Fréttablaðið - 05.11.2011, Blaðsíða 22

22 5. nóvember 2011 LAUGARDAGUR
Þegar einstaklingar koma fram í fjölmiðlum og saka starfsfólk
skóla um að hafa brugðist í alvar-
legum eineltismálum verður stað-
an nær alltaf ójöfn og framsetning-
in einhliða. Staðreynd málsins er
nefnilega sú að fagfólk sem verð-
ur fyrir slíkum ásökunum getur
ekki tjáð sig um einstök mál sökum
trúnaðar við skjólstæðinga sína.
Á þetta við um alla sem starfa
í skólasamfélaginu, s.s. skóla-
stjóra, kennara og sérfræðinga á
þjónustumiðstöðvum. Fullkominn
trúnaður verður að ríkja á milli
skólans og skjólstæðinga hans og
í slíku trúnaðarsambandi er fjöl-
margt sem ekki á heima á almenn-
ingstorgi fjölmiðlanna.
Tilefni þessarar greinar er
nýleg umfjöllun dagblaðsins DV
um misbrest á viðbrögðum starfs-
fólks í Árbæjarskóla við alvar-
legu einelti. Í þeirri umfjöllun
var skólastjóri ekki einungis bor-
inn þungum sökum heldur allt
skólasamfélagið í Árbæ. Umfjöll-
unin kveikti illskeytta umræðu í
félagsmiðlum og í bloggheimum,
orðræðu sem því miður minnti á
það sem hin upphaflega fjölmiðla-
umfjöllun átti að kveða niður.
Starfsfólk skólans spyr sig nú
hvort það það sé svona ófagmann-
legt í störfum sínum? Foreldr-
ar spyrja hvort það geti verið að
barnið þeirra gangi í skóla sem
bregst þeim er síst skyldi? Nem-
endur skynja allar þessar til-
finningar og verða órólegir. Fólk
finnur til reiði, vonbrigða og upp-
gjafar. Réttlætiskennd þess er
misboðið. Skóli er samfélag. Stolt
og virðing þess hefur verið sært.
Ég vil því taka til varna fyrir
skólasamfélagið í Árbæ.
Skólasamfélagið
stendur vörð um velferð barna
Engin fjöður skal dregin yfir stað-
reyndir. Einelti er dauðans alvara
og það á sér illu heilli stað víða í
samfélaginu og því miður einnig
í skólum og í skipulögðu barna- og
unglingastarfi. Þrátt fyrir öflugt
forvarnastarf og viðbragðsáætlan-
ir hefur okkur ekki tekist að upp-
ræta eineltið og þá sérstaklega
meðal yngstu grunnskólanemend-
anna.
Hjá skóla- og frístundasviði
Reykjavíkurborgar er líðan barna
í grunnskólum borgarinnar könn-
uð reglulega. Árlega er spurt um
einelti meðal nemenda í 6.-10. bekk
í gegnum Skólapúlsinn (sjá www.
skolapulsinn.is/um). Rannsóknir
og greining kanna einnig hagi og
líðan barna í 5.-7. bekk á landinu
öllu. Foreldrar í öllum skólum eru
reglulega spurðir um einelti og
viðbrögð skólans í foreldrakönn-
unum. Í þessum könnunum hefur
Árbæjarskóli fengið góðar niður-
stöður. Foreldrar og starfsfólk er
upp til hópa ánægt með skólann
sinn sem er fjölmennasti skóli
borgarinnar.
Hvað þýðir þetta? Jú, það þýðir
m.a. að stjórnendur og kennarar í
skólanum hafa staðið sig vel í að
fyrirbyggja einelti og taka á því
þegar það kemur upp. Hins vegar
getur skólinn ekki nema að tak-
mörkuðu leyti komið í veg fyrir
einelti sem á sér stað utan skólans.
Skólanum ber hins vegar að taka
umkvartanir foreldra alvarlega og
vinna að því með öllum tiltækum
ráðum að börnunum líði sem best
í skólanum. Ég fullyrði að þann-
ig hefur verið haldið á málum í
Árbæjarskóla. En vissulega má
alltaf gera betur – í þeim skóla sem
öðrum – það er verkefni allra sem
starfa í grunnskólum borgarinnar
að standa vörð um velferð og nám
barna upp á hvern einasta dag.
Vinsamlegt samfélag
Nú er að fara af stað verkefni á
vegum skóla- og frístundasviðs
Reykjavíkurborgar undir yfir-
skriftinni Vinsamlegt samfélag.
Verkefnið nær til allra frístunda-
miðstöðva, grunnskóla og leikskóla
í borginni. Það á að stuðla að vin-
samlegu samfélagi þar sem fram-
koma allra einkennist af lýðræðis-
legum vinnubrögðum og virðingu.
Þar er einelti ekki liðið en þegar
þörf krefur er tekið skipulega á
því í samræmi við eineltisáætlun
starfsstaðar og stefnu borgarinnar.
Þetta verkefni kemur til við-
bótar því sem kennt hefur verið
við Olweusar-áætlunina sem
hefur skotið rótum í mörgum skól-
um. Leitað verður eftir samstarfi
í hverfunum meðal foreldra, gras-
rótarsamtaka og annarra sem vilja
leggja verkefninu lið. Til að koma
í veg fyrir einelti er ekki nóg að
skólarnir geri allt sem í þeirra
valdi stendur. Þar verða foreldrar
einnig að taka höndum saman og
styðja starfsfólk skólana.
Stöndum vörð um skólasam-
félagið en reynum um leið að koma
í veg fyrir einelti af öllum okkar
mætti. Munum að börn læra það
sem fyrir þeim er haft. Sú orðræða
sem þau búa við heima fyrir verð-
ur þeirra viðmið.
Ég vil hvetja fjölmiðla til að
fjalla á vandaðan hátt um eineltis-
mál og þær alvarlegu afleiðing-
ar sem einelti hefur á þolendur
ekki síður gerendur. Rík ástæða
er til að blaða- og fréttamenn hafi
í heiðri þriðju grein siðareglna
sinna sem hljómar svo: Blaða-
maður vandar upplýsingaöflun
sína, úrvinnslu og framsetningu
svo sem kostur er og sýnir fyllstu
tillitssemi í vandasömum málum.
Hann forðast allt, sem valdið getur
saklausu fólki, eða fólki sem á um
sárt að binda, óþarfa sársauka eða
vanvirðu.
Ábyrgð fjölmiðla í umræðu um einelti
Alltaf öðru hverju má lesa eða hlusta á upphaf frétta eins og
ég las í einu dagblaðanna nýverið:
„Tvær konur búsettar á Íslandi
af erlendu bergi brotnar hafa
verið úrskurðaðar í gæsluvarð-
hald …“ Átakanlega sorglegt mál
fyrir þá sem í hlut eiga. En hvað
með alla aðra útlendinga búsetta á
Íslandi, þeir eru stimplaðir „þjóf-
ar“ vegna svona frétta. Af hverju
er ekki bara strax gengið hreint
til verks og sagt af hvaða þjóðerni
viðkomandi er? Auðvitað verður
samt sem áður hópur saklausra
fyrir barðinu á þessari stimplun
en það er þó búið að afmarka hóp-
inn þannig að við hin sem erum af
öðru þjóðerni fáum frið.
Með svona fréttaflutningi er
ýtt undir útlendingafordóma á
Íslandi. Ég er alinn upp við það að
koma fram við fólk eins og ég vil
að komið sé fram við mig, þar á
meðal að taka ekki það sem aðrir
eiga. Sem stoltur íslenskur ríkis-
borgari verð ég samt fyrir barðinu
á þessum fordómum þar sem ég er
fæddur í Taílandi.
Þjóðerni sést ekki á fólki!
Fyrst ég er farinn að skrifa um
þessi mál langar mig til að leiða
huga ykkar lesendur góðir að
nokkru sem ég heyri líka all oft.
„Já hún er nú Thaí“ eða jafnvel
„Tæja“ (sem er frekar neikvætt
orð í íslensku) sagt í neikvæðum
tóni, já eða „hann er Taílending-
ur“ en svo þegar hið rétta kemur í
ljós var viðkomandi bara alls ekki
frá Taílandi heldur hafði viðkom-
andi asískt útlit, kannski frá Fil-
ippseyjum, Kambódíu, Kína eða
jafnvel bara nágrannar okkar frá
Grænlandi. Fólk með svipað útlit
sem ekki er gott fyrir þá sem ekki
þekkja vel að greina á milli. Vendu
þig því á ef þú veist ekki hvaðan
viðkomandi er að segja að hann/
hún sé ættuð frá Asíu. Það særir
stolt okkar Taílendinga að verið
sé að bendla okkur við afbrot og
framkomu sem ekki er sæmandi
því öll viljum við leggja gott til
íslensks samfélags.
Hætta á fordómum
„af erlendu bergi“
Samfélagsmál
Ragnar
Þorsteinsson
sviðsstjóri skóla-
og frístundasviðs
Reykjavíkur
Samfélagsmál
Natthawat
Voramool
kennari en starfar við
umönnun aldraðra
Engin fjöður skal dregin yfir staðreyndir.
Einelti er dauðans alvara og það á sér
illu heilli stað víða í samfélaginu og
því miður einnig í skólum og í skipulögðu barna- og
unglingastarfi.
Smiðsbúð 6, 210 Garðabæ, Sími 564 5040
w w w . h i r z l a n . i s
Barnahúsgögn
Stofnuð 1993 og hefur aldrei farið á hausinn!
Dönsk og umhverfisvottuð25
%
af
sl
át
tu
r
í
nó
ve
mb
er
Verðdæmi:
Lágt rúm*
Hátt rúm*
Fataskápur
Mjó kommóða
Skrifborð
m/yfirhillu
*Verð án dýnu
55.800 41.850
66.900 50.175
61.500 46.125
29.700 22.275
34.100 25.575