Vera - 01.06.1995, Blaðsíða 42
kv kmyndir
Hrjáðjr
striðsmenn
Þaö er undarlegt hvaö maöur upplifir bandarískar kvikmyndir stund-
um sterkt þegar maöur sér myndir frá öörum löndum. Eitt sinn
stríösmenn eöa Once Were Warriors er ein siík, hún kemur frá Nýja-
Sjálandi og fjallar um líf frumbyggja í stórborg, fólks sem býr viö at-
vinnuleysi, drykkjuskap, ofbeldi og fátækt í hrjúfum veruieika og
Ijótum húsakynnum. Þegar maöur horfir á þessa mynd fer maöur
ósjáifrátt aö hugsa um þaö aö svona mynd gætu ameríkanar aldrei
gert — hér er engin Hollywood-hálfvelgja á feröinni heldur óvenju
kraftmikil kvikmyndagerö.
Myndin byrjar á því að leiða okkur inn í skemmtanalíf fólksins sem
býr við þessar aðstæður, áður en allt fer úr böndum. Beth er maórísk
kona, þ.e. kona af kynstofni hinna stoltu frumbyggja sem hafa glat-
að reisn sinni í sambýlinu við hvíta manninn. Hún hefurveriðgift Jake
í átján ár og er enn hrifin af honum, enda maðurinn sjarmerandi og
sexý þegar hann vill það við hafa. Hana dreymir um betra líf fyrir sig
og börnin en hluti af því er að komast í eigið húsnæði og væntanlega
vistlegra.
Rena Owen fer með hlutverk Beth og er frábær í hlutverki hennar
- maður efast aldrei um að líf hennar sé nákvæmlega svona. Jake er
hins vegar ekki að velta sér upp úr smáatriðunum, hann er „últra-
matsjó" gæi sem á sitt annað heimili á barnum og tekur liðið með
sér heim eftir lokun. Temuera Morrison er mjöggóðurí hlutverki hans
og minnti mig stundum á Robert DeNiro þegar hann er upp á sitt
besta í svipuðum hlutverkum.
Beth tekur manni sínum og gestunum fagnandi þegar hann snýr
heim af barnum, það er sungið og „vangað", en tónlistin í myndinni
og öll hljóðvinnsla er mjög góð. Það er Ijóst að þetta er fólk sem
skemmtir sér oft og mik-
ið. Fljótlega kemur í Ijós
að drykkjuveislurnar
enda oftar en ekki með
ósköþum. Börnin eru
vön því og þjappa sér
saman skjálfandi á
meðan pabbi gengur í
skrokk á mömmu. Gest-
irnir læðast út þegar of-
beldið hefst, enginn
kemur Beth til hjálpar.
Rena Owen er frábær í hlut-
verki Beth og þaö er Temu-
era Morrison líka í hlutverki
hins ofbeldisfulla eigin-
manns hennar.
Hún fær nóg þegar hún gerir sér grein fyrir því að hegðun foreldranna
er farin að skaða börnin alvarlega og hættir að taka þátt í gleðskapn-
um. Þá er það hins vegar of seint og kemur ekki í veg fyrir hörmuleg-
an atburð.
Þessi mynd lýsir vel sambandi sem einkennist af alkóhólisma, of-
beldi og kúgun. Og hún sýnir llka hvernig konur geta búið við slíkt -
þar til einhver fer yfir strikið. Hún lýsir einnig vel viðbrögðum annarra
við slíku sambandi, það er litið á það sem einkamál hjónanna að líf-
tóran sé nærri lamin úr konunni. Hún sýnir ennfremur að þrátt fyrir
allt er það konan sem er sterkari aðilinn í sambandinu - það er lítið
eftir af kraftakarlinum þegar konan yfirgefur hann í lokin. Svo lítið að
áhorfandinn getur jafnvel fengið samúð með honum.
Þessi mynd er gerð eftir fyrstu skáldsögu Alan Duffs sem var gef-
in út 1990 og seldist í tíu sinnum stærra upplagi en flestar ný-sjá-
lenskar bækur. Höfundurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að sýna
maóría sem ofbeldisfulla drykkjumenn en það hefur ekki komið f veg
fyrir að bókin hefur unnið til nokkurra verðlauna og kvikmyndin hefur
unnið til fjölda verðlauna. Riwia Brown skrifaði kvikmyndahandritið en
hún hefur unnið við leikhús maóría um árabil. Þetta er fyrsta kvik-
mynd maóríska leikstjórans Lee Tamahori sem segir að það hafi ver-
ið sérstaklega ögrandi að gera þessa mynd vegna þess að enginn
vildi að þau gerðu mynd um þetta efni. Það sem mætti setja út á
myndina er það að með því að staðsetja ofbeldið í lágstéttarfjölskyld-
unni sé hugurinn leiddur burtfrá því að ofbeldið á sér víða samastað,
hjá háum jafnt sem lágum, ríkum og fátækum. Þessi mynd er sýnd í
Regnboganum um þessar mundir.