Morgunn - 01.12.1965, Blaðsíða 50

128
MORGUNN
fleira þess háttar, hafa áhrif á blóðþrýsting, öndunarstarf-
semi húðarinnar o. fl. Naumast mun finnast nokkurt það líf-
færi líkamans, sem ekki getur farið meira og minna úr lagi
vegna orsaka, sem hugrænar truflanir valda, og án þess að
þar sé um neina líkamlega meinsemd að ræða. Allir þeir,
sem með eigin augum hafa séð menn gerða tilfinningalausa
um stund, eða horft á brunablöðrur myndast á húð dáleidds
manns, aðeins vegna þess, að dávaldurinn telur honum trú
um, að hann sé að brennast, þeir hljóta að viðurkenna, að
andleg áhrif á efnislíkamann eiga sér raunverulega stað.
Efnishyggjumaðurinn fullyrðir, að þegar líkamsvélin
verði fyrir svo alvarlegum áföllum, að hún deyi, þá sé „sál-
in“ einnig þar með úr sögunni, því hún sé aðeins einn þátt-
ur líkamsstarfseminnar. En það er alveg eins hægt að full-
yrða, að sálin hafi sína sjálfstæðu tilveru, snúa hinni full-
yrðingunni algjörlega við og segja, að þegar sálin yfirgefi
líkamann, sem hún hefur haldið lifinu í með því að vera í
nánu sambandi við hann um stund, þá verði líkaminn her-
fang dauðans. Hvor fullyrðingin sé réttari, úr því verður
aukin þekking og reynsla að skera. Öyggjandi sannanir geta
vissulega fengizt fyrir því, að persónuleiki mannsins með
minningum sínum og sérkennum, lifi af líkamsdauðann. Og
ég leyfi mér að halda því fram, að sterkir vitnisburðir um
það eru þegar fyrir hendi, og engu ómerkari en rökin fyrir
því, að öllu sé lokið við dauða líkamans.
Að lokum skal komið að því atriðinu, sem ég hygg að
muni áður langt líður, sannfæra alla, sem á annað borð vilja
kynna sér þessi mál, um það, að efnishyggjan er röng. Við
skulum athuga þá spurningu, hvort hugurinn þarfnist í raun
og veru hinna líkamlegu skynfæra til þess að afla vitneskju
um veröldina. Venjulega notum við augu og eyru og önnur
skynfæri til þess að taka við þeim boðum eða merkjum frá
umhverfinu, sem hugur okkar síðan þýðir og gerir sér grein
fyrir. Áður hefur verið minnzt á, að þessi skynfæri eru svo
takmörkuð, að þau geta ekki veitt viðtöku nema litium hluta
af þeim áhrifum, sem að mönnum berast. Þetta vekur þá