Vera - 01.05.1989, Qupperneq 13

Sigþrúöur ingi-
mundardóttir. Ljós-
mynd: Anna FJóla
Gísladóttir.
VERDUM
AD
VIN N A SAMAN
Eins og fram kemur annars staö-
ar á þessum síöum hafa hjúkrun-
arfrœöingar andmœlt kröftug-
lega framlögöu frumvarpi heil-
brigölsráöherra til breytinga á
lögum um sjúkraliöa. En af
hverju hafa þeir gert þaö? Eru
þeir mótfallnir því aö sjúkraliöar
beri ábyrgö á sínum störfum eöa
er þaö eitthvaö annaö sem er
þeim þyrnir í augum? Til þess aö
kynnast afstööu hjúkrunarfrœö-
inga spjallaöi VERA vlö Slgþrúöi
Ingimundardóttur formann
Hjúkrunarfélags íslands.
Það eru allir sammála um að það sé
mjög rétt að breyta 5. gr. laga um
sjúkraliða í þá veru að jieir beri sjálfir
ábyrgð á sínum störfum en starfi ekki
á ábyrgð annarra. Um það er ekki
deilt. Hinu má samt ekki gleyma að
sjúkraliðar urðu til sem aðstoðarstétt
við hjúkrun. Þegar sjúkraliðastéttin
varð til var að hefjast gífurleg þensla
innan heilbrigðiskerfisins. Borgar-
spítalinn var að hefja göngu sína, nýj-
ar deildir við Landsspítalann voru
teknar í notkun, öldrunardeildir
voru að komast á dagskrá og umræða
var hafin um breytingar á heilsu-
gæslukerfinu. Það var því sýnilegt að
það yrði þörf fyrir verulega aukinn
mannskap í hjúkrun og aðhlynningu.
Það vantaði hins vegar alveg skilning
ráðamanna á þessu. í framhaldi af
þessu gripu hjúkrunarfræðingar eig-
inlcga til sinna ráða og fóru að
mennta aðstoðarfólk við hjúkrunar-
störf á sjúkrahúsunum sjálfum. Þann-
ig varð sjúkraliðastéttin til.
Þegar hjúkrunarlög voru svo sett árið
1974 þótti eðlilegt að aðstoðarstéttin
kæmi þar inn og sjúkraliðar áttu sér
stoð í þeim lögum allt til ársins 1984
þegar lög um sjúkraliða voru sett. Þá
fengu þeir lögverndað starfsheiti sem
hlýtur að teljast stór áfangi fyrir þá
þar sem aðstoðarstéttir eru yfirleitt
ekki lögverndaðar.
En af hverju eru hjúkrunarfrœö-
ingar aö skipta sér af breyting-
um sem lagöar eru til á lögum
um sjúkraliöa?
Vegna þess að það verður að skoða
mál heilbrigðisstétta í samhengi. Ef
gerðar eru breytingar á starfssviði
einnar stéttar hefur það áhrif á þá
næstu. Sjúkraliðafélagið er fagfélag
en ekki stéttarfélag því Starfsmanna-
félag ríkisstofnana og starfsmanna-
félög sveitarfélaga út um land allt fara
með samningamál sjúkraliða. Engu
að síður hafa sjúkraliðar alltaf sótt sín
menntunarmál í gegnum kjarasamn-
inga og þetta höfum við aldrei getað
skilið. Þannig var t.d. um það samið
í kjarasamningum SFR við ríkið árið
1981 að sjúkraliði með þriggja ára
starfsréttindi og eitt ár í framhalds-
námi skyldi fá starfsheitið aðstoðar-
hjúkrunarfræðingur. Þetta þótti okk-
ur mjög miður, og reyndar mörgum
sjúkraliðum líka, því þarna var í raun
verið að búa til enn eina heilbrigðis-
stétt. Þetta var aldrei tekið út úr kjara-
samningnum en náði sem betur fer
aldrei fram að ganga. í kjarasamning-
um 1987 var svo aftur gerð sérstök
13