Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2011, Síða 202

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2011, Síða 202
200 Ritdómar við og flestu eldra efni hefur verið umbylt meira og minna. En grundvöllurinn er sá hinn sami. I formála nýju útgáfunnar (bls. 7, sbr. NIi bls. 5) er tekið fram að ritinu sé „ekki ætlað að vera leiðbeiningarrit um nafnaval". Lítil vafi leikur þó á að þannig sé það gjarnan notað af nýbökuðum foreldrum og er það ekki nema ritinu til hróss. Þrátt fýrir þessi orð höfundar eru eiginnöfn og millinöfn, sem voru á manna- nafnaskrá 1. janúar 2009, merkt sérstaklega, „notendum til hægðarauka" (bls. 7), og má segja að þær leiðbeiningar séu í nokkurri mótsögn við áðurgreind orð. Um þessa ákvörðun má deila, enda má gera ráð fyrir að skrá mannanafnanefndar um samþykkt nöfn stækki með hverju ári og ritið verði því fljótt að þessu leyti sögu- legt gagn — áhugavert fyrir það, að sjálfsögðu, en dregur dálítið úr tímaleysi þess og setur kröfu um að þessi þáttur þess verði endurskoðaður innan ekki alltof langs tima. I formála er reyndar gefinn ádráttur um „næstu endurskoðun", og er auð- vitað óskandi að til slíks komi innan hóflegra tímamarka. Höfundur hefur tekið í bókina öll nöfn sem er að finna í aðgengilegum mann- tölum og önnur nöfn sem henni er kunnugt um (bls. 9, 11—14). Hún hefur fellt nokkur nöfn brott sem aðeins komu fyrir í fornritum, engar heimildir fundust um að hefðu verið endurvakin og voru ekki í mannanafnaskrá fyrir um áratug (bls. 9). Ekki er þess getið hvaða nöfn þar er um að ræða. Hins vegar hefur höfundur látið það ráða úrslitum um að nöfn væru tekin upp í bókina ef þau er að finna á manna- nafnaskrá og í skrá um millinöfn. A mannanafnaskrá er reyndar að finna nöfn sem aldrei hafa verið notuð síðan að fornu en eru tekin upp í Nöfn íslendirtga, t.d. nöfn- in Kjölvör, Kjalvör og Kjallakur sem nánar verður getið síðar, þegar fjallað verður um nöfn í stafkafla K. Hér rekst ljóslega á viðleitni höfundar til að rekja ekki nöfn sem ekki þekkjast nema í fornum heimildum og sú vinnuregla að nöfn á manna- nafnaskrá skuli með, hvort sem þau hafa verið notuð síðan að fornu eða ekki. Þá eru í sama stafkafla a.m.k. tvö ný nöfn sem hvorki fyrr né síðar hafa verið notuð en eru á mannanafnaskrá, Kaldi og Korka, og er það önnur hlið á sömu reglu. Fyrir þá notendur bókarinnar sem hugsa líkt og sá sem þetta skrifar er afar forvitnilegt að vita hvaða nöfn hafa komið inn á milli útgáfna og hver hafa verið felld brott. Ekki er vegur í ritdómi að bera saman útgáfurnar frá flettu til flettu og leita slíkt uppi. En einhverja tilraun þarf þó að gera til þess, lesendum til fróðleiks. Hér voru því lauslega lesnir saman milli útgáfna stafkaflarnir B og K svo hægt væri að gefa einhverja hugmynd um hvað hefur breyst. Litið var fram hjá breyt- ingum milli útgáfna sem aðeins varða rithátt nafna. Niðurstaða samanburðarins er sú að í stafkafla B, bls. 101—142, eru hátt í 60 ný nöfn komin inn í NI2 og eru þau sýnd í töflu 1 hér á eftir. Fáeinar millivísanir hafa bæst við sem flettur (t.d. Benidikt: ritháttur af Benedikt-, Berg: ritháttur af Bergur). Eitt nafn hefur horfið sem var í eldri útgáfunni, Bótey, sem er að finna í Landnámu en virðist ekki notað eftir það (NÍi, bls. 164) og er ekki á manna- nafnaskrá nú (sjá Mannanafnaskrá, vefslóð). Hins vegar hefur Bresi ekki verið fjarlægt þó að enginn hafi verið skráður svo í þjóðskrá 1. janúar 2008 og enginn
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212
Síða 213
Síða 214
Síða 215
Síða 216
Síða 217
Síða 218
Síða 219
Síða 220
Síða 221
Síða 222
Síða 223
Síða 224
Síða 225
Síða 226
Síða 227
Síða 228

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.