Morgunn - 01.12.1982, Síða 76

178
MORGUNN
Þannig var andrúmsloftið fyrir 100 árum. Tvær and-
stæðar fylkingar eða lífsskoðanir kepptu um hylli manna
— annars vegar voru þeir sem einungis vildu viðurkenna
tilvist hins áþreifanlega heims, en á hinn bóginn voru
þeir, sem vildu ekki kasta á glæ hinum andlega heimi og
þar í flokki var svo gjarnan íhaldssamt fólk og hefðbundið,
sem framar öllu vildi ríghalda í óbreyttar kennisetningar
og kvika í engu frá skoðunum ömmu og afa á lífinu og
tilverunni.
Ég ætla að leyfa mér næstu mínúturnar að styðjast við
eigin fyrri skrif um það, sem síðan gerðist, en vitanlega í
mjög stórum dráttum.
Á þessum 100 árum, sem liðin eru frá stofnun Sálarrann-
sóknafélagsins í Bretlandi, hafa sáiarrannsóknir, eða dul-
sálarfræðin, þróast með tilliti til aðferða og afstöðu sálar-
rannsóknamanna til verkefnisins, gátunnar um dulræn
efni. I fyrstu einbeittu menn sér að miðilsfyrirbærinu,
SÍðan hófst tímabii tölfræðinnar, líkindareiknings, en síð-
UStu áratugina hefur kjarni fræðanna orðið litskrúðugri.
Duisálarfræðingar hafa gefið gaum að öðru en ágiskana-
spilum og líkindareikningi. Ýmis lífeðlisfræðileg tæki hafa
verið notuð, sumir hafa kannað drauma og enn aðrir heim-
sótt fjarlæga staði til að finna fólk, sem ef til vill hefur
endurholdgast.
Margt hefur því verið reynt og enn heldur leitin áfram,
því að árangurinn er í rauninni furðu rýr, þrátt fyrir hina
miklu leit að sannleikanum um andlega tilvist mannsins
og hin dulrænu fyrirbæri. Hundrað ára rannsóknir hafa
sem sagt lítinn árangur borið, þrátt fyrir allar tilraunirnar,
allar bækurnar og tímaritin. Við vitum harla lítið um
dulræn fyrirbæri og má jafnframt spyrja enn þann dag
í dag, hvort þau eru til — ég á við, að viti borið fólk getur
vel leyft sér að efast um tilvist dulrænna fyrirbæra —
annars væri verið að kenna um þau í skólum landsins,