Ný saga - 01.01.1987, Blaðsíða 31

„jólagreinar" alþýðunnar um
kerti, hangikjöt og soðbrauð,
mannskaðatíðindi og barn-
eignir presta. Allt þetta minn-
ir með nokkrum hætti á fræði
Arngríms lærða, sem ritar
töluvert um Kanaansmenn í
Crymogœu og staðhæfir að
fyrstu íbúar Norðurlanda
hafi verið risar af stofni
Kanaansmanna. En Sturlu
Sighvatsson nefnir hann
„Sturlu nokkurn".
Vitnisburðir um nýöld ís-
lendinga, sem nýtast kunna
framtíðinni eru næsta fátæk-
legir. Vegna þess hve þjóðfé-
lagið er þröngt hefur ekki
komið upp viðhlítandi sagn-
fræði, en vottur hennar felst í
pólitískri sagnaritun, sem
fyrst og fremst heldur á lofti
þætti pólitískra stefnumiða
eða reynir að sanna ágæti
kommúnisma eða íhalds. Slík
sagnfræði er ómerkileg og
gagnslaus og mestanpart í
ætt við Kanaansmenn. Það
virðist ekki hvarfla að nein-
um sagnfræðingi að honum
beri siðferðisleg skylda til að
rita urn þá snöggu sveiflu úr
járnöld til nýaldar, sem orðið
hefur á tímabilinu frá 1910-
1940, þegar þjóðin klæðist
nýjum búningi og kemur
fram í samfélagi þjóðanna af
því oflæti að ókunnugum
dettur ekki í hug að hér búi
færri en þrjár milljónir
manna.
Við sem höfum lifað helft-
ina af þessari öld teljum hana
þá merkilegustu sem yfir
þjóðina hefur gengið frá lok-
um þjóðveldistíma. Við telj-
um þjóðveldisöldina þá ör-
lagaríkustu og nítjándu öld-
ina þá fegurstu með Huldu-
ljóð Jónasar Hallgrímssonar
eins og galíon í stafni. Þegar
menn fara að eldast sest kvíði
að í gömium meiðslum og
svartsýni í geðið. En ástæða
er til að hvetja til varúðar
mitt í milljarða stórbúum eft-
ir langa og stranga göngu
þjóðarinnar í gegnum liðnar
aldir. Og þá er það helst
tungan sem ber að varðveita.
Það er eins og lítilli þjóð skilj-
ist seint að það eru ekki inni-
stæður í bönkum, viðskipta-
jöfnuður eða hundruð
milljónir tonna af fram-
leiðsluvörum sem ráða úrslit-
um að lokum. Við tölum enn
hina fornu dönsku tungu eða
norrænu, sem í dag er undir-
staða tungna Norðurlanda,
og ásamt frönsku lykill að
enskri tungu. Hér hefur hún
varðveist sem móðurmál
okkar. En þann dag sem við
teljum okkur hafa efni á því
að afbaka hana eða snúa
henni til verri vegar með
gegndarlausum tökuorðum,
höfurn við ekki lengur á að
skipa brjóstvörn um þjóðern-
ið. Hundingjaháttur og kæru-
leysi í garð íslenskrar tungu
jafnast á við sjálfsvíg. Við er-
um vopnlaus og fámenn í
samskiptum við þjóðir sem
telja milljónir og hundruðir
milljóna íbúa, en tungan er
vopnabúnaður okkar og
styrkur meðan hún varir. Um
hana má segja eins og Snorri
Sturluson sagði: Eigi skal
höggva.
Á stakkstæðinu. Fiskurinn varð íslendingum sú auðlind sem
gerði þeim kleift að kveðja gamla bændasamfélagið.
29