Morgunn - 01.12.1982, Page 72

174
MORGUNN
að bregða okkur annað á svipstundu, langt eða skammt,
og dveljast víðs fjarri staðbundnum líkama okkar.
Augun eru til öryggis í orðsins fyllstu merkingu, en þau
eru einnig notuð til að kanna og njóta tilverunnar. Ljós
og litir auðga lífið og þeim mun meir sem menn kunna
betur að njóta þess, sem er á boðstólum. En jafnvel við
mennirnir erum sem kunnugt er mjög misnæmir á lysti-
semdir ljósheimsins.
Augun eru að vísu ekki lifsnauðsyn. Við þekkjum dæmi
um ríkt líf án Ijóss. Við skynjum og skiljum þótt við miss-
um sjónina. Við höfum önnur skilningarvit, sem bæta
okkur tjónið furðu vel, ef augun bila — svo mikið virðist
skaparanum í mun, að við skiljum að vissu marki heiminn
í kringum okkur.
Þótt unnt sé að komast af án sjónarinnar, eru augun
flóknasta skilningarvitið og það hefur aldeilis ekki verið
kastað til höndunum við þróun þeirra í aldanna rás. Rann-
sóknir vísindamanna undanfarna áratugi hafa enn betur
en áður leitt í Ijós margslungin ráð náttúrunnar til að stilla
svo til, að dýr og menn hefðu fullt gagn af sólarljósinu í
öllum þess tilbrigðum, endurvarpi þess á yfirborði jarðar-
innar og öllum hlutum ofan jarðar. Augað skynjar skært
skin og dauft skin og misháa tíðni rafsegulbylgnanna í
ljósinu, m.ö.o. litina. — Menn hafa sem sagt reynt að skiija
til hlítar, hvernig augað skynjar ljós, iiti, skugga: hinn
sýnilega heim í allri fjölbreytni sinni.
Höggmyndir úr Ijósi
Ég hef áður vakið athygli lesenda á ritsafni, sem
UNESCO (Fræðsiu-, vísinda- og menningarmálastofnun
Sameinuðu þjóðanna) gefur út um áhrif vísinda á þjóð-
félagið (Impact of science on society). Þetta er ársfjórð-
ungsrit og hvert hefti um 250 blaðsíður. Fjallað er um til-
tekið meginefni hverju sinni, t.d. náttúruhamfarir, vopn
og vísindi, veðurfar, leikföng, leiki og vísindi.