
að halda tengslum stofnananna
við umhverfi sitt, neytendur
og samfélag. Rök fyrir þessari
ákvörðun voru óljós og helst þau
að tryggja miðstýringu ráðu-
neytis í sessi.
Með því sem nú á sér stað eru
komnir fram þeir alvarlegu van-
kantar sem bent var á í umræð-
unni 2003. Það er því vel að á
Alþingi liggur nú frammi tillaga
um að endurvekja stjórnir heil-
brigðisstofnana og samþykkt
þess gæti orðið liður í þeirri
sáttagerð sem nú þarf að verða
um fyrirkomulag og sparnað á
heilbrigðissviði.
Heilbrigðisþjónusta
í heimabyggð
Heilbrigðismál
Jón
Bjarnason
sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra
Það má vera að spurningin um kirkju-
heimsókn skólabarna liggi á gráu svæði.
… hæfir dómarar
með sérþekkingu
á flestum réttarsviðum
Það sem deilt
er á er ekki
síst skortur á
samráði og
lýðræðislegri
umræðu.
75 Ára
1.– 7. NÓVEMBER!
Í tilefni af 75 ára afmæli AXIS
bjóðum við vandaða fataskápa
á sérstöku afmælisverði.