Frjáls verslun - 01.07.2001, Blaðsíða 67

AUGLÝSINGAROG JMARKAÐSMÁL
Eftir Vigdísi Stefánsdóttur Myndir: Geir Ólafsson
Hildur Björg Hafstein hjá Islandi án eiturlyjja og Afengis- og vímuvarnarráði:
„Vissulega var auglýsing okkar um óhreina smokkinn fullan af eiturlyfjum ógedsleg,
en eiturlyfjaheimurinn er það líka og óþarfi að reyna á nokkurn hátt að fela það. “
Sumar auglýsingar vekja meiri athygli en aðr-
ar. Nokkrar vegna þess hve þær eru vel gerð-
ar og fallegar en sumar vegna þess að þær
vekja hreinlega ógeð hjá þeim sem á horfa. Flest-
um ber saman um að auglýsingar Tóbaksvarnar-
ráðs í iýrra hafi verið heldur ógeðfelldar og sum-
um þóttu þær vart birtingarhæfar og alls ekki þess
eðlis að börn mættu sjá þær. Þó eru þetta auglýs-
ingar sem eru vel gerðar, vandaðar á allan hátt og
ætlað að vara fólk við hættunni af tóbaksnotkun.
Þegar auglýsingar á borð við þessar og þær sem Island án eitur-
lyfla birtu fyrir verslunarmannahelgina koma iyrir augu neyt-
enda, vaknar gjarnan spurning um það hvað megi og hvað megi
ekki. Hvenær auglýsingar séu svo ógeðfelldar að hreinlega verði
að banna þær og hvort tilgangurinn - að koma í veg íyrir hættu -
sé nægjanlega góður og mikill til að réttlæta ljótar og ógeðfelld-
ar myndir. Vekja má t.d. athygfi á því að fréttastofur vara fólk
gjarnan við ógeðfelldum fréttamyndum og óhuggulegar kvik-
myndir eru jafnan bannaðar innan ákveðins aldurshóps.
Markaðurinn Stýrir Þorvaldur Sverrisson, sem stýrir stefnu-
mótun hjá Góðu fólki McCann-Erickson, segir fátt einfalt hægt
að segja um auglýsingar af þessu tagi. Það séu einfaldlega eng-
ar skýrar reglur í gangi og ekkert sem hægt er að miða við nema
almennt velsæmi sem sé í hæsta máta teygjanlegt hugtak. „Um
leið og maður segir að ritskoðun og hömlur séu af hinu góða er
ástandið orðið slæmt,“ segir Þorvaldur. ,ýVuglýsingar eru tjáning
íýrirtækis, einstaklings eða hóps á því sem í boði er og viðkom-
andi stendur fyrir. Hið opinbera hefur mjög takmarkað umboð
til að stýra þeirri tjáningu frekar en annarri. Auk þess er mark-
aðurinn einstaklega vel til þess fallinn að halda utan um þessa
hluti, þar sem það er lífsspursmál fyrir flest fyrirtæki að móðga
fólk sem allra minnst. En það er engu að síður óþarfi að halda
því fram að ekkert megi banna. Það er í góðu lagi að hafa ramma
eða reglur um auglýsingar og allar stofur innan SIA (Sambands
íslenskra auglýsingastofa) starfa samkvæmt nokkuð ströngum
siðareglum. Við megum til að mynda ekki hvetja til ofbeldis-
verka, höfða til hjátrúar, nýta okkur trúgirni barna eða tala illa
bvbir róttlrvtnwlpai n?\
Hvers vegna pykir réttlætanlegt aö
gera auglýsingar sem hneyksla og
vekja upp óhug hjá meginporra al-
mennings vegna pess eins aö pær eiga
aö vekja athygli á góðum málstað? En
ætla má að útilokað væri að nota slíka
aðferðafræði í almennum auglýsingum
á vörum eða pjónustu. Nýleg auglýsing
/
frá samtökunum Island án eiturlyfa
gekk fram afmörgum!
„Það er í góðu lagi að hafa ramma eða reglur um auglýsingar og aliar stofur innan SÍA
(Sambands íslenskra auglýsingastofa) starfa samkvæmt nokkuð ströngum siðareglum,“
segir Þorvaldur Sverrisson hjá Góðu fólki McCann-Erickson.
67