Morgunn - 01.12.1965, Síða 57

MORGUNN
135
hjá framliðnum og lýstu þeim á svipaðan hátt og miðlar gera
nú á dögum. Svo var um spákonuna í Endor, sem sagt er frá
í 28. kapítula I. Samúelsbókar. Sál konungur fór á fund
hennar um nótt. Konan spyr hann og segir: „Hvern viltu,
að ég láti koma fram?“ Hann svarar: „Lát þú Samúel koma
fram fyrir mig“. Og litlu síðar spyr hann: „Hvað sér þú?“
Og konan sagði við Sál: „Ég sé anda koma upp úr jörðinni“.
Og hann sagði við hana: „Hvernig er hann í hátt?“ Síðan
lýsir spákonan honum, og Sál þekkir að það er Samúel, og
tekur að ræða við hann.
Hitt er þó miklu algengara, að spákonurnar haldi sér við
það að spá eða segja fyrir ókomna atburði. Oft virðast þær
hafa haft þetta að atvinnu og tekið gjald fyrir störf sín.
Margt bendir til þess, að þær hafi komið sér í eitthvert sér-
stakt ástand eða leiðslu, á meðan þær spáðu, og notað til
þess ýmis tæki og tilfæringar, meðal annars sungið eða lát-
ið syngja söngva eða særingaþulur og handleikið vissa hluti,
er þær höfðu meðferðis, og nefndir voru töfur (sbr. töfrar).
Minnir þetta á spákonur nú á tímum, sem hafa kristaliskúl-
ur, spil eða kaffibolla til þess að lesa í spár sínar, eða réttara
sagt til þess að koma sér i það leiðsluástand, sem þær telja
nauðsynlegt til þess að geta spáð.
1 Eiriks sögu rauða er að finna mjög skýrar og skemmti-
legar iýsingar á spákonu vestur á Grænlandi. Þar segir svo:
Þorhjörg spákoiui.
I þann tíma var hallæri mikit á Grænlandi. Höfðu menn
fengit lítit fang, þeir er í veiðiferðir höfðu farit, en sumir
ekki aftr komnir.
Sú kona var þar í byggð, er Þorbjörg hét. Hon var spá-
kona ok var kölluð lítilvölva. Hon hafði átt sér níu systr, ok
váru aliar spákonur, en hon ein var þá á lífi.
Þat var háttr Þorbjargar um vetrum, at hon fór at veizl-
um, ok buðu þeir menn henni mest heim, er forvitni var á
at vita forlög sín eða árferði. Ok með því at Þorkell var þar