Morgunblaðið - 11.10.2009, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11. OKTÓBER 2009
Roosevelt ofursti bauð dauð-anum birginn síðdegis ígær þegar hann fór upp íflugvél ásamt Arch Hoxsey
flugkappa. Meira en tíu þúsund
manneskjur fylgdust agndofa með
flugferðinni og óttuðust að djarfræði
ofurstans í hita augnabliksins myndi
kalla yfir hann dauða eða örkuml.“
Með þessum orðum hófst frásögn
dagblaðsins Cleveland Press mið-
vikudaginn 12. október 1910 af flug-
ferð Theodores Roosevelts, ofursta
og fyrrverandi Bandaríkjaforseta, og
flugmannsins Arch Hoxseys í St. Lo-
uis deginum áður.
Allt gekk að óskum og blaðamaður
Cleveland Press upplýsti lesendur
um að Hoxsey hefði lent vélinni með
þokkafullum hætti eftir flug sem stóð
í þrjár mínútur og tuttugu sekúndur.
„Þetta var fínt,“ hreytti forsetinn
fyrrverandi út úr sér um leið og hann
staulaðist úr sæti sínu og yfir víra-
flóðið sem setti sterkan svip á flug-
vélar á þessum tíma.
Þetta er þitt tækifæri!
Tildrög flugsins voru þau að for-
maður flugklúbbsins í St. Louis hafði
kynnt þá Roosevelt og Hoxsey
skömmu áður og forsetinn fyrrver-
andi hafði orð á því við flugmanninn
að hann öfundaði hann. „Þetta er þitt
tækifæri,“ svaraði Hoxsey og Roose-
velt sló til.
Hann vildi ekki gera veður út af
þessu en það fór á annan veg sé mið
tekið af mannfjöldanum sem mætti á
vettvang. „Roosevelt var kominn upp
í vélina á undan mér,“ sagði Hoxsey
við Cleveland Press. „Hann var ber-
höfðaður og blaðamaður nokkur lét
hann hafa húfu. „Sleppt’enni lausri,“
sagði hann og við fórum í loftið.“
Hoxsey kvaðst ekki hafa litið á
Roosevelt fyrr en vélin fór skyndi-
lega að rugga. Þeir voru í 150 feta
hæð og forsetinn fyrrverandi var að
veifa til áhorfenda. „Gættu þín að
toga ekki í neina af þessum strengj-
um,“ sagði Hoxsey áhyggjufullur við
sessunaut sinn. „Roosevelt sat beint
undir ventilstreng vélarinnar og
hefði hann snert hann hefði drepist á
henni.“
„Ég er ekki að gera neitt af mér,“
hrópaði forsetinn fyrrverandi og
sýndi Hoxsey kankvís tennurnar.
Hávaðinn í skrúfunni var svo mikill
að þeir þurftu að kallast á. Síðan
heyrði flugmaðurinn orðin „stríð“,
„her“, „flugvél“ og „sprengja“ en
náði ekki samhenginu.
Menn yrðu umsvifalaust ólaðir nið-
ur dytti þeim í hug að taka svona til
orða um borð í flugvél í dag.
Á þessum tímapunkti rak veruleik-
inn Hoxsey kinnhest. Hvað ef eitt-
hvað kæmi fyrir Roosevelt? „Þjóðin
hefði aldrei fyrirgefið mér,“ sagði
hann sveittur við blaðamann Clevel-
and Press.
Þungu fargi var því af flugmann-
inum létt þegar hann lenti vélinni
heilu og höldnu. „Meiri ábyrgð hefur
ekki í annan tíma hvílt á mínum
herðum.“
Orð að sönnu, en vinnuveitendur
Hoxseys, sjálfir Wright-bræður, eru
sagðir hafa íhugað að segja honum
upp störfum vegna þessa glæfra-
bragðs. Á þessum árum þótti ekki
viturlegt að fljúga með þjóðþekkta
einstaklinga.
Hrapaði til bana
Um kvöldið hélt ríkisstjórinn í
Missouri Roosevelt kvöldverðarboð.
Hoxsey var vitaskuld meðal gesta.
Þar gafst forsetanum fyrrverandi
tækifæri til að þakka honum. „Þetta
er það svakalegasta sem ég hef reynt
um dagana. Ég öfunda þig af starfi
þínu, að freista þess að sigrast á há-
loftunum.“
Arch Hoxsey var einn af braut-
ryðjendum flugsins og annar „himna-
bræðra“ en þeir Ralph Johnstone
voru stöðugt að slá hæðarmet hvor
annars. Í einu slíku metflugi, á gaml-
ársdag 1910, missti Hoxsey meðvit-
und í að minnsta kosti sjö þúsund
feta hæð og hrapaði til jarðar. Hann
var 26 ára.
Theodore Roosevelt er yngsti
maðurinn til að taka við embætti
Bandaríkjaforseta en hann var að
verða 43 ára þegar hann sór eiðinn í
október 1901. Hann gegndi embætt-
inu í átta ár. Roosevelt og Hoxsey
endurnýjuðu kynnin á himnum árið
1919. orri@mbl.is
Á þessum degi
11. OKTÓBER 1910
FLOGIÐ MEÐ
FORSETANN
Svalir Theodore Roosevelt og Arch Hoxsey búa sig undir flugtak í St. Louis 11. október fyrir 99 árum.
AUGLÝSINGASÍMI 569 1100
SÓL BORGIR ÆVINTÝRI SKÍÐI GOLF ÍÞRÓTTIR
Hotel Fanabe Costa Sur
á mann í tvíbýli með FULLU FÆÐI!,
miðað við 2 fullorðna í viku og brottför
í nóvember
148.826kr.*
VERÐ FRÁ:
ÚRVAL ÚTSÝN ~ LÁGMÚLA 4 ~ 108 REYKJAVÍK ~ SÍMI 585 4000
Tenerife
MEIRA Á
urvalutsyn.is
Sölumenn Úrvals Útsýnar:
vally@uu.is ingibjorge@uu.is asdisp@uu.is erlav@uu.is lilja@uu.is
- betra veður í allan vetur!
Tenerife er fögur og heillandi og hefur
margt að bjóða. Eyjan er sú stærsta
af Kanaríeyjunum, og sker sig úr fyrir
einstakt náttúrufar og veðursæld,
hreinleika og góðan aðbúnað. Staður
fyrir þá vandlátu. Góður staður til að
slappa af allt árið!
FEGURST ALLRA Á KANARÍ!
*Innifalið:Flug,flugvallarskattar,gistingmeðfullu fæðiog íslenskri fararstjórn.
Verð miðast við að bókað sé á netinu.
Ferðaskrifstofa
Leyfishafi
Ferðamálastofu
Ka t t a s ýn i ng
Kyn j aka t t a
Kettir velja Sýningin verður haldin 10. og 11.
október 2009 í Miðhrauni 2, Garðabæ
Nánari uppl. á www.kynjakettir.is
Ýmis tilboð á gæludýravörum
Sýningin er opin frá kl.10 - 17.30 báða dagana