Vera - 01.08.2000, Qupperneq 33

Jafnréttisráð 1991 til 1995.
F.v. Margrét Ríkharðsdóttir, BSRB, Drífa
Hjartardóttir KÍ, Ragnhildur Benediktsdóttir
formaður Kærunefndar, Elsa S. Þorkelsdóttir,
LáraY Júlíusdóttir formaður Jafnréttisráðs,
Hrafnhildur Stefánsdóttir VSÍ, Guðrún Arna-
dóttir KRFÍ og Gylfi Arnbjörnsson ASI.
við höfum verið að vinna að má nefna
handbók fyrir stjórnir, starfsfólk og trún-
aðarmenn verkalýðsfélaga og mun Jafnrétt-
isstofa ljúka því máli, annað hvort með út-
gáfu eða setja það á heimasíðu sína.“
Konur og völd, það að auka hlut kvenna
í stjórnmálum, er málefni sem Skrifstofa
jafnréttismála hefur lagt áherslu á, m.a.
með útgáfu bæklings og verkefninu Sterk-
ari saman fyrir sveitarstjórnarkosningarnar
1998. Ríkisstjórnin samþykkti síðan verk-
efni til fimm ára um aukinn hlut kvenna í
stjórnmálum. „Það var mjög sérstakt þegar
Siv Friðleifsdóttir fékk samþykkta tillögu
myndarlega á þeim málum og hefur sann-
að að pólitískur vilji skiptir sköpum. Hún
bendir einnig á að Hafnarfjörður hafi tek-
ið myndarlega á þessum málum undanfar-
ið og að Mosfellsbær fylgi þar í kjölfarið.
Jafnréttisnefndirnar hafa haft samvinnu sín
á milli, m.a. með þingi á tveggja ára fresti,
en nú er unnið að því að ná meiri sam-
vinnu við Samband íslenskra sveitarfélaga
um þennan málaflokk og er sérstakur
vinnuhópur starfandi undir hennar leið-
sögn.
Af öðrum verkefnum vill Elsa nefna
samstarfsverkefni við Námsgagnastofnun
kvenna á landsbyggðinni verði bætt. Eðli-
legra er að borinn sé saman launamunur
kvenna og karla á landsbyggðinni en ekki á
milli kvenna innbyrðis, eftir því hvar þær
búa.Við höfum t.d. bent á nauðsyn þess að
stefnumótun og ákvarðanataka í byggða-
málum taki mið af ólíkri stöðu kynja en
það sjónarhorn vantar t.d. í byggðaskýrslu
stjórnvalda. A sama hátt má spyrja hvort há
sjálfsmorðstíðni ungra karlmanna tengist
umræðunni um jafnrétti kynja. Eg hef oft
rætt það við minn ágæta fyrrverandi sam-
starfsmann IngólfV Gíslason. Er það ekki
félagslegt vandamál sem hefur með kynja-
Við vildum halda námskeið um það hvar launamisréttið verður til, fræða forstöðumenn
ríkisstofnana um skyldur atvinnurekenda samkvæmt jafnréttislögum, fara yfir dóma o.s.frv.
Ég sendi tvö bréf um þetta í fjármálaráðuneytið án þess að fá svar.
um að settar yrðu fimm milljónir króna á
ári í nefnd stjórnmálaflokka, KRFI og Skrif-
stofu jafnréttismála til að standa fyrir að-
gerðum um konur og pólitík. Það er hins
vegar mjög mikilvægt að unnið verði að
þessum málum fyrir næstu sveitarstjórnar-
kosningar. Hutur kvenna í bæjarstjórnum
er nú 36% en aðeins 29% í minni sveitar-
félögunum. Hlutur kvenna á þingi fór í
35% í síðustu kosningum og er nú 33% í
ríkisstjórn. Við höfum lagt áherslu á að
auka þekkingu okkar á samþættingu jafn-
réttis kynja í stefnumótun og ákvarðana-
töku en starf ríkja og alþjóðasamtaka bygg-
ir mjög á þeirri hugmyndafræði. Utgáfa
fræðsluefnis, fræðsla og ekki síst hvernig
til hefur tekist með norrænt verkefni sem
hér er unnið að í samstarfi við Iþrótta- og
tómstundaráð Reykjavíkur og Akureyrar er
dæmi um gott starf á þessu sviði."
Elsa nefnir líka jafnréttisnefndir sveitar-
félaga sem hún segir að skrifstofan hafi
haft samvinnu við, m.a. með útgáfu hand-
bókar og með fundarferðum um landið.
Lengi var það aðeins Akureyrarbær sem
vann markvisst að jafnréttismálum en
Reykjavíkurborg hefur undanfarið tekið
um handbók fyrir starfsfólk skóla um jafn-
rétti kynja, starf karlanefndar ráðsins sem
hefur verið mikið og fjölbreytt, og átaks-
verkefnið í samvinnu við Háskóla Islands
um konur til forystu og um jafnara náms-
val kynjanna. „A Skrifstofu jafnréttismála
starfaði mjög gott fólk sem hefur mikla
þekkingu og reynslu af starfi á þessu sviði.
Við höfum verið að þróa starfið æ meir í
þá átt að koma að starfi annarra að jafnrétti
kynja með fræðslu, aðstoð eða beinni að-
ild að verkefni. Þannig höfum við talið
fjármunum okkar best varið.“
Þegar við ræðum um jafnrétti al-
mennt segist Elsa sakna umræðu um skil-
greiningu á jafnrétti kynja. Undanfarin ár
hefur umræða um karla og jafnrétti aukist
mjög án mikillar umræðu um hvað í því
felist. Þá segir hún að það hafi komið sér í
opna skjöldu þegar félagsmálaráðherra
notaði samanburð á stöðu kvenna á lands-
byggðinni og á höfuðborgarsvæðinu sem
rök fyrir flutningi Jafnréttisstofu út á land.
„Er það jafnrétti kynja að staða kvenna
sé verri úti á landi en á höfuðborgarsvæð-
inu? Við höfum lagt áherslu á að staða
mótun að gera fremur en jafnrétti kynja?
Kynjafræði er ekki sama og jafnrétti kynja,
þó svo annað sé mikilvægt hinu.
Ég lít kannski þröngt á jafnréttismálin
en ég lít á þau út frá sjónarhorni kvenna og
styðst við kvennasáttmála Sameinuðu
þjóðanna og þau jafnréttislög sem ég hef
unnið eftir. Mér finnst að jafnrétti sé hin
hliðin á misrétti en það er nauðsynlegt að
ræða þetta til þess að geta ákveðið viðmið-
in um árangur og síðan reynt að meta
hann.Við, á Skrifstofu jafnréttismála, erum
stundum sökuð um að við séum alltaf að
telja hausa, þ.e. mæla hlut kvenna á öllum
sviðum. En skiptir það ekki máli að við
erum með lægsta hlutfall kvenna í opin-
berum nefndum og ráðum, borið saman
við Norðurlöndin? Við erum með veika
löggjöf og náum engum breytingum fram,
þrátt fyrir ítrekuð tilmæli. Nú, þegar við
höfum náð í gegnum „glerþakið" hvað
varðar fjölda kvenna á þingi og í ríkis-
stjórn, er látið eins og allt sé komið í gott
lag. Þá skipta hausarnir máh!
Mér fmnst mjög athyglisvert hvað
Margaretha Winberg jafnréttisráðherra Svía
segir um árangur þeirra í jafnréttismálum,
VERA • 33