Frjáls verslun - 01.03.2002, Blaðsíða 18

FORSÍÐUGREIN flUSTFJARÐAJARLARNIR______________
Elfar Aðalsteinsson:
Við erum ekki í
neinum spreng
Aðalsteinn Jónsson, fv. forstjóri, er og verður alltaf
holdgervingur Hraðirystihúss Eskifjarðar. Nú er
sonur hans tekinn við stjórnartaumuniun og hefur
gengið býsna vel. Elfar Aðalsteinsson hefúr ríkt í Hrað-
frystihúsinu í rúmlega eitt ár og hefur ýmislegt gerst á
þeim tírna!
„Það segir sig sjálft að kynslóðaskipti verða skörp þegar menn
hætta áttræðir eftir 40 ára starf en auðvitað erum við, ég og Aðal-
steinn, að vinna að sama markmiði. Við notum bara mismunandi
aðferðir. Uppsetningin á fyrirtækinu hefur breyst nokkuð frá því
ég tók við og meiri áhersla er lögð á hópvinnu. Kjmning á nýju
skipuriti var eitt af mínum íyrstu verkum. Fyrirtækinu var skipt
upp í ijögur svið og sviðsstjóri settur yfir hvert þeirra - saman
myndum við svo framkvæmdaráð félagsins. A þessu tímabili
voru tilfærslur á mönnum nokkrar og nýr flármálastjóri kom inn.
Menn voru þó ótrúlega fljótir að aðlagast nýjum háttum eftir
umi-ótið enda bý ég að því að fá að vinna með úrvalsfólki. í fram-
haldi af breytingunum unnum við svo stefnumótun lyrir félagið,
tókum upp örari innanhússuppgjör, áætlanir og önnur vinnu-
brögð sem tíðkast í dag. Við gengum í gegnum tiltölulega mikla
endurskipulagningu á skömmum tíma. Við seldum skip, hag-
ræddum og fækkuðum nokkuð starfsfólki. Það var á tímum
óskemmtilegt en árið 2000 var fyrirtækinu afar erfitt," segir Elfar
Aðalsteinsson, forstjóri Hraðfrystihúss Eskiflarðar.
Hraðfrystihús Eskiljarðar var stothað í maí árið 1944 af iyrir-
tækjum og einstaklingum í bænum. A annað hundrað manns átti
hlut í lyrirtækinu í byrjun. Fyrirtækið var stofnað til að veita
bæjarbúum atvinnu og því hafði það félagslegan ávinning í för
með sér. Arið 1947 hófst vinnsla í frystihúsinu og uppbygging
félagsins hófst. Það gekk þó á ýmsu í rekstrinum og árið 1960
komu bræðurnir Kristinn og Aðalsteinn Jónssynir inn í fyrir-
tækið með nýtt hlutafé. Eftír að Kristinn lést jók Aðalsteinn hlut
sinn og eru hann og eiginkona hans, Guðlaug Stefánsdóttir, í
gegnum eignarhaldsfélag sitt Hólma ehf., stærstu hluthafarnir
enn þann dag í dag. Grandi keypti sig inn í reksturinn Jyrir
nokkrum árum og er f dag skráð Jyrir tæplega 20 prósenta hlut
Aðrir stórir hluthafar eru Skeljungur með ríflega 7 prósenta hlut,
Tryggingamiðstöðin með um 5 prósent og einstaklingar tengdir
Hólma, lifeyrissjóðir og bæjarsjóður í gegnum eignarhaldsfélagið
Eskju ehf. með smærri hluti.
Voru Oft djarfir „Hluthatasamsetningin hefúr breyst mikið frá
stothun félagsins og hlutur bæjarins hefur sífellt minnkað. Eg tel
að hann hverii úr hluthafahópnum áður en langt um líður, bæði
hér og í Síldarvinnslunni. Það er yfirlýst stefna Fjarðabyggðar að
selja þessi bréf og hætta þátttöku í rekstri sjávarútvegsfyrir-
tækja,“ segir Elfar.
Elfar er ekki nýr af nálinni hjá Hraðfrystihúsi Eskitjarðar þó að
aðeins sé rúmlega eitt ár Jrá því hann tók við forstjórastarfinu af
föður sínum, Aðalsteini Jónssyni. Það má segja að rætur hans
liggi í Jýrirtækinu þvi að hann er auðvitað alinn upp Jyrir austan
og starfaði hjá Jýrirtækinu á unglingsárum. Aður en Elfar tók við
forstjórastarfinu hafði hann rekið sitt eigið Jýrirtæki í Reykjavík,
Fiskimið, um átta ára skeið og selt fiskimjöl og lýsi. I gegnum það
hafði hann m.a. átt viðskipti við Hraðfrystihúsið. Þegar hann tók
svo við forstjórastarfinu í janúar í Jýrra ákvað hann að sameina
tvö störf, forstjórastarfið og starf framkvæmdastjóra, en þeir
voru tveir, Aðalsteinn og Magnús Bjarnason, sem höfðu stýrt
Hraðtfystihúsinu í mörg ár. Magnús starfaði sem Jjármálastjóri í
nokkra mánuði áður en hann varð sjötugur og lét af störfúm.
„Það hafði safnast upp mikil reynsla hjá þessum mönnum og
þeir byggðu upp gott fyrirtæki. Á tíðum spiluðu þeir djarft og þá
sérstaklega faðir minn. En oft reyndust djörfu spilin þau gjöful-
ustu á endanum," segir Elfar.
Besta otj versta rekstrarárið Hraðfrystihúsið átti í miklum erfið-
leikum þegar Elfar tók við. Árið 2000 var mikill taprekstur hjá
fyrirtækinu, reyndar mesti taprekstur sem iýrirtækið hefur
nokkru sinni gengið í gegnum. Veltan var rúmir 2,3 milljarðar
króna og tapið nam 483 milljónum króna. Gengið var í hagræð-
ingu, veiði- og vinnslugeta samhæfð og skipið Hólmatindur selt
til Afríku, svo að nokkuð sé nefnt. I sjávarútvegi geta sveiflurnar
verið gífurlegar. Það sýndi sig hjá Hraðfrystihúsi Eskigarðar þvt
að besta rekstrarárið í sögu fyrirtækisins kom strax t kjölfar þess
versta. Árið 2001 voru allar aðstæður mjög hagstæðar. Velta Jýrir-
tækisins nam 3,7 milljörðum króna, hagnaðurinn 156 milljónum,
Jfamlegðin var 1.280 milljónir og 728 milljónir skiluðu sér í hand-
bæru fé frá rekstrinum. Loðnuvertíðin var mjög góð og tekið á
móti rúmlega 80 þúsund tonnum. Rekstrartekjur mjöl- og lýsis-
vinnslu jukust til muna, olíuverð varð hagstæðara og ydri skilyrði
bötnuðu. „Vinnsla úr uppsjávarfiski er stærsti „tekjupóstur" fyrir-
tækisins og góður árangur í þeirri deild lagði grunninn að
jákvæðri rekstraimiðurstöðu í fýrra. Samhliða þessu fórum við í
áðurnefndar hagræðingaraðgerðir og skipulagsbreytingar, og
kostnaðarvitund meðal starfsfólks jókst. Boðleiðirnar innan Jýrir-
tækisins virka vel eftir þessa naflaskoðun og allir eru að draga
vagninn í sömu átt,“ segir Elfar.
Kolmunninn hafði Sitt að segja Kolmunnaveiðar gengu mjög vel
í fyrra og það hafði auðvitað sitt að segja til að stuðla að góðum
árangri. Hraðfrystihúsið átti langstærstan hlut í kolmunna-
veiðum Islendinga, skip Jýrirtækisins veiddu um 85 þúsund tonn,
og því fékk iýrirtækið 55 þúsund tonn, eða tæp 20% af kvótanum,
þegar honum var úthlutað í Jýrsta sinn á þessu ári. Samdrátturinn
er þvt verulegur miðað við árið áður. Á móti kemur að kvótaeign
Hraðfrystihús Eskifjarðar er ekki að leita sameiningar við önnur fyrirtæki en Elfar er þó
þeirrar skoðunar að myndun stærri sjávarútvegsfyrirtækja sé eðlileg og jákvæð hagræð-
ingarþróun. „Þó væri óábyrgt af mér að útiloka „dýpra samstarf“ eða sameiningu við
annað fyrirtæki en tíminn leiðir í Ijós hvort eða hvernig það verður.“
18