Morgunblaðið - 29.03.2009, Page 4

12. febrúar 2008
Minnisblað Seðlabankans
M
innisblað starfsmanna
Seðlabanka Íslands
eftir fundi þeirra með
fulltrúum erlendra
fjármála- og mats-
fyrirtækja í London er dagsett 12.
febrúar 2008.
Á fundunum komu fram áhyggjur
þessara erlendu aðila, sem sögðu
íslensku bankana, Kaupþing og Glitni
alveg sérstaklega, hafa stefnt sér og
íslensku fjármálalífi í mikla hættu,
jafnvel hreinar ógöngur. Í minnisblaði
Seðlabankans segir: „Hættulegt er
að hafast ekkert að í þeirri von að
markaðir opnist óvænt og allur vandi
verði þá úr sögunni. Nauðsynlegt er að
hefjast þegar handa við að vinda ofan
af stöðunni svo hún verði ekki óleysan-
leg. Ekki er hægt að útiloka að miklu
fyrr rætist úr markaðsaðstæðum og
aðgengi að fjármagni en nú er talið.
Ekkert bendir þó enn til þess og ef
menn láta sér nægja að lifa í voninni
verður of seint að bregðast við þegar
ljóst verður að vonin rætist ekki.“
Davíð Oddsson seðlabankastjóri
sagði á morgunfundi Viðskiptaráðs
18. nóvember sl. að „þótt seðlabanka-
menn hafi lengi haft áhyggjur af stöðu
bankakerfisins var þeim mjög brugðið
vegna þeirra viðhorfa, sem komu fram
á fundunum í London. Þegar heim var
komið var óskað eftir fundi með for-
ustumönnum ríkisstjórnarflokkanna,
fleiri ráðherrum og embættismönnum,
og fékkst sá fundur. Þar var lesin upp í
heild skýrsla um ferðina sem þá var til
í handriti.“
En hver urðu viðbrögð forystu-
manna ríkisstjórnarflokkanna eftir að
minnisblað seðlabankamanna var lesið
fyrir þá?
15. febrúar 2008
Fundur með ráðherrum
Föstudaginn 15. febrúar varfrá því skýrt í Morgunblaðinu
að ráðherrar hefðu fundað með
stjórnendum helstu fjármálafyrirtækja.
Fundinn sátu Geir H. Haarde
forsætisráðherra, Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir utanríkisráðherra, Árni
M. Mathiesen, fjármálaráðherra og
Björgvin G. Sigurðsson viðskipta-
ráðherra. Björgvin hefur síðar sagt
að hann hafi ekki verið á fundi með
seðlabankastjóra, þar sem lesin var
upp skýrslan, eða minnisblaðið, frá
London.
Bankamenn á fundinum 15. febrúar
voru Lárus Welding, forstjóri Glitnis,
Hreiðar Már Sigurðsson, forstjóri
Kaupþings, Halldór J. Kristjánsson
og Sigurjón Þ. Árnason, bankastjórar
Landsbankans, Guðmundur Hauks-
son, forstjóri Spron, Tryggvi Þór
Herbertsson, forstjóri Aska Capital og
Guðjón Rúnarsson, framkvæmdastjóri
Samtaka fjármálafyrirtækja.
Forsætisráðherra sagði eftir
fundinn að þær aðstæður sem uppi
væru á fjármálamarkaði „kæmu utan
frá“. Ekki væri hægt að segja að
bankarnir hefðu brugðist með ein-
hverjum hætti.
Engar ákvarðanir voru teknar og
það var heldur ekki tilgangurinn með
fundinum, að sögn forsætisráðherra,
heldur var til hans boðað til að ríkis-
stjórnin gæti kynnt sér viðhorf bank-
anna til þeirra aðstæðna sem nú væru
uppi á fjármálamörkuðum og hvernig
ríkið og bankarnir gætu unnið saman,
m.a. við að leiðrétta ranghugmyndir
um íslenskt efnahagslíf.
Ingibjörg Sólrún sagði að styrkja
þyrfti almenna upplýsingagjöf er-
lendis, en ekki væri ætlunin að fara í
kynningarferð.
24. febrúar 2008
Geir H. Haarde hrósar bankamönnum
Geir H. Haarde sagði í samtali viðMorgunblaðið sunnudaginn 24.
febrúar að bankamenn á Íslandi væru
flinkir í sínu fagi og myndu áreiðanlega
grípa til þeirra ráðstafana, sem mögu-
legar væru til að draga úr kostnaði og
minnka efnahagsreikning bankanna ef
með þyrfti. Hann sagði bankana hafa
verið djarfa í útrásinni og fjárfesting-
um. „En ég býst nú við því, að flestar
fjárfestingar bankanna erlendis hafi
verið góðar í þeim skilningi að þær skili
ávöxtun og þá eru þær ábyggilega góð
söluvara, ef á þarf að halda á nýjan leik.
Sumir hafa sagt að þetta viðskipta-
módel feli í sér ábyrgðarleysi en ég vil
ekki taka mér það orð í munn. En menn
hafa verið djarfir.“
Febrúar 2008
Geir H. Haarde í Financial Times
Rúmri viku síðar hafði FinancialTimes eftir forsætisráðherranum
að hann vildi að bankarnir rifuðu
seglin. Og Geir bætti við: „Séu menn
hræddir um að fá ekki endurgreitt,
og um það snýst trúverðugleiki þegar
skuldir eru annars vegar, ættu þeir
ekki að hafa áhyggjur af íslensku
bönkunum, hvað þá stjórn landsins.“
Financial Times sagði að ráðherr-
ann ætlaði að hrinda af stokkunum
ímyndarherferð til að róa alþjóðlega
fjárfesta. „Margir vita ekki hvað er að
gerast og við þurfum að taka á því.“
Febrúar 2008
Meira Financial Times
Tveimur dögum síðar bætti FinancialTimes um betur þegar blaðið kallaði
Ísland „einn stóran vogunarsjóð“.
6. mars 2008
Efnahagsmálin rædd erlendis
Formenn stjórnarflokkanna til-kynntu 6. mars að þeir ætluðu að
ræða íslensk efnahagsmál á fundum í
útlöndum, Geir í New York og Ingibjörg
Sólrún á ráðstefnu um alþjóðavæðing-
una á Íslandi, í Kaupmannahöfn.
11. mars 2008
Ingibjörg segir bankana „hafa það ágætt“.
Ingibjörg Sólrún reið á vaðið áráðstefnunni 11. mars. Hún var m.a.
spurð hvernig íslenska ríkisstjórnin
myndi bregðast við ef íslenskir bankar
lentu í erfiðleikum. „Ég lít á þetta sem
algerlega fræðilega spurningu vegna
þess að bankarnir hafa það ágætt,“
svaraði utanríkisráðherra.
Ingibjörg Sólrún veitti dönskum
fjölmiðlum viðtöl, en þeir sýndu
ráðstefnunni annars lítinn áhuga.
12. mars 2008
Sigurður Einarsson reiður, en trúverðugur
ÍBerlingske Tidende 12. mars varritað að Sigurður Einarsson, stjórn-
arformaður Kaupþings, hefði verið
reiður, en mjög trúverðugur. Og ekki
væri annað hægt en að trúa honum
þegar hann segði að Kaupþing stæði
ekki frammi fyrir hruni.
13. mars 2008
Geir segir stöðu bankanna sterka
Geir H. Haarde heimsótti NasdaqOMX kauphöllina í New York
fimmtudaginn 13. mars.
Sama dag hélt hann ræðu á ársfundi
Íslensk-ameríska verslunarráðsins.
Hann benti á að íslensku bankarnir
hefðu vissulega fundið fyrir svipting-
um á alþjóðlegum fjármálamörkuðum
að undanförnu, sem hefðu meðal
annars haft það í för með sér að það
væri bæði erfiðara og dýrara fyrir
alþjóðlega banka að verða sér úti um
fjármagn. Aftur á móti væri staða
bankanna sterk samkvæmt íslenska
Fjármálaeftirlitinu, sem benti m.a. til
sterkrar eiginfjárstöðu þeirra og getu
þeirra til að standast ströng álagspróf
sem eftirlitið framkvæmir reglulega.
„Það bendir allt til þess að íslensku
bankarnir standi vel og ég er sann-
færður um að þeir munu standa af
sér núverandi storma á alþjóðlegum
fjármálamörkuðum,“ sagði Geir.
Á þessum sama fundi töluðu
fulltrúar íslensku bankanna. Lárus
Welding benti m.a. á að Glitnir stæði á
grunni fjárfestinga í tveimur geirum,
sjávarútvegi og endurnýjanlegrar
orku, og að hvort tveggja væru svið
þar sem engin niðursveifla væri í vænd-
um. Hreiðar Már Sigurðsson sagði
að greiningar Moody’s sýndu fram á
að Kaupþing gæti staðist talsverða
niðursveiflu án þess að verða fyrir
verulegum neikvæðum áhrifum.
Sigurjón Árnason lagði áherslu á
sterka eiginfjárstöðu Landsbankans
og benti á að lausafé hefði sjaldan ef
nokkurn tíma verið jafn verðmætt og
nú og að verðmæti þess færi vaxandi.
Jón Ásgeir Jóhannesson, forstjóri
Baugs, tók líka til máls. Hann kynnti
áætlanir Baugs um stækkun á alþjóða-
vettvangi og þá fyrst og fremst í Kína,
á Indlandi og í Rússlandi.
Hann benti á að markaðir í þessum
löndum væru í örum vexti og þróun
og lýsti því hvernig fyrirtækið hygðist
nýta þau tækifæri sem þar væru til
staðar.
Geir notaði tækifæri í vesturför
sinni og ræddi við þarlenda fjölmiðla,
þar á meðal CNN, þar sem hann
sagðist hafa fulla trú á bönkunum,
undirstöður íslensks efnahagslífs væru
sterkar og helstu stærðir í reikningum
bankanna einnig. „En það er vel geymt
leyndarmál,“ bætti hann við.
Áfram báru menn sig vel og mikið
gengisfall krónunnar breytti þar
engu. Geir sagði þó ástæðu fyrir alla,
heimilin, fyrirtækin, bankana og hið
opinbera, að fara varlega. Gengislækk-
un krónunnar kallaði hins vegar ekki á
sérstök viðbrögð stjórnvalda.
25. mars 2008
Seðlabankinn hækkar stýrivexti
ÍSeðlabankanum, þar sem mönnumvar mjög brugðið eftir Lundúnaför
í febrúar, var ákveðið að hækka
stýrivexti 25. mars, úr 13,75% í 15%.
Nú brá svo við að menn fögnuðu slíkri
hækkun. Geir og Ingibjörg Sólrún
sögðu hækkunina nauðsynlega og Jón
Ásgeir taldi ákvörðunina af hinu góða.
Talsmenn sumra bankanna tóku í
sama streng.
Davíð Oddsson sagði í samtali við
mbl.is að bankinn hefði vísbendingar
um, að hugsanlega hefðu einhverjir
haft meiri áhrif á gengi krónunnar að
undanförnu en eðlilegt gæti talist.
29. mars 2008
Davíð talar um atlögu að fjármálakerfinu
Davíð endurtók þetta á ársfundiSeðlabankans 29. mars. Hann
sagði þá atlögu, sem þessa dagana
væri gerð að íslenskum bönkum og
íslenska ríkinu, lykta óþægilega af því
að óprúttnir miðlarar hefðu ákveðið að
gera úrslitatilraun til að brjóta niður
íslenska fjármálakerfið.
„Þeim mun ekki takast það. En til
álita hlýtur að koma að gera alþjóðlega
opinbera rannsókn á slíku tilræði við
heilbrigð fjármálakerfi.“
30. mars 2008
Ingibjörg talar líka um atlögu
Ingibjörg Sólrún talaði á sama vegá flokksstjórnarfundi Samfylk-
ingarinnar 30. mars. Senda þyrfti
skýr skilaboð um að áhlaupi á íslensku
bankana yrði hrundið. Efnahagskerfið
yrði varið. Þá sagði hún mikilvægt að
ríkisstjórn Íslands og þjóðin öll skildi
og mæti aðstæður rétt. Raunsæi og
samstaða væri mikilvæg.
Friðrik Már Baldursson, prófessor
við HR, sagði á fundinum að ríkið væri
bakhjarl íslensku bankanna.
Þeir stæðu vel og gætu sett veð fyrir
hugsanlegri aðstoð og greitt af því
kostnaðinn.
8. maí 2008
Seðlabankinn segir stóru bankana þróttmikla
ÍFjármálastöðugleika 2008, skýrsluSeðlabankans um stöðu fjármála-
kerfisins, segir að ársreikningar
þriggja stærstu bankanna fyrir árið
2007 sýni sem fyrr að þeir séu enn
þróttmiklir. Eiginfjárstaða, arðsemi
og lausafjárstaða þeirra sé viðunandi.
Uppgjör fyrstu þriggja mánaða ársins
sé í samræmi við það mat.
Maí 2008
Icesave opnar í Hollandi
Ímaí ákvað Landsbankinn að opnainnlánsnetreikninginn Icesave í
Hollandi. Moody’s hafði lýst sérstökum
áhyggjum af Icesave í viðtölum við
seðlabankamenn í febrúar, en þá voru
slíkir reikningar í boði í Bretlandi og
voru orðnir 220 þúsund í maí.
Heildarinnlán Icesave í Hollandi
varð 1.600 milljónir evra áður en yfir
lauk. Fjármálaeftirlitinu var kunnugt
um þennan hraða vöxt.
Júní 2008
Minnisblað verður til og hverfur
Minnisblað, sem Davíð Oddssonmun hafa ritað eftir samtal hans
og Geirs H. Haarde í júní í fyrra, um
ástand bankakerfisins, hefur ekki litið
dagsins ljós.
Haust 2008
Bankahrunið
Íslensku bankarnir hrundu umhaustið, rúnir trausti.
rsv@mbl.is
4 FréttirVIKUSPEGILL
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARS 2009
Hættulegt að hafast ekki að
 Seðlabanki Íslands kynnti forystumönnum ríkisstjórnarinnar áhyggjur erlendra aðila af stöðu Glitnis, Kaupþings og Landsbanka.
 Ráðamenn brugðust við með því að ferðast til Bandaríkjanna og Danmerkur og fullyrða að íslensku bankarnir stæðu vel að vígi.
íslenskur ríkisborgari
www.okkarsjodir.is
Jóhanna, nú hefur þú tækifæri til að standa við orð þín um að
velferð aldraðra gangi fyrir. Það er líka spilling í lífeyrissjóðakerfinu,
þar þarf að taka til.
Við viljum endurskoðun á lífeyrissjóðakerfinu strax. Yfir 16.000
manns hafa þegar skrifað undir, stefnum á 25.000. Lífeyrissjóðirnir
eru okkar eign!
Atkvæðin eru
okkar vopn!
@