Morgunblaðið - 10.10.2009, Qupperneq 42

42 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 2009
America’s Next Top
Model er ágætis
dæmi um afþreyingu, ég hef
fáa heyrt tala um söguþráð-
inn þar 48
»
HVAÐA leikir finnast 10 ára börnum
skemmtilegir? Hverjir þekkja og kunna „ripp
rapp rúrí“ eða „sí sí kom pleimó“? Reynt verð-
ur að svara þessum spurningum og mörgum
fleiri í verkefninu Samtímasöfnun – leikir
barna sem Þjóðminjasafn Íslands stendur fyr-
ir í samvinnu við Byggðasöfn Árnesinga og
Reykjaness, Lækningaminjasafn Íslands,
Minjasöfn Austurlands, Akureyrar og Reykja-
víkur og Þjóðfræðistofu.
Að sögn Önnu Lísu Rúnarsdóttur, sviðstjóra
rannsókna- og varðveislusviðs Þjóðminjasafns,
er markmiðið að safna fróðleik um leiki barna
við upphaf 21. aldar, ásamt leikföngum og ljós-
myndum. Söfnunin nær til nemenda í nokkrum
5. bekkjum víðsvegar um landið. Í verkefninu
er stuðst við aðferð er kallast „samdok“ og
þróuð hefur verið í Svíþjóð.
„Hugmyndin er að safna ekki bara gripum,
ljósmyndum eða þjóðháttum heldur láta þetta
allt spila saman og fá þannig betri mynd af því
sem verið er að safna,“ segir Anna Lísa.
„Eitt af markmiðunum er að þjálfa starfs-
fólk safna í að nota þessa aðferðafræði. Við
völdum að taka leiki barna í samtímanum.
Þetta er ekki fyrsta söfnunin sem tengist
barnaleikjum, til eru eldri leikföng og efni sem
tengist leikjum, en flestar rannsóknir hafa
ekki tengst börnunum beint heldur er oft rætt
við foreldra eða kennara. Við vildum virkja
börnin sem þátttakendur og komum til með að
leggja fyrir þau spurningar, fylgjast með þeim
í frímínútum, einhver viðtöl verða tekin og
ljósmyndir. Þegar búið er að vinna úr gögn-
unum verður reynt að safna inn tiltölulega
fáum gripum, en einhverju sem er lýsandi fyr-
ir leiki barna í dag.“
Anna Lísa segir að safnað verði sameig-
inlegum safnkosti, ekki þurfa öll söfnin að eiga
sömu gripina. „Það er lykill að þessari sam-
tímasöfnun að hafa slíka verkaskiptingu. Í nú-
tímanum er svo mikið af hlutum og þá þarf að
vanda hvað valið er til varðveislu sem sneið-
mynd af þema eða samfélaginu.“ efi@mbl.is
Safna samtímaleikjum
 Leika börn ripp rapp rúrí og sí sí kom pleimó?
 Söfn afla upplýsinga um leiki 10 ára barna
Í ripp rapp rúrí Fyrirhugað er að safna upp-
lýsingum um leiki barna í dag.
ÞAÐ er hefð fyrir
því að Banda-
ríkjaforseti velji
sér listaverk frá
völdum ríkis-
listasöfnum
Bandaríkjanna til
að prýða veggi
heimilis síns, þ.e.
Hvíta hússins.
Það hafa nú
Obama-hjónin,
þau Barack og Michelle, gert í sam-
vinnu við innanhússhönnuðinn Mich-
ael Smith og urðu 36 verk fyrir val-
inu. Þeir sem fara í heimsókn til
Barack og Michelle geta m.a. virt
fyrir sér verk eftir Edgar Degas, Ed
Ruscha, Rothko, Diebenkorn, Ed-
ward Corbett og Susan Rothenberg.
Listasöfnin sem valið er úr eru
National Gallery of Art, Hirshhorn-
safnið og skúlptúrgarðurinn og
Smithsonian-safnið sem hafa að
geyma bandarísk verk. Flest verkin
er að finna á annarri og þriðju hæð
Hvíta hússins og var þeim flestum
komið þar fyrir áður en Obama-
fjölskyldan flutti inn. „Obama-
hjónin vildu fá stórfengleg nútíma-
og samtímalistaverk í híbýli sín,“
segir Harry Cooper, sýningarstjóri
hjá National Gallery of Art. Þau
gættu þess þó að velja úr geymslum
safnanna, þ.e. ekki verk sem voru al-
menningi til sýnis. Flest verkanna
eru bandarísk nútímamálverk.
List fyrir
forsetahjón
Gamalli hefð fylgt
Málverk eftir
Rothko.
NÝJASTA glæsi-
hýsi Barselóna,
hundrað metra há
hótelbygging sem
líkist segli á
skútu, hefur vakið
mikla óánægju
meðal fjölda borg-
arbúa sem telja
háhýsið skemma
útsýni sitt yfir
Miðjarðarhafið. Mótmælendur halda
því fram að hótelbyggingin sé ólögleg
og hafa kært framkvæmdina. Hótelið
heitir W Hotel Barcelona en hefur
verið kallað Seglhótelið.
Einn mótmælenda, Gloria Melich,
segir það skammarlegt að byggja
fimm stjörnu lúxushótel á svæði sem
tilheyri borginni, sérstaklega í ljósi
þess að ein nótt á hótelinu kosti jafn-
mikið og atvinnulaus manneskja fær í
bætur á mánuði. Byggingin er í Bar-
celoneta-hverfinu við ströndina en
það var á árum áður hverfi félítilla
veiðimanna og hafnarstarfsmanna.
Bandarískt fyrirtæki á hótelið og seg-
ir það meistaraverk í samtímabygg-
ingarlist.
„Seglhótel“
veldur reiði
Háhýsið W Hotel
Barcelona.
LISTASAFN Reykjanesbæjar
býður upp á fyrirlestur og leið-
sögn á morgun, sunnudaginn
11. október klukkan 15.
Myndlistarmaðurinn Einar
Garibaldi Eiríksson heldur fyr-
irlestur í Bíósal um réttlæt-
ingu listarinnar á síðustu ára-
tugum; til að mynda um
hvernig á að greina á milli
tveggja eins hluta þar sem
annar er listaverk. Eftir fyr-
irlesturinn mun Inga Þórey Jóhannsdóttir leiða
gesti um sýningu sína, Flökkuæðar – Loftfar, í
Listasal Duushúsa. Sýningin opnaði á Ljósanótt
4. september og stendur til 18. október.
Myndlist
Einar Garibaldi
og Inga Þórey
Inga Þórey við
verk á sýningunni.
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT Ís-
lands heldur fjölskyldutónleika
í Háskólabíói klukkan 14 í dag,
laugardag. Fluttur verður Eld-
fuglinn eftir Ígor Stravinskíj.
Ruman Gamba stjórnar hljóm-
sveitinni og trúðurinn Barbara
– Halldóra Geirharðsdóttir – er
sögumaður.
Eldfuglinn er ævintýri fyrr
alla fjölskylduna og litrík tónlist
Stravinskíjs gerir tónleikana að
einstakri upplifun. Sagan er um prinsinn Ívan sem er
ástfanginn af prinsessu en hún er í haldi skrímslis.
Með hjálp göldrótta eldfuglsins tekst Ívani að vinna
bug á Kastei.
Tónlist
Ævintýrið um
Eldfuglinn
Trúðurinn Barbara
er sögumaður.
BARBÖRUKÓR-
INN heldur tónleika
í Hafnafjarðarkirkju
á morgun, sunnudag
11. október klukkan
17.
Kórinn flytur
perlur úr íslenska
tónlistararfinum í
útsetningum Smára Ólasonar þjóðlagafræðings.
Smári hefur um langt árabil rannsakað uppruna
fjölda þjóðlaga og útsett þau fyrir orgel, einsöng
og kór. Á tónleikunum verða fluttar útsetningar
Smára á þjóðlögum við trúarlega texta.
Stjórnandi og orgelleikari á tónleikunum er
Guðmundur Sigurðsson.
Tónlist
Smáralög
Barbörukórsins
Barbörukórinn.
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
ÞRÆDDIR þræðir nefnist sýning fjögurra listakvenna,
þeirra Ásgerðar Búadóttur, Hildar Hákonardóttur, Guð-
rúnar Gunnarsdóttur og Hildar Bjarnadóttur, sem var
opnuð í Listasafni Árnesinga í Hveragerði á fimmtudag-
inn var. Um leið var opnuð sýningin Einu sinni enn í safn-
inu, en hún kemur frá Handverki og hönnun.
Inga Jónsdóttir, safnstjóri í Hveragerði, er jafnframt
sýningarstjóri Þræddra þráða. Hún segir að í verkum
listakvennanna fjögurra sé myndlistin undirstaðan, hið
einstaka. Í sýningu Handverks og hönnunar er áherslan á
notagildið, en verkin má jafnframt fjölfalda. Í þessu sam-
hengi segir hún að megi ræða margt, þar á meðal fjöl-
breytilegt hlutverk safna.
„Ég valdi á sýninguna fjórar konur, af fjórum kyn-
slóðum, sem nálgast sköpunina á mismunandi hátt. Allar
vinna þær þó með þráðinn,“ segir Inga.
Átök við miðilinn
„Ásgerður er frumkvöðull í nútímaveflist hér á landi.
Hún lærði myndlist og notar ull og hrosshár til að gera
sterkar módernískar myndir. Myndmál hennar er ná-
tengt málaralistinni. Hildur Hákonardóttir leggur
áherslu á teikninguna og beitir vefnaðinum sem pólitísku
vopni, verk hennar eru nátengd kvennapólitíkinni. Guð-
rún Gunnarsdóttir notar karllægt efni, vírinn, til að vinna
verkin en er samt með sterka tengingu við kvenleg gildi;
hún er þannig með öðruvísi nálgun við kvennapólitík og
vinnur með minni kvenna. Loks er það Hildur Bjarna-
dóttir, fjórða kynslóðin, hún vinnur líka með minni
kvenna auk þess að velta fyrir sér myndlistinni, og fjallar
beinlínis um teikninguna, málverkið og skúlptúrinn. Hún
vinnur með undirstöðurnar og beitir „kvenlegum“ aðferð-
um, rekur til að mynda upp málverkastriga og notar þráð-
inn sem efnivið til að hekla úr,“ segir Inga.
Hún segist ennfremur hafa valið verkin á sýninguna
með það í huga að þau tali hvert við annað.
„Það er fjallað um kvennapólitík hér í verkum en þetta
snýst líka um rýmið, um ljós og skugga; þetta eru átök við
miðilinn en jafnframt við tíðarandann á hverjum tíma.“
Um myndmál þráðarins
Úlfhildur Dagsdóttir bókmenntafræðingur skrifar í
sýningarskrá um list kvennanna fjögurra og segir að
þræðir séu ekki einfalt mál, en í þjóðsögu er lagt bann við
því að spinna í tunglsljósi því þá getur úlfur hlaupið eftir
þræðinum og gleypt tunglið. „Myndmál þráðarins hefur
löngum talist til hins kvenlega í menningunni, með til-
heyrandi tilvísunum til tenginga og tengsla, en margt
bendir til að konur skilgreini sig frekar út frá tengslum en
aðgreiningum. Þessi tengsl geta svo á stundum tekið á sig
ógnvænlegar myndir í vefnaði neta og örlaga.“
Allar vinna með þráðinn
 Sýning á verkum fjögurra veflistakvenna er í Listasafni Árnesinga
 Fjallað er um kvennapólitík í verkunum og sjá má átök við tíðarandann
Konur með þræði Inga Jónsdóttir safn- og sýningarstjóri, Hildur Hákonardóttir, Hildur
Bjarnadóttir og Guðrún Gunnarsdóttir við opnun sýningarinnar í Hveragerði.
Sýningin Einu sinni var, sem
opnuð var í Listasafni Árnes-
inga í vikunni, kemur frá
Handverki og hönnun. Hug-
myndin með henni var að
hvetja til nýsköpunar og
vöruþróunar með því að tefla
saman tveimur ólíkum lista-
mönnum. Tólf voru valdir og hver
Ólíkir listamenn vinna saman að nytjahlutum
fékk samstarfsaðila til liðs við
sig. Þema sýningarinnar er
„gamalt og nýtt“ og á sýning-
unni má sjá fjölda áhuga-
verðra nytjahluta sem urðu til í
þessu samstarfi. Sýningin hefur
áður verið sett upp í Safnasafn-
inu á Svalbarðseyri, á Ísafirði,
Egilsstöðum og á Sauðárkróki.