Morgunblaðið - 22.03.2009, Blaðsíða 50

50 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. MARS 2009


  


 



 
    
       
✝ Guðjón Bjarn-freðsson, garð-
yrkjumaður og
kvæðamaður, fædd-
ist á Efri-Steinsmýri
í Meðallandi 3. mars
1919. Hann kvaddi
þennan heim á Dval-
arheimilinu Eir í
Grafarvogi 28. jan-
úar 2009, nærfellt
níræður að aldri.
Foreldrar hans
voru Skaftfellingar
,,aftur fyrir eld“,
Bjarnfreður Ingi-
mundarson og Ingibjörg Sig-
urbergsdóttir, vel gefin og vel
gerð bæði.
Bjarnfreður naut virðingar og
varð sýslunefndarmaður ungur.
Hann varð sjálflærður nátt-
úrufræðingur og skrifaði ritgerðir
í Náttúrufræðinginn, en ekki þótti
hann mikill búmaður. Ingibjörg
var aftur jarðbundnari og búkona
góð. Þau bjuggu allan sinn búskap
á Efri-Steinsmýri. Börnin á bæ
Bjarnfreðs og Ingibjargar urðu 20
á 29 árum. Þau höfðu byrjað bú-
skap skömmu áður en Katla gaus
1918. Búið var lítið, 50 ær, einn
hestur og ein kýr. Flestum ánum
þurfti að slátra bótalaust eftir
gosið vegna öskumengunar og
heyleysis.
Guðjón fæddist í fjósbaðstofu
við ylinn frá kúnni, sem var undir
baðstofugólfinu. Og var sá fimmti
var um fertugt til að heimsækja
systur sína fyrir austan, sem
hann hafði aldrei séð. Guðjón fór
þriggja ára að Hlíð í Skaft-
ártungu, þar sem hann ólst upp
við gott atlæti. Það var hans
kæra æskuheimili síðan.
Guðjón var einn af bestu
kvæðamönnum Iðunnar og nokk-
ur kvæðalög var hann einn um
að kunna og var fús að kenna
öðrum. Við köllum þær skaft-
fellsku stemmurnar. Með þeim
lagði hann merkan skerf til söfn-
unar Iðunnar á kvæðalögum.
Guðjón var hagmæltur vel.
Hann gaf út vísnakver árið 1981,
sem hann kallaði ,,Raulað við
haka og skóflu“. Þar eru vísur
spilandi af léttlyndi. Ingimar
Halldórsson, félagi okkar í
Kvæðamannafélaginu Iðunni, vél-
ritaði allt kverið árið 1997 og
bætti við vísum, sem orðið höfðu
til eftir 1981. Guðjón var smekk-
maður á bækur og átti fallegt vel
með farið bókasafn. Hann stund-
aði nám við Garðyrkjuskólann að
Reykjum í Ölfusi og vann lengst
á því sviði og ýmsa aðra vinnu
inn á milli. Hann starfaði um
skeið í Hveragerði og Þorláks-
höfn og um árabil hjá Skrúð-
görðum Reykjavíkur. Hafliði
Jónsson garðyrkjustjóri fékk
Guðjón til að taka að sér að
verða eins konar aðstoðarmaður
eða ráðsmaður hjá Ásmundi
Sveinssyni listamanni á tíma-
bilinu 1976-1980, eftir að Ingrid
kona Ásmundar dó.
Guðjón var jarðsunginn frá
Grafarvogskirkju 5. febrúar.
í röð systkinanna.
Aðalheiður Bjarn-
freðsdóttir, sú
kunna baráttu- og
kjarnakona, var sjö-
unda í aldursröðinni
og hinn landsþekkti
þulur Magnús
Bjarnfreðsson var
sá 15.
Þessum stóra
systkinahópi farn-
aðist vel. Öll komust
þau á legg utan eitt,
sem dó fárra ára
gamalt. Hin komust
öll á legg. Sex systkinanna lifa
Guðjón. Það eru Jóhanna, Stein-
dór, Valdemar, Ólöf (Lóa), Magn-
ús og Ólafur.
Sigurbjörn Einarsson, seinna
biskup, og Guðjón voru systra-
synir. Sigurbjörn var einnig
fæddur á Efri-Steinsmýri. Heim-
ilið var fátækt og oft mat-
arskortur. Í bók Aðalheiðar
,,Lífssaga baráttukonu“, sem
kom út 1985, skrifuð af Ingu
Huld Hákonardóttur, er þetta:
,,Á mínu æskuheimili var ekki
spurt: Hvað er í matinn? heldur:
Er eitthvað að borða?“ Systk-
inunum var sumum komið fyrir
hjá frændfólki og vinum, þar sem
þau ólust upp án þess að hafa
möguleika á að kynnast. Vinnu-
félagi Guðjóns hefur sagt frá því,
að Guðjón hafi tekið sér frí frá
störfum í Reykjavík, þegar hann
Ég kynntist Guðjóni þegar ég
gekk í Kvæðamannafélagið Iðunni
í árslok 1989. Þá tókst með okkur
góð vinátta, sem aldrei bar skugga
á. Guðjón var tæplega meðalmaður
á hæð, þéttur á velli og þéttholda.
Sléttur á hörund, augun grágræn,
nefið eilítið íbjúgt. Hann bar sig
vel, var ávallt hýr á svip, glaðlynd-
ur og hláturinn dillandi og smit-
andi. Guðjón var hlýr maður, sér-
staklega barngóður og óáleitinn
við alla menn. Öllum þótti vænt um
hann. Hann var hófsemdarmaður á
lífsnautnir en var sérstakur
nautnamaður á einu sviði. Það var
neftóbak. Af vísum hans má ráða
að hann hefur átt sér ást sem ekki
gat fullkomnast. Fyrir þessu trúði
Guðjón aldavinkonu sinni, sem
hann kynntist 6 ára gamalli þegar
hann vann hjá Ásmundi lista-
manni, Ástu Guðjónsdóttur. Hann
var sósíalisti og hugsjónamaður af
hjarta eins og Aðalheiður systir
hans og lá ekki á skoðunum sínum.
Hann hefur líkst ömmu sinni í föð-
urætt, Sigurveigu Vigfúsdóttur frá
Söndum í Meðallandi. Hún er sögð
hafa tekið hressilega í nefið, en
það var sjaldgæft meðal kvenna
þá.
Hún hafði afar fagra söngrödd
og var sérstaklega umtalsfróm.
Formæður hennar sem hétu Ev-
lalíur þóttu léttlyndar, miklar fyrir
sér til munns og handa, ágætlega
hagmæltar og sumar jafnvel
ákvæðaskáld. Þær voru sagðar
gáfaðar. Allt þetta gat átt við Guð-
jón. Þegar ég kom úr rannsókn-
arleiðangri mínum til Lapplands
fór ég að finna Guðjón vin minn.
Eftir talsverða leit fann ég hann
á Hjúkrunarheimilinu Eir. Mér
brá við.
Hann var náhvítur í framan og
þróttlaus en sængurfötin voru
skínandi hrein. ,,Ertu að deyja,
Guðjón minn?“ sagði ég. ,,– Nei,“
sagði hann. ,,Ertu hættur að taka í
nefið?“ ,,Þær segja stúlkurnar að
það sé sóðalegt og það er líklega
satt.“ ,,Myndirðu ekki vilja taka í
nefið, ef það væri í boði?“ ,,O-jú.“
Guðjón fékk tóbakið sitt aftur og,
þegar ég kom til hans eftir viku
var kominn roði í kinnar og gleði-
glampi í augu og svo kvað hann
fyrir mig með sterkri raust en
hljómþýðri og kenndi eina af sín-
um fallegu skaftfellsku stemmum,
sem ég hef oft farið með síðan. Ég
heimsótti hann oft eftir að hann
var hættur að geta reist höfuð frá
kodda eða stigið í fæturna og lá út
af. Um leið og ég kom inn úr dyr-
unum og hóf upp stemmu, lifnaði
hann við og tók undir með þrótt-
mikilli rödd og þýðri.
Honum leið vel á Eir.
Þakka ykkur fyrir, elskulegu
hjúkrunarkonur og aðrir starfs-
menn á Eir, sem hugsuðuð vel um
Guðjón síðasta spölinn og umbáruð
nautn hans.
Blessuð sé minning Guðjóns.
Samúðarkveðjur til skyldfólks,
vina og félaga.
Sigurður Sigurðarson,
dýralæknir frá Keldum.
Guðjón Bjarnfreðsson
Ég kynntist Olgu árið 1967 er við
Magnús vorum að byrja að hugleiða
flutning til Vestur-Ástralíu. Ég fékk
heimilisfang þeirra Kidda, sem þá
voru búsett þar syðra, og skrifaði og
bað um upplýsingar um Ástralíu,
fékk góð svör um lífið þar og atvinnu.
Okkar bréfaskriftir fóru fram í
Olga Sigurþórsdóttir
Doell
✝ Olga Sigurþórs-dóttir Doell fædd-
ist á Seyðisfirði 25.
febrúar 1933. Hún
lést í Ástralíu 4. mars
sl. Foreldrar hennar
voru Sigurjón Ingv-
arsson verkamaður, f.
29. október 1889, d.
22. ágúst 1970, og
Sigríður Jónsdóttir, f.
16. maí 1912, d. 30.
september 1971.
Stjúpi Olgu var Sig-
steinn Þórðarson inn-
heimtumaður, f. 30.
september 1902, d. 21. janúar 1988.
Útför Olgu fór fram í Perth í
Vestur-Ástralíu 13. mars sl.
Hún var jarðsett í Karakatta-
kirkjugarði í Perth, við hlið Krist-
ins Hermanníussonar, fyrrverandi
eiginmanns síns.
a.m.k. hálft ár og vor-
um við Olga þá orðnar
talsvert kunnugar er
við gengum á land í
Fremantle 21. mars
1968. Olga var alltaf
boðin og búin að veita
mér aðstoð í banka-
málum og verslunum
þarna í byrjun, meðan
ég var að ná tökum á
enskunni. Fór líka
með okkur að skoða
hús og þess háttar.
Eins var hún mér og
börnunum til aðstoða
er þau innrituðust í skóla. Öll þessi
aðstoð var ómetanleg og verð ég ævi-
langt þakklát fyrir það allt. Það var
mikill samgangur í fyrstu milli heim-
ilanna og leiddi til náinna kynna
barnanna. Sigurþór, sonur fyrsta
mannsins hennar Olgu, var að mig
minnir 16 ára, fallegur piltur, og
Unnur mín 14 ára. Þeirra kynni
leiddu til hjónabands sem blessast
vel til þessa dags með þrjú yndisleg
börn, þau Kristinn, Olga og Anna
Kristín. Tryggvi albróðir Sigurþórs
var 12 ára þegar við komum og var
góður vinnur Hilmars sona míns. Ári
eftir komu okkar til Ástralíu fæddist
Jón Erik sonur Olgu og Kristins.
Olga var dagfarsprúð rólynd kona
sem lagði aldrei neinum illt til að
fyrrabragði. Hún hafði yndi af að
vera í góðum félagskap og naut þess
að fara út að dansa, var þá hrókur
alls fagnaðar þau Kiddi virtust afar
samhent og harmaði hún hann mjög
er hann lést eftir erfið veikindi og
Jón Erik aðeins 4 ára. Fyrsta sam-
koma Íslendinga 17. júní 1968 var
heima hjá þeim, fámennt en góð-
mennt.
Eftir lát Kristins barst bréf frá
Richard Doell sem þau höfðu áður
kynnst á Íslandi. Dick, nú ekkjumað-
ur, var að hugleiða að hætta vinnu
hjá NASA og flytja til Ástralíu. Olga
svaraði og það leiddi til þess að þau
skrifuðust á um nokkurn tíma, eins
og gerist í bestu skáldsögum voru
þau gift innan nokkra mánaða. Dick
lést eftir 10 ára hamingjusama sam-
búð, hann var ljúfmenni og reyndist
Olgu og Jóni vel.
Eftir lát Dicks fór Olga á nokkra
ára bili til Íslands og leysti af á Tal-
sambandinu þar sem hún hafði áður
unnið, frá 1. apríl 1961 til 1. mars
1967, er hún flutti til Ástralíu. Hún
naut þess að hitta gamla vinnufélaga
og kynnast nýjum, hún var vinsæl og
vel liðin fyrr og síðar.
Á síðari árum var Olga í sambúð
með Odd Fraarud, sem áður hafði
verið í rekstri með Kristni.
Við Sigga sendum aðstandendum
innilegar samúðarkveðjur.
Kristín Helgadóttir.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ERLA BECH EIRIKSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Garðakirkju fimmtudaginn
26. mars kl.13.00.
Eirikur Haraldsson, Greta Haraldsson,
Hrafnhildur Baldursdóttir, Hörður Magnússon,
Þórir Baldursson, Auður Guðmundsdóttir,
Óskar Baldursson, Þórhalla Steinþórsdóttir,
barnabörn, barnabarnabörn og fjölskyldur.
Í dag kveðjum við
kæra vinkonu sem er
farin frá okkur allt of
snemma. Fjöldi dýr-
mætra minninga kem-
ur upp í hugann frá
liðinum áratug. Við höfum fylgst
með fjölskyldum hvor annarrar
stækka og samglaðst yfir stórum
áföngum. Átt góðar stundir í mat-
arklúbbnum okkar, mikið hlegið og
borðað af góðum mat. Hið árlega 17.
júní grill þar sem hist var með börn-
in og svo margt fleira kemur upp í
hugann. Allt góðar stundir sem við
munum ætíð hugsa til með gleði í
hjarta.
Í gegnum þessa góðu tíma hefur
nærvera Guðbjargar ætíð einkennst
af áhuga á því sem við vinir hennar
höfum verið að takast á við, hógværð
og miklum styrk. Hún var falleg,
gáfuð og einstaklega skemmtileg á
sinn jarðbundna hátt. Á sama hátt
tókst hún á við erfið veikindi, ætíð
með aðra en sjálfa sig í forgrunni.
Við erum stoltar af því að hafa verið
vinkonur Guðbjargar.
Elsku Valdi, Bjarni Daníel og
Jana Björg, guð gefi ykkur styrk á
þessum erfiðu tímum.
Elísa og Nanna.
Það er hverju orði sannara að gott
samferðafólk er eitt af því dýrmæt-
asta í lífinu. Guðbjörg Bjarnadóttir
fellur sannarlega í þann flokk. Við
Signý Marta höfum verið þeirrar
gæfu aðnjótandi að vera samferða
Guðbjörgu um nokkurt skeið, bæði í
leik og starfi. Yfirvegun, dugnaður
og samviskusemi einkenndi Guð-
Guðbjörg Bjarnadóttir
✝ Guðbjörg Bjarna-dóttir fæddist í
Hafnarfirði 15. jan-
úar 1971. Hún lést á
líknardeild LSH í
Kópavogi 10. mars
2009 og var jarð-
sungin frá Seljakirkju
21. mars.
björgu, bæði sem sam-
starfsmann og vin. Af
æðruleysi gekk hún til
verka sinna, var föst
fyrir en hávaðalaus.
Fas hennar var þannig
að fáir reiddust henni
þótt hún hefði jafnan
sitt fram þegar á
þurfti að halda, oft í
erfiðum verkefnum.
Þeim sem mislíkaði við
hana var hins vegar
hollast að líta í eigin
barm.
Guðbjörg var um af-
ar margt gæfumanneskja í lífi sínu.
Þar ber fyrst að nefna að hún átti
hann Valda fyrir eiginmann og sálu-
félaga, en ekki síður að saman eiga
þau afskaplega vel gerð börn, sem
bera foreldrum sínum fagurt vitni.
Samheldni þessarar litlu fjölskyldu, í
blíðu og stríðu, verður vart lýst með
orðum. Í þá samheldni mun fjöl-
skyldan án efa sækja sér kraft og
þrautseigju í áframhaldinu. Við sem
fylgst gátum með þeim höfum mikið
lært um það hvernig hægt er að taka
á erfiðum verkefnum af æðruleysi,
bjartsýni og hlýju. Nú skilur leiðir
um stund. Og þó ekki að öllu leyti.
Guðbjörg mun nefnilega lifa í minn-
ingu samferðafólksins um ókomna
tíð. Fólk sem gefur af sér gleymist
ekki auðveldlega.
Með djúpu þakklæti kveðjum við
Signý Marta góða vinkonu og vott-
um Valda, Bjarna Daníel, Jönu
Björgu og öðrum nákomnum dýpstu
samúð okkar.
Páll Gunnar Pálsson.
Elsku Valdi, Bjarni Daníel, Jana
Björg og fjölskylda. Megi góður Guð
blessa ykkur og gefa styrk í sorg
ykkar. Minning um einstaka konu
lifir um ókomna tíð.
Jesús er mér í minni,
mig á hans vald ég gef,
hvort ég er úti’ eða inni,
eins þá ég vaki’ og sef.
Hann er mín hjálp og hreysti,
hann er mitt rétta líf,
honum af hjarta’ eg treysti,
hann mýkir dauðans kíf.
Ég lifi’ í Jesú nafni,
í Jesú nafni’ eg dey,
þó heilsa’ og líf mér hafni,
hræðist ég dauðann ei.
Dauði, ég óttast eigi
afl þitt né valdið gilt,
í Kristí krafti’ eg segi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
(Hallgrímur Pétursson)
Blessuð sé minning Guðbjargar
Bjarnadóttur.
Hrefna Pálsdóttir og
Helga Kristín Sigurðardóttir.