SunnudagsMogginn - 24.01.2010, Side 25

24. janúar 2010 25
Ertu jafn mjúkur maður og þú virðist vera?
„Eigi veit ég það svo gjörla. Virðist ég mjúkur
maður?“
Já, þú virðist til dæmis ekki vera mikill skap-
maður. En ertu það kannski?
„Nei, ég er svo heppinn að eiga við létt skap að
stríða. Ég vakna snemma á morgnana og sef vel á
nóttunni. Mínir dagar eru morgnarnir. Hér á
heimilinu er mér sagt að í lífi mínu gerist ekkert
eftir klukkan níu á kvöldin.“
Konan þín, Steinunn Þórarinsdóttir, er mynd-
höggvari. Hefur þú mikinn áhuga á listum?
„Já, ég hef alltaf verið veikur fyrir því fagra á
jörðinni og hef haft ómælda ánægju af því að fylgj-
ast með Steinunni og því sem hún hefur verið að
fast við. Ég bretti iðulega upp ermarnar og fæ að
hræra steypu og bera gifs þegar hún er að vinna.“
Hvernig kynntust þið?
Við Steinunn hittumst fyrir þrjátíu árum þegar
við vorum að koma úr námi, hún frá Ítalíu og ég
frá Vestur-Afríku þar sem ég vann við sálfræði-
rannsóknir. Ég hélt að hún hefði verið fyrirsæta á
Ítalíu og það hreif. Spurningin: Ertu fyrirsæta? sló
í gegn.“
Vorum rík í korter?
Nú lifum við á krepputímum. Hvernig horfa
þessir tímar við þér?
„Ég lít svo á að uppbrotið og kreppan sem við
búum við sé til góðs og hafi orðið að verða. Við
vorum ekki á réttri braut og þá er bara að leiðrétta
kúrsinn og halda á gjöfulli mið. En áður en allt
þetta gerðist, útrásin og bankahrunið, voru
ákveðin teikn í íslensku samfélagi sem voru á
margan hátt glæsileg. Við vorum að öðlast sjálfs-
traust sem þjóð, vorum farin að rétta úr bakinu og
farin að gera alls kyns hluti sem okkur hafði ekki
dottið í hug áður, eins og til dæmis að fara til út-
landa til að klífa hæstu fjöll veraldar og ganga yfir
Grænlandsjökul auk þess sem Íslendingar höfðu
stofnað til nokkurra velheppnaðra fyrirtækja á er-
lendri grundu. Ýmislegt varð til að ýta undir þetta
aukna sjálfstraust þjóðarinnar, eins og til dæmis
alþjóðlegir samningar sem gerðu okkur kleift að
gera svo margt sem ekki var áður hægt. Frelsið
varð líka til góðs. Það urðu kaflaskil þegar maður
gat fengið að kaupa mackintosh á Íslandi. Sem
ungur sjómaður tók ég þátt í miklum smygl-
aðgerðum til að geta komið mackintoshdósum til
mömmu. Svo kom frelsi í viðskiptum og öll þjóð-
in, ekki bara bankamenn, fór að rétta úr kútnum
og hugsa sér til hreyfings. En þróunin varð
óheppileg. Útrásin hófst, við vorum að feta nýjar
slóðir og það vantaði leikreglurnar eða þá að þeim
var ekki fylgt nógu vel eftir.“
Er ekki græðgi einstakra manna um að kenna
hvernig fór?
„Mér finnst græðgi ekki vera rétta orðið. Ég vil
frekar nota orð eins og dugnaður og áræði í sam-
bandi við vinnu flestra þessara manna. Ef í ljós
kemur að einhverjir útrásarvíkinganna hafi brotið
lög og reglur þá verður vitaskuld slegið á puttana á
þeim. Lögum og reglum verður að fylgja. Ég
kynntist nokkrum víkingum þegar ég tók viðtöl
við þá og ferðaðist með þeim. Ég sá að þetta voru
menn sem unnu nótt sem nýtan dag og töldu sig
ekki bara vera að vinna fyrir sjálfa sig heldur líka
fyrir þjóðina. Það gerist ekkert nema fólk sé tilbú-
ið til að vinna og menn mega ekki vera sporlatir í
bankaviðskiptum frekar en í nokkru öðru. Fyrir
tilstilli þessara manna kom fjármagn inn í landið
og peningar eru á margan hátt drifkraftur hlut-
anna. Í samfélaginu var fólk alls staðar að skapa og
gera nýja hluti og listir og vísindi blómstruðu.
Núna finnst okkur eins og þessi veisla hafi bara
staðið í korter. En á þessu korteri vorum við Ís-
lendingar ríkir, og því skal enginn gleyma.“
Þú valdir þér fjölmiðlastarf sem lífsstarf en þar
er rekstur yfirleitt erfiður og atvinnuöryggi lítið.
„Já og afleiðingin er sú að íslensk blaðamennska
er ekkert til að hrópa húrra fyrir. Fjölmiðlarnir
hafa ekki verið nógu sterkir til að veita aðhald,
ekki bara stjórnmálamönnunum og kerfinu heldur
öllu samfélaginu. Það hefur komið þjóðinni illa.
Fjölmiðlar hafa ekki verið nógu grimmir. En þeir
hafa hvorki haft mannskap né getu til að vera
það.“
Hugsar þú oft um atvinnuöryggi þitt eða læt-
urðu slíkar hugleiðingar vera?
„Þegar ég var að hefja störf í fjölmiðlum þá fór
ég á milli þeirra á um það bil tveggja ára fresti að-
allega til að læra. Ég hef unnið á dagblöðum, tíma-
ritum, útvarpi og sjónvarpi. Þegar maður verður
eldri hægist á manni. Nú hef ég verið hjá Íslenska
útvarpsfélaginu í tuttugu ár en mér finnst eins og
ég hafi byrjað í gær. Hversu lengi ég mun verða
finnst mér afskaplega erfitt um að spá. Það er svo
erfitt að segja til um framtíðina.“
Morgunblaðið/Ómar
Jón Ársæll: Ég hef mikinn áhuga á fólki
og er sammála franska uppeldisfræð-
ingnum Rousseau sem sagði að mað-
urinn væri í innsta eðli sínu góður.