Morgunn - 01.12.1982, Blaðsíða 15

VÍSINDIN, LÍFEÐLISFRÆÐIN, VITUNDIN
117
Annars vegar metnaður, hins vegar hœfileikar
GS: Ég held, að þetta sé tvíþætt. Annars vegar er til-
finningalegur þáttur, metnaður, kraftur, iðni, og hins veg-
ar er þetta spurning um hæfileika. Til eru þeir sem hafa
mikla hæfileika en ná skammt af tilfinningalegum ástæð-
um, og svo eru aðrir sem eru metnaðargjarnir vinnuþjark-
ar, en þá skortir gáfuna, og þeir ná heldur engu.
vE: Og eru auk þess stórhættulegir.
GB: Margir hafa þó vit á því að halda sig frá því sem
þeir ráða ekki við. Hins vegar eru margar leiðir innan
hvers sviðs. Til dæmis hendir það, að maður fær nemanda
ákveðið vandamál til úrlausnar, til dæmis með rafeinda-
smásjá, og í ljós kemur, að hann ræður ekki við það.
Ég dreg ekki þá ályktun, að hann sé ómögulegur og ætti
ekki að fást við vísindi, heldur reyni ég að fá honum
annars konar viðfangsefni. Skaphöfn manna er svo mis-
munandi og þeir geta verið prýðilega fallnir til ákveðinna
starfa innan einhvers sviðs, þótt önnur henti þeim alls
ekki. Aðferðirnar eru svo margar.
GS: Ég tel það rétt, að mismunandi hæfileikar ráði því
hvort menn fást við vísindi eða listir, en þetta er líka spurn-
ing um það, hvort sundurgreining eða samþætting er
mönnum tamari.
Ég held að greinandi hugsun sé nauðsynleg í visindum,
þ.e. að greina flókinn hlut niður í þætti og reyna að finna
og skýra tengslin á milli þeirra. f listum held ég hins vegar
að þessu sé oft öfugt farið, menn leiði saman fjölda ólíkra
atriða og fyrirbæra og bendi á mynstur og tengsl milli
þeirra, sem ekki liggja í augum uppi.
JA: Það er mikill sannleikur í þessu fólginn, hins vegar
gefur þetta til kynna að starf vísindamannsins sé fyrst
og fremst greinandi, en ekki skapandi á sama hátt og starf
listamannsins. Þetta er að mínu mati misskilningur. Vís-
indamenn, sem eitthvað afreka, eru þeir sem afhjúpa
grundvallar-„sannleika“ um heiminn á sama hátt og góður