Vera - 01.08.2000, Qupperneq 15

Vera - 01.08.2000, Qupperneq 15
H V R b R T T O N n u V., I , Ð TTT H TJ (T Ingibjörg Snorradóttir Barnabörn rauðsokkunnar og mjúka mannsins Ræöa flutt á málþingi kvenfélaganna í ísafjarðarbæ 19. júní * óska ykkur til hamingju með daginn og þakka þann lieið- l_V J ur að fá að vera með ykkur hér í dag. Ég mun fjalla lítillega um stöðu kynjanna frá upphafi 20. aldarinnar til dagsins í dag frá sjónarhóli leikmanns og mun sjálfsagt vaða úr einu í annað og jafnvel endurtaka sumt sem fram hefur komið hér í dag. Ég vil byrja á að vitna í orð Pietro nokkurs Aretino sem sagði: „Konur eru stoð œskunnar, gleði unglinga og huggun ellinnar. “ Þetta er mikið rétt og mun seint breytast. Kvenréttindadagsins hefur verið minnst frá 19. júní 1915 en helsta baráttumál kvenna til 1930 var að byggja Landspítala. Að vísu eru spítalamálin eilíft þrætumál en lengi má gott bæta, enn þann dag í dag. Jafnrétti er víðtækt hugtak og snýst að mestu leyti um hugarfarsbreytingu, eins og fram hefur komið hér í dag. Svo ég haldi áfram með baráttu kvenna þá var það uppúr 1970 að rauðsokkur fóru af stað og kröfðust jafnréttis og jafnstöðu kynjanna og þá var minna talað um sérstök kvennaréttindi. I dag er það svo að karlar eru farnir að sækja sinn rétt til jafns við kon- ur og er það þá helst varðandi rétt þeirra til að umgangast börn sín, fá feðraorlof við fæðingu barns og forræði barna við skilnað. Ég man vel eftir rauðsokkunum en ég skildi ekki baráttu þeirra og þær áttu sko ekki mína samúð, enda aðeins 8 ára gömul þá. Það var ekki fyrr en 1 2 árum sein- na, þegar ég flyt að heiman að ég skildi um hvað þetta snérist. Ég á nefnilega fram- sýna foreldra og var alin upp við jafnrétti á heimilinu og gengu faðir minn og fjórir bræður jafnt í öll störf og við móðir mín. Ég var vön því að karlmenn sæju um eldamennsku, barna- gæslu og þrif og fannst þessar kerlingar í sjón- varpinu ægilegar frekjur að ætla að heimta að karlmenn gerðu meira. Staða kynjanna í gegnum tíðina hefur verið rnjög ólík. Konur eru þó að mínu mati alltaf að styrkjast og farnar að starfa á flest- urn þeim sviðum sem áður hefðu þótt óhugsandi fyrir það eitt að þær voru konur. Mikið hefur verið rætt um jafnréttisbaráttuna en rninna um hvort þessi barátta kvenna hefur eitthvað breytt stöðu karla í þjóðfélaginu. Eg vil meina að svo sé og það á jákvæðan hátt og að sjálfsögðu er það konum að þakka að karlarnir tóku við sér. Barátta þeirra fyrir bættri umgengni þeirra við börn sín er fyrst og fremst börnum okkar í hag en ekki síður okkur konum. Skoðum að gamni stöðu karla í byrjun 20. aldar. Hún var ein- föld, þeir réðu hreinlega öllu, þeir skipuðu valdastöður, voru fyr- irvinnur heimilanna, sátu þing, voru í bæjarstjórnum, prestsemb- ættum og svo mætti lengi telja. Eini staðurinn þar sem þeir voru ekki allsráðandi var á heimilinu. Þar hafði konan það vald að ákveða hvort hún skúraði fyrst gólfið eða þvoði þvottinn. í þá daga var konan háð manni sínum fjárhagslega og þurfti oft að láta ým- islegt yfir sig ganga sem myndi ekki hvarfla að okkur konum í dag, sem betur fer. Nú horfir þetta öðruvísi við, konur hafa meira sjálf- stæði, betri afkomumöguleika og eru fjárhagslega sjálfstæðari. Meiri aðstoð er í boði og konum er kennt að segja nei og meina nei og körlum kennt að nei þýði nei. Hver skyldi annars hafa raðað saman orðun- urn nei er meyjar já? Staða karla í byrjun 20 ald- ar var sterk, þeir vissu hvert þeirra hlutverk var, þeir voru fyrirvinnur og stjórn- uðu þjóðfélaginu. Þrif, elda- mennska og önnur heimilis- verk voru kvennastörf. Enginn ruglingur, engin barátta. Hlut- irnir voru einfaldir, konur hér, karlar þar. Flestir höfðu sömu viðhorf til kynjanna og skiptingu starfa. Þetta var ekkert flókið. I dag eru skilnað-

x

Vera

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vera
https://timarit.is/publication/858

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.