19. júní - 19.06.1981, Page 64

Jónína M.
Guðnadóttir.
Silja Aðalsteinsdóttir.
Ævintýrið er andleg
fæða fyrir börn
Rætt við Silju Aðalsteinsdóttur
í janúarlok kom út hjá Máli og
Menningu rit eftir Silju Aðal-
steinsdóttur cand. mag. sem hún
nefnir Islenskar bamabœkur 1780—
1979. Hér er um viðamikið braut-
ryðjandaverk að ræða, því að Silja
rekur í bók sinni sögu íslenskra
barnabóka frá upphafi til þessa
dags og gott betur; þar er að finna
yfirlit yfir þýddar barnabækur á
18. og 19. öld.
Með ritverki sínu fyllir Silja hóp
þeirra mörgu kvenna sem hafa lát-
ið til sín taka á sviði íslenskra bók-
mennta síðastliðið ár — jafnt
fræðirita sem skáldverka. Það er
full ástæða til að fagna þeirri
grósku sem virðist hlaupin í bók-
menntaiðju íslenskra kvenna að
undanförnu.
1 dymbilviku átti blaðamaður
19. júní stutt spjall við Silju um rit
hennar og tilurð þess. Silja, sem
sjálf starfaði reyndar með ritnefnd
blaðsins fyrir fáum árum, lék á alls
oddi og hafði greinilega unun af að
greiða úr spurningum um þetta
eftirlætisefni sitt.
19. júní: — Hvað varð fyrst til að
kveikja áhuga þinn á barnabókum
sem rannsóknarefni?
„Þetta byrjaði allt með starfi
Uanna. Það eru nú kannski sumir
búnir að gleyma þeim, en Úur var
hópur jafnréttissinnaðra ungra
kvenna sem störfuðu í kringum
1970. Ætli við höfum ekki verið
fyrsti vísir að nýju kvennahreyf-
62
ingunni hér á landi, en þessi hópur
gekk síðan allur í Kvenréttindafél-
ag Islands. Við tókum okkur ýmis-
legt fyrir hendur. Eitt af því var að
gera könnun á barnabókum á
jólamarkaði árið 1971. Þetta var
býsna sniðug könnun, þótt við
fengjum lítið annað en skammir og
kaldar kveðjur fyrir tiltækið.
Könnuninni var ætlað að leiðbeina
foreldrum um val bóka og við
dæmdum bæði innlendar og
þýddar bækur út frá ákveðnum
atriðum; málfari, fræðslugildi,
skemmtigildi og svo að sjálfsögðu
þeim jafnréttisviðhorfum sem í
þeim birtust. Því miður varð ekki
framhald á þessu starfi.
SILJA AÐALSTEINSDÓTTIR
ÍSLENSKAR
balnabænl
17ÖO-1979
Forsíða að rltl Silju Aðalstelnsdóttur, Is-
lenskar barnabækur, en bókin er mjög
þekklleg útlits og fallega myndskreytt.
Ahugi minn á barnabókum
sprettur þannig úr umræðum um
jafnréttismál. Eftir þessi fyrstu
kynni varð ekki aftur snúið, ég
hreinlega festist í viðfangsefninu,“
segir Silja hlæjandi og eldmóður-
inn leynir sér ekki. „Ég skrifaði
kandídatsritgerð mína um ís-
lenskar barnabækur 1960—70 og
þjóðfélagsmynd þeirra. Síðan hef
ég talsvert fengist við kennslu þessa
efnis við háskólann, bæði í íslensk-
um bókmenntum og bókasafns-
fræði. Það hefur verið heillandi
verkefni, því að áður höfðu barna-
bækur verið hafðar alveg útundan
við þá mætu stofnun. Síðan var ég
komin með heilmikinn efnivið í
heildarrit um þetta og bókin mín
er árangur af því.
Um þessar mundir er ég með
sársauka að reyna að slíta mig frá
barnabókunum. Ég vil ekki fá
þann stimpil að vera sérfræðingur
á aðeins einu afmörkuðu sviði
bókmenntanna, heldur vil ég fást
við allt mögulegt. Ég hef til dæmis
mikinn áhuga á ljóðlist, sérstaklega
ljóðlist tuttugustu aldar. Þess
vegna vil ég ekki taka að mér
kennslu I barnabókmenntum við
háskólann eitt árið enn. Nú er líka
komin þessi ágætis kennslubók í
faginu og þá getur einhver annar
tekið við!“
19. júní: — Það kemur fram í bók
þinni að það eru mestmegnis konur
sem til þessa hafa skrifað ritgerðir