Vera - 01.08.2000, Page 11

Staðfest samvist er t.d. leyfð en samkynhneigðir mega ekki
gifta sig í kirkju. Þó eru þeir nógu góðir til að láta fé af hendi
rakna til kirkjunnar. Þetta er fáránlegt á meðan þjóðkirkjan
og ríkið eru ein heild og þjóðkirkjan þjónustustofnun.
HVFRT STE E N U M V I Ð 2
þessi stórkostlegi áfangi sem talað var um.
Mér finnst miður að ekki skyldi gengið
skrefi lengra, fyrst búið er að sættast á stað-
festa samvist og viðurkenna þar með þetta
sambúðarform, að viðurkenna þá ekki líka
rétt þessara einstaklinga til að ættleiða.
Rétturinn til að verða foreldri er enginn.“
Roald: „Ég er ósammála því að mikil um-
ræða hafi verið í kringum stjúpættleiðing-
armálið. Sú umræða sem mest var áberandi
kom úr herbúðum þeirra sem voru frum-
varpinu andvígir. Ég tel frumvarpið góðan
upphafspunkt, það er ákveðin viður-
kenning á tilverurétti samkynhneigðra.
Hins vegar er enn langt í land með að þeir
öðlist sömu mannréttindi og aðrir þegnar
landsins. Staðfest samvist er t.d. leyfð en
samkynhneigðir mega ekki gifta sig í
kirkju. Þó eru þeir nógu góðir til að láta fé
af hendi rakna til kirkjunnar. Þetta er fárán-
legt á meðan þjóðkirkjan og ríkið eru ein
heild og þjóðkirkjan þjónustustofnun.
Samkynhneigðum er ekki neitað um þjón-
ustu á spítölum og bókasöfnum. Af hverju
ætti kirkjan þá að gera það?“
Ólaf ur: „Þetta tengist því að ræða jafnrétt-
isbaráttu í víðara samhengi. Að losna út úr
því að samfélagið eigi að ákveða fyrir fólk
hvernig það hagar sér, og hvaða hlutverki
það eigi að gegna út frá því hvort að fólk
er karl eða kona, gagnkynhneigt eða sam-
kynhneigt, údendingur eða Islendingur.
Það er það sem jafnréttisbaráttan snýst um
svona í víðu samhengi."
Asdís: „Auðvitað er engin jafnréttisbarátta
háð þar sem gert er ráð fyrir að sumir séu
jafnari en aðrir — skiptir því ENGU máli
hvers kyns, trúar, þjóðar eða litar mann-
eskja er - annað hvort er um að ræða jafn-
réttisbaráttu eða ekki. Ég ætla að minna hér
á hina margrómuðu, gullnu reglu í sam-
skiptum manna: „Gerðu öðrum það sem
þú vilt að þeir geri þér“. Með það að leið-
arljósi getum við náð býsna langt."
Þetta leiðir okkur að því hverskonar
kvenna-, kynja-, eða jafnréttisbaráttu
við viljum stunda?
Asdís: „Kvennabarátta, eins og öll önnur
barátta, verður að endurnýjast og taka mið
af því sem hefur áunnist. Kvennabarátta á
enn rétt á sér en þarf að vinnast í samvinnu
við alla aðra jafnréttisbaráttu. Margt er
ógert — enn eru konur í færri stjórnunar-
stöðum, enn eru konur með lægri laun en
karlar og enn sjá konur meira um uppeld-
is- og heimilisstörf. Þetta er ekki bara
vandamál kvenna heldur okkar allra, því
nútímakenningar og nýjustu rannsóknir
segja okkur að konur búi yfir mikið af
ónýttum mannauði sem samfélagið og
efnahagslífið getur ekki verið án. Ef við
ætlum að standa okkur meðal annarra
þjóða höfum við ekki efni á að byggja
þjóðfélag á úreltum grunni kynjamismun-
ar.“
Hugrún: „Það sem vantar í jafnréttisbarátt-
una er meiri fjölbreytileiki. Að allskonar
hópar séu að tala saman, um jafnrétti. Þess-
ir hópar þurfa ekki að vera sammála um
neitt, bara að allir séu að ræða þetta. Það er
rosalega í tísku á hinum Norðurlöndunum,
femínismi, „attitutið" hjá ungum krökk-
um. Bríet hefur fengið á sig stimpilinn
vinstri sinnaður hópur þó við viljum
reyndar ekki gera mikið úr því. Stelpur úr
SUS höfðu samband við okkur en þær hafa
myndað einhverskonar umræðuhóp. Hjá
þessum tveim ólíku hópum er alveg
grundvöllur til þess að tala saman urn jafn-
rétti. Ég bara óska að það verði til fleiri
svona hópar vegna þess að margbreytileik-
inn skiptir okkur máli.Við þurfum allskon-
ar mismunandi hugmyndir um hvað er
„rétt“ jafnrétti til þess að komast áfram og
það vona ég að sé að gerast."
Roald: „Ég held að Kvennalistinn hafi ekki
höfðað til nógu breiðs hóps af konum. Þær
fjölluðu aldrei sérstaklega um lesbíur og
lítið, ef eitthvað, um konur af údendum
uppruna, asískar konur. Mér finnst vanta
meiri umræðu varðandi kynþáttafordóma
sem ríkja á Islandi. Það er eins og fólki
standi á sama þótt hér hafi nýverið verið
stofnaður flokkur þjóðernissinna sem vilja
útlendinga burt. Við stöndum frammi fyrir
vandamáli sem hleður utan á sig eins og
snjóbolti sem rúllar niður fjallshlíð. Við
erum í ágætri aðstöðu til að bregðast við,
með hin Norðurlöndin til hliðsjónar, en
það þarf að taka til hendinni áður en það
verður of seint. Þetta hefur verið vanrækt í
jafnréttisbaráttunni hér. Eins hefur ekkert
verið fjallað um þá staðreynd að fjöldi
kvenna er sviptur tækifæri til að verða
mæður. Lesbíur eru dæmi um minnihluta-
hóp sem fær ekki tækifæri til að fara í
glasafrjóvgun. Einhver nefnd út í bæ hefur
ákveðið með lögum að lesbíur séu verri
mæður en gagnkynhneigðar kynsystur
þeirra. Erlenaar rannsóknir benda þó til að
lesbíur séu engu síðri uppalendur. Það er
ekki nóg að horfa alltaf á karl og konu sem
tvenndarpar. Við þurfum að muna að það
er fleira notað til að mismuna okkur. Jafn-
réttisbarátta þarf að fá ólíka hópa til að
berjast saman um dltekin málefni."
Hugrún: „En það þarf ekkert endilega að
ná samstöðu.Við megum alveg vera ósam-
mála, það er allt í lagi. Það skiptir miklu
máli að vera sátt við að vera ósátt. Það er
erfitt en þannig fæðast nýjar hugmyndir.
Að vera ósammála reynir meira á hugann
og þína eigin sannfæringu."
Þorgerður: „Það hefur mikið gerst með
Bríetunum og greinilegt að eitthvað er að
gerast í SUS. Mig langar líka til að nefna
akademískan femínisma; það er til dæmis
mikið að gerast í Háskóla Islands. Rann-
sóknastofa í kvennafræðum stendur fyrir
hádegisfundum einu sinni í mánuði, þetta
eru best sóttu samkundurnar í Háskólanum
og stundum er troðfullt út úr dyrum.
Kynjafræðikúrsar eru til í hinum ólíkustu
greinum og eru vel sóttir. Mér fmnst um-
ræðan og baráttan þannig vera að færast
VERA • 11