SunnudagsMogginn - 26.06.2011, Blaðsíða 8

8 26. júní 2011
Ungt fólk í Evrópu er óánægt og
trú þess á Evrópusambandið fer
þverrandi. Þessi óánægja hefur
komið fram í mótmælum á götum
helstu stórborga Evrópu und-
anfarið, frá Barcelona til Dyfl-
innar, frá Lissabon til Aþenu.
Meginástæðan er slæmar fram-
tíðarhorfur. Atvinnuleysi er meira
meðal ungs fólks en eldra fólks í
ríkjum Evrópusambandsins og
sums staðar er ástandið geigvæn-
legt. Á Spáni er atvinnuleysi með-
al fólks á aldrinum 15 til 24 ára
44,4% og 36,1% hjá sama aldurs-
hópi á Grikklandi.
Á Spáni er menntun engin ávís-
un á atvinnu. Í nýjasta tölublaði
Der Spiegel er talað við ungan
mann, Oleguer Sagarra, sem grip-
ið hefur til aðgerða. „Bjargi sér
hver sem betur getur,“ segir Sag-
arra þegar hann er spurður um
hugarfar jafnaldra sinna. Hann var
í hópi um 50 manna sem útskrif-
uðust með háskólagráðu í eðl-
isfræði í Barcelona fyrir ári: „Einn
fann vinnu. Einn af yfir 50.“
Unga fólkið vill ekki byltingu,
það vill beint lýðræði, umbætur
atkvæðisréttarins og draga úr
völdum fjármálafyrirtækja. Áletr-
un á mótmælaspjaldi segir sína
sögu: „Við erum ekki á móti kerf-
inu, kerfið er á móti okkur.“
Reiðialda ungs fólks með lélegar horfur í Evrópu
Grikkir mótmæla óformuðum niðurskurði stjórnvalda.
Reuters
M
yntbandalag Evrópu er í uppnámi.
„Tíu dagar til að bjarga evrunni og
ESB setur traust sitt á Aþenu,“
sagði í fyrirsögn fréttaskýringar
AFP um leiðtogafund Evrópusambandsins á
föstudag. Alain Juppe, utanríkisráðherra Frakk-
lands, sagði að verið væri að „bjarga 50 ára
starfi“ og gaf til kynna að Evrópusambandið allt
væri í húfi. Angela Merkel, kanslari Þýskalands,
sagði að í Brussel hefði náðst „mikilvægt póli-
tískt samkomulag um að koma á stöðugleika
evrunnar“. En er það um seinan? Það er nið-
urstaða þýska vikuritsins Der Spiegel sem birti á
forsíðu í vikunni mynd af líkkistu, sem búið var
að breiða gríska fánann yfir og ofan á henni var
mynd af evru með sorgarborða. „Skyndilega og
viðbúið,“ sagði í fyrirsögn og undir henni stóð:
„Í minningu sameiginlegrar myntar.“
Sama hugsunin býr í raun að baki forsíðu
breska blaðsins The Economist þar sem er mynd
af jakkafataklæddum manni með skjalatösku
sem horfir ofan í niðurfall. „Ef Grikkland fell-
ur …,“ segir í fyrirsögninni og nærtækast að
bæta við, „… fer allt í vaskinn“.
Þeir sem þekkja Ilíonskviðu vita að rétt er að
varast gjafir Grikkja. Þeir eru greinilega einnig
varasamir í myntsamstarfi. Ár er síðan byrjað
var að reyna að bjarga grískum efnahag og ekk-
ert gengur. Í vikunni var samþykkt að koma
Grikklandi til bjargar öðru sinni og hétu leið-
togar ESB því að gera „allt sem þyrfti“ til að
veita gjaldmiðlinum skjól. Áætlunin á þó eftir að
fara í gegnum tvær atkvæðagreiðslur á gríska
þinginu fyrir 30. júní og þykir fimm atkvæða
meirihluti Georgiosar Papandreous forsætisráð-
herra heldur naumur. Annars vegar þarf hann
að fá þingið til að kyngja 28 milljarða evra nið-
urskurði á fimm árum og hins vegar knýja í
gegn sölu ríkiseigna, sem vonast er til að skili 50
milljörðum evra.
Nokkrir þingmenn stjórnarflokks sósíalista
eru á báðum áttum og það er spurning hvaða
áhrif það mun hafa á þá þegar mótmælakór
grísks almennings hefur upp raust sína fyrir ut-
an þingið á næstu dögum. Ben Bernanke, yf-
irmaður bandaríska seðlabankans, sagði að það
„myndi ógna fjármálakerfum Evrópu, fjár-
málakerfi heimsins og pólitískri einingu Evr-
ópu“ ef björgunaraðgerðirnar brygðust.
Í allri þessari umræðu er reynt að horfa fram
hjá hinni undirliggjandi spurningu: Geta Grikkir
greitt skuldir sínar? Flest bendir til þess að þeir
geti það ekki og því verði einfaldlega að hætta
afneituninni og afskrifa hluta af skuldum þeirra.
Skuldir þeirra nema nú um 160% af vergum
þjóðartekjum og telur The Economist að með
því að minnka þær um helming yrðu þær
Grikkjum viðráðanlegar.
Vandinn er hins vegar sá að Þjóðverjum hugn-
ast ekki að borga brúsann fyrir skuldir annarra
evruríkja. Í Þýskalandi var mikil andstaða við að
leggja niður þýska markið og það var aðeins
pólitískt gerlegt með fögrum fyrirheitum um að
ríki evrusvæðisins yrðu að standa á eigin fótum.
Evrusvæðið yrði myntbandalag, en ekki til-
færslubandalag þar sem peningar flæddu frá vel
stæðum ríkjum til illra stæðra. Nú er hið gagn-
stæða að verða raunin þrátt fyrir að pólitískir
leiðtogar reyni að láta líta út fyrir að svo sé ekki.
Er evran komin á
síðasta snúning?
Myntbandalag verður að til-
færslubandalagi fjármuna
„Þjóðir Evrópu, rísið upp!“ segir á kröfuspjaldi á mótmælafundi á Nept-
uno-torgi í Madríd. Myntbandalagið er í uppnámi og hriktir í stoðum ESB.
Reuters
Georgios Papandreou, forsætisráðherra Grikklands,
gengur framhjá Angelu Merkel, kanslara Þýskalands,
á leiðtogafundi ESB í Brussel á fimmtudag.
Reuters
Vikuspegill
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Milton Friedman spáði því að
evran myndi ekki standast sína
fyrstu prófraun áður en hún var
tekin upp. 2002 bætti hann í
og sagði: „Evrulandið leysist
upp eftir fimm til 15 ár.“ Hann
var ekki einn um að benda á að
í samstarfi ólíkra hagkerfa
myndi skapast spenna, og póli-
tískur vilji til myntsamstarfs
dygði skammt.
Spádómur
Friedmans
30%afsláttur
Verð áður 1498 kr. kg.
Grísahnakki á spjóti, hvítlauks- og
rósmarín marineraður eða New York
1049kr.kg
fyrst og fremst ódýrt