Frjáls verslun - 01.05.2003, Blaðsíða 63

Sérðu fyrir þér að evran geti skotist fram úr Bandaríkjadal í heims-
viðskiptum?
„Nei, ég held ekki að evran fari fram úr Bandaríkjadal. Þegar
til lengri tíma er litið munu bæði gjaldeyriskaupmenn og
seðlabankar leita jafnvægis í viðskiptum sínum með þessa
gjaldmiðla. En nei, ég held að evran komi ekki í staðinn fyrir
dalinn, heldur að evran verði nokkurs konar félagi dalsins.
Hlutverk evrunnar er undir evrulöndunum komið og gjald-
miðlarnir gætu orðið jafnokar."

■ ■ 1 I
f m
SKOÐANIR BILL EMMOTTS...
UM TONY BLAIR...
Talandi um fiskveiðistefnu ESB, þá vekur það gremju í breskum
sjávarútvegi að Spánverjar og Portúgalir eiga til dæmis aðgang að
breskum miðum.Telur þú að það séu rök gegn því að íslendingar
gangi í ESB?
„Eg get ímyndað mér að einhveijir á Islandi segi sem svo að
þeir vilji ekki búa við fiskveiðistefnu ESB. Þar á móti kemur
að ef Islendingar sæktu um aðild þá væru fiskveiðimálin
augljóslega lykilatriði. En það er ekki sjálfgefið að ísland geti
ekki gerst aðilar að ESB vegna fískveiðistefnunnar, því það
liggur í augum uppi að fiskveiðarnar eru lífsspursmál fyrir
Island. Þess vegna er ljóst að þær væru miðlægt samnings-
efni, líkt og olían var Bretum á sínum tíma. I þeim efnum
hefðu Islendingar mikinn þunga.“
Álftur þú að það þjóni hagsmunum íslendinga að ganga í ESB?
„Ekkert endilega. Smæðin ein sér skapar Islendingum ekki
sjálfkrafa ástæðu til að ganga í ESB. Smæðin hefur ekki
skaðað hingað til. Reynslan sýnir að lítil, sjálfstæð lönd geta
vel komist af upp á eigin spýtur og smáríkjum hefur farið
ijölgandi. Aðstæður Islendinga eru einstaklingsbundnar.
Eina ástæðan fyrir því að Islendingar ættu að ganga í ESB er
ef þeir sæju sér ótvíræðan hag að því, að það þjónaði hags-
munurn þeirra.“
Ég var á ýmsum blaðamannafundum um þetta leyti í fyrra með fjár-
málarýnum, til dæmis gúrú eins og Abby Cohen, sem spáðu því að á
þriðja ársfjórðungi þess árs færi uppsveiflu að gæta. Eftir á hljómar
þetta eins og endalaus óskhyggja, en hverju viltu spá um fram-
vinduna í fjármálaheiminum?
„Eg held reyndar að við eigum eftir að sjá væga uppsveiflu
þegar líður á árið vegna fallandi olíuverðs, meðal annars
vegna aukins framboðs á olíu frá Irak, en líka vegna útþenslu-
stefnu Bandaríkjanna í gjaldeyris- og skattamálum.
Neikvæðu áhrifin eru samdráttur í neyslu og verðhjöðnun í
Þýskalandi og Japan, sem vissulega mun draga úr uppsveiflu
en ekki gera hana að engu, held ég.“
Það er Ijóst að viðtal við ritstjóra Economist hlýtur að spanna mörg
svið, þar sem þið látið mörg mál til ykkar taka, svo víkjum að innanrík-
ismálum hér. Heldurðu að Blair, sem nú hefur verið forsætisráðherra í
sex ár, muni slá met Margaret Thatchers, sem var forsætisráðherra í 11
ár, og líturðu á Gordon Brown fjármálaráðherra sem eina hugsanlega
eftirmann hans?
„Eg held hann slái Thatcher varla út, en hann gæti svona
nokkurn veginn nálgast hennar valdatíma með því að vinna
Bill Emmott þykir líklegt að þó að Tony Blair forsætis-
ráðherra, sem nú hefur setið við völd í sex ár, muni varla
slá met Margaret Thatchers, sem var við völd í 11 ár,
geti hann nálgast metið - og andstætt því sem oft er
sagt, þá er hann ekki viss um að Gordon Brown fjár-
málaráðherra sé eini hugsanlega eftirmann hans?
„Blair gæti svona nokkurn veginn nálgast valdatíma
Thatchers með því að vinna þrennar kosningar. Hann á
örugglega eftir að skemmta sér við að leggja í og sigra
þriðju kosningarnar, sem þýddi þá að hann hefði verið
um átta ár við völd. Hann mun þó varla leiða flokkinn í
fjórðu kosningunum, sem gætu orðið um 2009, heldur
hætta á þriðja kjörtímabilinu.
Pólitísk staða hans hefur veikst og mun halda áfram að
veikjast. Deilur um evruaðild og evrópsku stjórnar-
skrána munu veikja hann og svo er Ijóst að almennt
slítur tíminn valdamönnum út. Staða hans getur ekki
þróast nema í þá átt að hún veikist - það liggur einfald-
lega í hlutarins eðli.
Það eru fjölmargir aðrir hugsanlegir arftakar en Brown.
Það skiptir miklu hvernig næstu kosningar fara. Þó
Verkamannaflokkurinn yrði áfram stærsti flokkurinn í
þinginu gæti hann veiklast svo að hann kysi að fara í
stjórn með frjálslyndum demókrötum. Svo gæti Blair
kastað sér út í þjóðaratkvæði um evruna að baki næstu
kosninga og tapað og þá er það ekki endilega sjálfgefið
lengur að Brown sé augljósasti arftakinn. Þar koma
aðrir til sögu eins og David Blunkett innanríkisráðherra
og Peter Hain írlandsráðherra."
UM KONUNGDÆMIÐ...
„Ég vildi sannarlega sjá konungdæmið aflagtl Ég skrifaði
í grein 1994 að það ætti alla vega að halda þjóðarat-
kvæðagreiðsla um framtíð konungsdæmisins þegar
Elísabet drottning hætti. Ef fólk kysi þá konungdæmi þá
er ekkert við því að segja, en það ætti að kjósa um það.
Það er ekki vegna kostnaðarins sem ég er á móti kon-
ungdæminu, heldur af því að erfðatitlar eru óviðeigandi
63