19. júní


19. júní - 19.06.1981, Page 49

19. júní - 19.06.1981, Page 49
Framhald af bs. 20. undir stúdentspróf næsta vor en var synjað, hún mátti fyrst eftir 2 ár ljúka prófinu. Henni fannst biðin of löng svo að ekki varð úr. Næst getur konu í skólanum árið 1894, Elínborgar Jacobsen, sem tók þá 4. bekkjar próf utanskóla. Hún var færeysk, dóttir Joen Jacobsen, skósmiðs og konu hans, sem bjuggu í Reykjavík. Árið 1896 var henni veitt leyfi til setu í 6. bekk og stúd- entsprófi lauk hún 1897, fyrst kvenna við Lærða skólann, þá 26 ára gömul. Hún innritaðist í Há- skólann í Kaupmannahöfn sama ár, lauk undirbúningsprófum 1901 en hætti námi og varð nuddlæknir. Næsta kona, sem settist í skól- ann, var Laufey Valdimarsdóttir, sem settist í fyrsta bekk árið 1904, 14 ára gömul, og var hún jafnframt fyrsta konan, sem sat skólann, varð stúdent árið 1910. Árið 1904 var konum leyfð innganga í Mennta- skólann í Reykjavík með reglugerð um skólann frá 9. sept. 1904, en þar segir í 3. gr.: „Þegar því verður við komið, skal skólinn vera samskóli, jafnt fyrir stúlkur sem pilta.“ Lokaorð Af framansögðu er ljóst, að framhaldsskólar þeir, sem stofnað- ir eru handa stúlkum, eru ætlaðir til þess að mennta þær eingöngu i hefðbundnum störfum þeirra. Fram á fyrstu áratugi 20. aldar er í raun og veru ekki ætlazt til, að konur afli sér annarrar menntunar eða sæki aðra skóla, enda þótt ísinn hafi að vísu verið brotinn með reglugerðinni, sem leyfði konum inngöngu í Menntaskólann í Reykjavík 1904 og með lögunum frá 1911 um rétt kvenna til em- bættisnáms, námsstyrkja og embætta. Ríkjandi viðhorf voru, að konur ættu ekkert erindi í aðra skóla en þá, sem þeim voru sér- staklega ætlaðir. Þannig voru eftirfarandi skólar nær eingöngu sóttir af karlmönnum, með und- antekningum örfárra kvenna: Há- skóli íslands, Menntaskólinn, Verzlunarskóli fslands, Búnaðar- skólarnir á Hvanneyri og Hólum, Gagnfræðaskólinn á Akureyri og Kennaraskólinn. Þetta sýnir, hversu mikill aðstöðumunur var fyrir karla og konur að afla sér einhverrar menntunar fram yfir fermingarfræðsluna. Sigríður Erlendsdóttir. Heimildir: 1. Alþingistíðindi 1885 A, 1911. 2. Anna L.Thoroddsen: Æskuminning- ar. Landnám Ingólfs II, 1936—40. 3. Árni Óla:'Sagt frá Reykjavík, Rvík 1966. 4. Briet Bjarnhéðinsdóttir: Nokkur orð um frelsi og menntun kvenna. Fyrir- lestur, Rvik 1888. 5. Einar Hjörleifsson: Alþýðumenntun hér á landi, Rvík 1901. 6. Fjaltkonan, 11.—12. tbl. 1885. 7. Framsókn, Seyðisfirði 1895—1900, Reykjavík 1900—1901. 8. Guðrún P. Helgadóttir: Kvennaskól- inn í Reykjavík, Rvik 1974. 9. Kvennablaðið, 6. tbl. 1916. 10. Lovsamling for Island, Kbh. 1853. 11. Ólafía Jóhannsdóttir: Rit I—II, Rvik 1957. 12. Magnús Jónsson: Saga fslendinga IX, 2, Rvík 1958. 13. Páll Briem: Um frelsi og menntun kvenna. Sögulegur fyrirlestur, Rvík 1885. 14. Skólaskýrslur Lærða skólans 1896—97. 15. Þorkell Bjarnason: Fyrir 40 árum. Tímarit hins íslenzka bókmennlafélags, 1892, Rvik 1892. 16. Æviminningabók Menningar-og minninga- sjóðs kvenna I, Rvík 1955. ÁRNI PÉTURSSON Framhald af bls. 35. aldrei dottið í hug að verða læknir þó einhver yrði nú glaður ef ég tæki þá ákvörðun! Ég gæti vel hugsað mér að fara í greinar eins og list- fræði, arkitektúr eða bókmenntir.“ — Finnst þér eins mikilvægt fyrir stelpur og stráka að fara í framhaldsnám? ,Já, auðvitað, það finnst mér. Þó kemst maður ekki hjá því að láta sér detta í hug að þær nýti sér síður möguleika sína og menntun. Þjóðfélagslegar kröfur til þeirra eru ekki eins miklar. Visst lífsmynstur liggur fyrir þeim þegar þær eignast maka. Þannig er það í raun og veru hvort sem þeim líkar betur eða verr.“ — Hvernig leggst það í þig ef þú skyldir nú lenda í því að giftast konu sem vildi að þú ynnir verkin á heimilinu til jafns við hana? ,Ja, ég er yfirhöfuð ófær um að vinna heimilisstörf — þyrfti að læra það. En ég held ég sé tilbúinn að læra það og vinna slík verk ef til kemur. Er það ekki eitt af grund- vallarlögmálum lífsins að gefa og þiggja. Ef maður ætlar að búa með öðrum einstaklingi verður maður að taka sameiginlega á sig þau störf sem því fylgja og reyna að aðlaga sig vilja og óskum hvors annars. Það gengur aldrei að annar aðilinn bakki algjörlega.“ — Hvernig heldur þú að strák- ar almennt á þínum aldri líti á kvenréttindakonur. Eru það kannske rasssíðar konur með lærin í skónum, giftar röngum gæja? ,Ja, nú veit ég ekki — það er nú dálítið fordómafullt þetta orðalag. Ekki hef ég þessa skoðun. Þó held ég að þetta viðhorf blundi í þó nokkuð stórum hluta af strákum.“ 47

x

19. júní

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.