Morgunblaðið - 10.10.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 2009
Rokið og rigningin varð til þess að
athöfn í Viðey var frestað í gær-
kvöldi, þar sem Yoko Ono ætlaði að
kveikja á friðarsúlunni í tilefni fæð-
ingardags Johns heitins Lennons.
Þeir einu sem fóru út í eyna voru
tæknimenn frá OR sem kveiktu á
súlunni. Viðeyjarbáturinn var
bundinn við bryggju. Athöfn á að
fara fram í dag ef veður leyfir.
Morgunblaðið/Ómar
KVEIKT Á SÚLUNNI
BARACK Obama
Bandaríkja-
forseti hefur
ekki fundið
mann í embætti
sendiherra á Ís-
landi eftir að Ro-
bert S. Connan
baðst undan
starfinu í sumar-
byrjun. Banda-
ríkin hafa ekki
verið með sendiherra á Íslandi síð-
an Carol Von Voorst lét af embætti
í apríl sem leið, en hún var sendi-
herra frá 2001.
Upplýsingafulltrúi sendiráðsins
segir að staðan sé ekki óalgeng og
bendir á að ekki sé langt síðan Ástr-
alía hafi verið án bandarísks sendi-
herra í eitt og hálft ár. Hún segir
jafnframt að vandað sé til verka og
eftir útnefningu taki við ákveðið
ferli í kerfinu. Það geti tekið allt að
þrjá mánuði. steinthor@mbl.is
Hefur ekki
fundið nýjan
sendiherra
Pláss Bandaríska
sendiráðið.
UMHVERFIS- og samgönguráð
Reykjavíkur hefur samþykkt að
kynna fyrirhugaða lokun á götunni
Rauðalæk í Reykjavík fyrir gegn-
umakstri. Málið er í kynningu fyrir
íbúum, hverfisráði og lögreglu sem
hafa frest fram til mánaðamóta til
að skila inn ábendingum og at-
hugasemdum.
„Alllangt er síðan þetta mál var
fyrst rætt. Fyrir nokkrum vikum
var ekið var á barn þarna í götunni
sem aftur leiddi til þess að hug-
myndin var dregin aftur fram,“
segir Ólafur Bjarnason samgöngu-
stjóri Reykjavíkurborgar.
Sett verður upp tálmun fyrir
miðjum Rauðalæk sem þannig verð-
ur botnlangi annars vegar frá
Laugalæk og hins vegar Sæbraut.
Þessa breytingu segir Ólafur í anda
umferðarmarkmiða Reykjavík-
urborgar. Reynt sé takmarka
gegnumakstur um íbúðagötur sem
frekast sé kostur og beina þeim
frekar inn á stofnbrautir.
Nokkuð er síðan Bólstaðarhlíð
var lokað fyrir gegnumakstri sem
þykir hafa gefið góða raun, að sögn
Ólafs. Þá sé nú verið breyta Vestur-
götunni í vistgötu sem verði ein-
stefnugata til vesturs upp af Kvos-
inni. sbs@mbl.is
Loka Rauðalæk fyrir
gegnumakstri með
tveimur botnlöngum
Rauðilækur Íbúðagata sem verður tveir
botnlangar hvor úr sinni áttinni.
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
INNGRIP sem sporna við reyking-
um svara mjög auðveldlega kostn-
aði, sama hvort um er að ræða með-
ferð af einhverju tagi eða
stjórnvaldsaðgerðir á borð við nið-
urgreiðslu á meðferð eða skatta-
hækkanir. Þetta
kom fram í máli
Maureen Rutten
van Mölken,
doktors við Eras-
mus-háskólann í
Rotterdam, á
fundi Félags ís-
lenskra lungna-
lækna á fimmtu-
dag.
Rutten, sem er
heilsuhagfræð-
ingur, gaf yfirlit yfir rannsóknir á
þessu sviði.
„Ég sýndi þeim líka rannsókn um
hagkvæmni þess að hjálpa fólki,
sem þegar er komið með reykinga-
tengda sjúkdóma, að hætta að
reykja. Í þessu tilviki var það lang-
vinn lungnaþemba og jafnvel þá
svarar það kostnaði, ef fólk hættir
að reykja, enda lengir það líf þess
og hægir á framgangi sjúkdóms-
ins,“ segir hún í samtali við Morg-
unblaðið.
Í rannsóknunum sem Rutten vís-
aði til var miðað við að það svaraði
vel kostnaði að lengja líf manneskju
um eitt ár með góðum lífsgæðum
(e. quality adjusted life-year), fyrir
20.000 evrur eða minna. Fjárhags-
legt mat er því lagt á lífsgæði í
svona rannsóknum, en Rutten segir
að þetta þurfi að skoðast í samræmi
við tilgang heilbrigðiskerfisins.
„Hann er sá að bæta heilsu fólks
og framlengja lífið, en ekki að
spara peninga,“ segir hún.
Auk þess séu aðgerðir til að
stöðva reykingar mjög ódýrar mið-
að við margt annað sem er nið-
urgreitt í heilbrigðiskerfum ríkja í
dag. Í máli hennar kom fram að að
jafnaði skilar 10% hækkun tóbaks-
skatts um 4% samdrætti í reyk-
ingum í ríkum löndum á borð við
Ísland, en 8% í fátækari löndum.
Ísland stendur sig vel
Einnig kom fram að nýleg banda-
rísk rannsókn sýndi að heildar-
kostnaður af reykingum 24 ára
gamals karlmanns, ef hann reykir
út ævina, væri að meðaltali rúmir
220.000 bandaríkjadalir, eða yfir 27
milljónir króna. Innifalinn í því er
bæði samfélagslegur kostnaður og
hans eigin, auk fjárhagslegs mats á
þeim lífárum sem maðurinn glatar.
Rutten tekur fram að Ísland sé í
hópi þeirra landa sem standi sig vel
í baráttunni gegn reykingum með
nokkuð góðri stefnu. Miðað við
ESB-ríkin er Ísland um það bil í
meðallagi, en hér reykja um 20%
karla yfir fimmtán ára aldri og um
25% kvenna.
Það getur borgað sig að bjarga einu líf-
ári fyrir 20.000 evrur eða minna
» Tugmilljónir á mann
» Töpuð lífár til fjár
» Inngrip borga sig
» Hækkun skilar sér
» Ókeypis meðferð
getur borgað sig
Borgar sig
að stöðva
reykingar
Maureen Rutten
van Mölken
FRÉTTASKÝRING
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
Í SAMRÆMI við samning um smíði
á flugvélinni – sem síðar var gefið
nafnið TF-SIF – voru 70% kaup-
verðsins greidd í júlí síðastliðnum.
Greiðslan var ekki í samræmi við
fjárlög ársins og segir í frumvarpi til
fjáraukalaga, sem lagt var fyrir Al-
þingi í vikunni, að önnur áform hafi
ekki gengið eftir og því komi loka-
greiðslan til viðbótar.
Samkvæmt upplýsingum frá
Landhelgisgæslunni var gert ráð
fyrir umræddri greiðslu þegar
frumvarp til fjárlaga 2009 var lagt
fram. Það var í byrjun októbermán-
aðar. Þegar fram fór önnur umræða
um fjárlögin var ástandið í þjóð-
félaginu gjörólíkt enda höfðu bank-
arnir hrunið í millitíðinni.
Meðal annars komu fram hug-
myndir um að selja flugvélina og
leigja hana svo til baka. Raunar
voru einnig hugmyndir um að fresta
greiðslum vegna smíði nýs varð-
skips en sú smíði tafðist og kom ekki
til þeirra greiðslna.
Flugvélin var aldrei auglýst til
sölu en vinna við hugmyndina fór
fram í ráðuneytum fjármála og
dómsmála. Þreifað var á hugs-
anlegum kaupendum en fljótt kom í
ljós að lítill sem enginn áhugi var á
flugvélinni. Einnig höfðu verið
greidd 30% kaupverðsins og því ef-
laust dýrara að selja vélina og leigja
en eiga.
Landhelgisgæsla Íslands þarf
eins og aðrar undirstofnanir dóms-
málaráðuneytis að skera niður um
10% á næsta ári. Starfshópur á veg-
um ráðuneytisins er að störfum og
verkefni hans að finna út hvernig
hægt er að hagræða án þess að
skerða þurfi þjónustu.
Meðal þess sem helst er skoðað er
þyrlureksturinn. Flugdeild Gæsl-
unnar starfrækir þrjár þyrlur, tvær
þeirra leigir hún hins vegar. Frá því
þyrlunar voru teknar á leigu hafa
aðstæður breyst gríðarlega til hins
verra. Og ofan í óhagstætt gengi
hefur leiguverð fyrir þyrlur hækkað.
Af ofangreindum ástæðum er tal-
ið líklegt að þyrlum verði fækkað.
Hins vegar verður enginn „stórkost-
legur niðurskurður í starfsemi“.
Landhelgisgæslan hefur þegar
skorið nokkuð vel niður, m.a.
skömmu fyrir hrunið. Óvíst er
hversu víðtækar aðgerðir verður
farið í fyrir næsta ár til að mæta
hagræðingarkröfu ríkisstjórn-
arinnar og ljóst að starfshópsins bíð-
ur ærið verkefni. Vert er að halda
því til haga að fyrir tæpu ári lýstu
fulltrúar sjómanna og útgerð-
armanna yfir miklum áhyggjum
vegna fjársveltis Gæslunnar.
Fundu ekki kaupanda
 Hugmyndir voru uppi um að selja nýja flugvél Gæslunnar til þess að leigja hana
 Starfshópur skoðar hvort fækka þurfi leiguþyrlum til að mæta hagræðingarkröfu
Meðal þess sem finna má í frum-
varpi til fjáraukalaga 2009 er ósk
um 3,1 milljarða króna fjárveit-
ingu vegna kaupa á nýrri flugvél
Landhelgisgæslunnar. Gert hafði
verið ráð fyrir því í fjárlögum að
kaupum yrði frestað eða hún tek-
in á rekstrarleigu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
TF- SIF Nýja flugvélin hefur bylt starfi Gæslunnar og verið nánast sleitu-
laust í æfinga- og eftirlitsflugi síðan hún kom til landsins fyrsta júlí.
KONAN sem varð fyrir alvarlegri
árás á heimili sínu í Fossvogi á mið-
vikudag er á batavegi, að sögn
svæfingalæknis á gjörgæsludeild
Landspítalans í Fossvogi. Konan
hefur verið útskrifuð af gjörgæslu-
deild og er líðan hennar eftir atvik-
um. Spítalinn tjáir sig ekki frekar
um málið.
Konan hlaut alvarlega höf-
uðáverka, en lögreglan á höf-
uðborgarsvæðinu greindi frá því á
miðvikudag að hún væri ekki í lífs-
hættu. Fyrrverandi eiginmaður
hennar er grunaður um árásina.
Hann svipti sig lífi eftir árásina
með því að innbyrða ætandi vökva
en hann lést af völdum eitursins á
sjúkrahúsi síðar um daginn. Hann
var um fertugt. Konan og karlmað-
urinn eiga tvo syni á leikskólaaldri
en þeir voru ekki á staðnum þegar
átökin stóðu yfir. baldura@mbl.is
Á batavegi eftir
árás í Fossvogi