Morgunn - 01.12.1982, Síða 60

162
MOBGUNN
þekkingarforði, þótt engin sé í þeim formúlan með tölum
og táknum stærðfræðinnar.
Leyndardómurinn
Enginn efast um, að náttúruvísindin eru þarfaþing, en
marga heillar engu að síður hinn dýpri skilningur sem
mannkynið öðlast með nýjum sannindum. Hver nýr fróð-
leiksmoli sem ekki hefur verið á boðstólum til skamms
tima er eins og ofurlítil póstsending úr eilífðarlandi, —
staðreynd, smávægileg, stórkostleg eða þar á milli, hefur
komið í ljós og fært okkur fetið nær sannleikanum. Til-
veran hefur þokast til i litrófi þekkingarinnar og þú veist
örlítið meira um þennan heim en í gær, meira en þegar
þú varst yngri, meira en amma þín og afi og hin sem á
undan komu. Vísindunum fylgir því ekki einungis hið
jarðbundna til gagns í önnum dagsins, heldur einnig leynd-
ardómurinn mikli í smáskömmtum, böðuðum björtu ljósi
nýs skilnings.
Við vitum að tilveran er margslungin, frumeindir og
frumefni tengjast á ótal vegu og náttúran birtist í margs
kyns myndum — lifandi, dauð, en ávallt margslungin. Samt
leita vísindamenn að hinu sameiginlega, því sem undir býr,
grundvellinum, frumkraftinum. Hægt og sígandi er sem
menn sjái fram úr glundroðanum, gátur leysast þrátt fyrir
allt, samhengið skýrist.
Síðasta áratuginn hefur mikið áunnist í leit eðlisfræð-
inga að tengslum þeim sem þeir telja að verki milli ólíkra
krafta í náttúrunnar ríki — í leit að einingunni sem undir
býr í smáu og stóru.
Tenging kraftanna
Grundvallarkraftar í náttúrunni virðast vera af fjórum
gerðum: í fyrsta lagi hið gamalkunna aðdráttai’afl, í öðru