19. júní - 19.06.1981, Side 31

Loftskeytaskólann haustið 1976.
Áður hafði ég árangurslaust reynt
að komast að sem háseti hjá Land-
helgisgæslunni. Þeir hjá KRON
buðu mér vinnu hálfan daginn á
góðum launum, sem kom sér mjög
vel eins og á stóð. Seinni veturinn í
Loftskeytaskólanum vann ég á
nóttunni, var gæslumaður á
Kleppi, tók vaktir 3 nætur í viku.
Karlmenn fá hvergi að vera í friði
Mig hafði lengi dreymt um að
komast á sjóinn, enda á ég til sjó-
manna að telja. Mér fannst ég al-
veg endurfæðast þegar ég byrjaði í
Loftskeytaskólanum. Námið var
bæði skemmtilegt og áhugavekj-
andi. Við vorum tvær stúlkur i 13
manna bekk. Þegar ég útskrifaðist
úr Loftskeytaskólanum vorið 1978
var ég svo heppin að komast á tog-
arann Jón Dan frá Grindavík.
Hafði áður verið á honum páska-
túrinn — einn skólabróðirinn
hjálpaði mér að fá þar afleysingu.
Allir voru ofsalega almennilegir
um borð, enda var skipstjórinn á
Jóni Dan mjög jákvæður gagnvart
konum. Þó man ég að einn háset-
inn sagði við mig, „Hvergi geta
karlmenn fengið að vera í friði
lengur — ekki einu sinni til sjós.
Nú eru bara klaustrin eftir!“ Mað-
ur heyrði gegnum talstöðina að
það vakti gífurlega athygli þegar
ég byrjaði. Ég var þá eina konan
sem var loftskeytamaður á togara
og er það enn.
Stundum er sagt að konur hafi
góð áhrif á vinnustað. Ég vona að
enginn taki það illa upp þótt ég
skjóti því að til gamans að skip-
stjórinn á Jóni Dan taldi að ég
hefði bætandi áhrif á umgengnina
um borð því hann sagði, „Það
migur enginn á dekkið lengur.“
Konur og sjómenn höfðu ekki gott
orð á sér
Ég sá strax að það er útilokað að
vera loftskeytamaður nema maður
kunni að gera við, svo ég byrjaði
strax haustið 1978 í útvarpsvirkjun
í Iðnskólanum i Reykjavík. Ég kom
þrem vikum of seint og fékk heldur
kaldar kveðjur frá einum yfir-
manna skólans, sem sagði að kven-
fólk hefði ekki staðið sig vel í þess-
ari deild og sjómenn hefðu ekkert
gott orð á sér heldur. Þá gat ég nú
ekki annað en hlegið — því mér
þótti skemmtilegt að vera kölluð
sjómaður. Ég hef verið eina
konan í 20 manna bekk og allir
kennararnir hafa verið sérlega al-
mennilegir.
Námið í sambandi við rafeinda-
tækin hefur reynst erfitt af því að
áður hafði ég fyrst og fremst áhuga
fyrir húmanistískum fræðum,
hafði hvorki hugsað neitt um
tæknihliðina né haft áhuga á
raungreinum enda er þeim ekki
haldið að kvenfólki. Ég man til
dæmis að í Kennaraskólanum yrti
stærðfræðikennarinn aldrei á okk-
ur stelpurnar, jafnvel ekki þær sem
voru áhugasamar og duglegar í
stærðfræði.
Maður fær þetta í blóðið
Ég fer strax á sjóinn eftir prófin.
Síðan fór að vora hef ég hlakkað til
að komast á sjóinn aftur, enda líð-
ur mér hvergi eins vel og úti á sjó,
hef aldrei verið sjóhrædd. Maður
fær þetta í blóðið. Plássið bíður
mín fyrir norðan. Kaldbakur er
nýlegt skip af stærri gerð skuttog-
ara, svokallaður Spánartogari. Ég
byrjaði á honum sumarið 1979.
Formaður Félags íslenskra loft-
skeytamanna, Ólafur K. Björns-
son, var mjög áhugasamur um að
ég kæmist á gott skip og hjálplegur
við að útvega mér starf.
Það er mikið öryggisatriði að
hafa loftskeytamann um borð. Við
höfum það sem kallað er óákveðna
hlustvörslu, þ. e. við erum á vakt
frá klukkan 8 á morgnana til tólf á
miðnætti — á nóttunni hlustar
stýrimaður á neyðarbylgju. Það er
skylda að hafa loftskeytamann á
skipum af vissri lengd, og því er
enginn loftskeytamaður á minni
togurunum.
Það er bindandi starf að vera á
togara, 12 daga túrar og svo 36
tíma stopp í heimahöfn, stundum
lengra. Við vorum úti á sjó öll jólin
í leiðinda veðri — komum heim á
gamlársdag. Nú er verið að reyna
að koma í gegnum þingið frum-
varpi sem kveður á um 3ja daga frí
á jólum.
Grunnkaupið er lágt en við er-
um upp á hlut. Loftskeytamaður
fær sama hlut og annar stýrimað-
ur. En eins og allir vita eru launin á
skuttogurunum góð þegar vel
veiðist. Ég gríp í aðgerð eins og
aðrir um borð þegar er mikill afli.
Skildi prjónana eftir heima
í frístundum er mikið horft á
sjónvarp. Við höfum myndsegul-
band og dagskrá sjónvarpsins er
tekin upp fyrir okkur og kvik-
myndir leigðar. Það er líka mikið
lesið — við fáum bókakassa frá
Amtsbókasafninu, svo er spilað og
teflt.
Ég setti mér það markmið að
prjóna ekki um borð, þótt ég hafi
gaman af handavinnu, svo ekki
væri hægt að segja að kvenmaður-
inn sæti bara og prjónaði á vakt-
inni — og líka vegna þess að það er
allt annað álit á körlum en konum
— konur þurfa að standa sig betur
— og mig langar svo sannarlega til
að standa mig vel í starfi. Loft-
skeytamenn sitja mikið að þvi er
virðist aðgerðarlausir. Menn gera
sér oft ekki grein fyrir að þeir eru að
sinna öryggis- og hlustvörslu.
Nýr heimur
Þegar ég er spurð hvort ég sé ekki
einmana um borð, þá svara ég,
„Hvernig get ég verið einmana
meðal 23 manna?“ Áhöfnin á
Kaldbaki hefur tekið mér vel og ég
hef verið velkomin á heimili þeirra
í landi — fjölskylda skipstjórans
hefur reynst mér sérstaklega vel.
Starfið reyndist áhugaverðara
en ég hélt — samskiptin við skips-
félagana og starfsfélagana á öðrum
skipum — og það var ævintýri lík-
ast að kynnast fiskveiðunum. Það
opnaðist fyrir mér nýr heimur
þegar ég fór á sjóinn.
29