Vera - 01.06.2002, Page 54

vera
Frá lúxuslandinu
Islandi «>
Rússlands
umbreytingu
Anna Guðlaugsdóttir var í tíu mánuði við háskólanám í St.Pétursborg
Skelfingin sást á mér langar leiðir þegar ég steig
út úr flugvélinni á Pulkovoflugvelli í St.Pétursborg
þann 4. september 2001. Ég var lent í þessu framandi
landi, alein og hlaðin farangri, og kom ekki nokkurs
staðar auga á fulltrúa háskólans sem eiga að sækja út-
lenska stúdenta á flugvöllinn. Ég var því auðveld
bráð fyrir útsmogna leigubílstjóra sem höfðu af mér
um það bil áttfalt gjald fyrir akstur til „State Uni-
versity of St.Petersburg"
Ekki tók betra við þegar ég kom í skólann, en þeg-
ar þangað var komið kannaðist ekki nokkur mann-
eskja við Island og hvað þá skiptinema frá þeim stað.
Skólinn sjálfur virtist í mínurn augum að hruni kom-
inn og ekki ein einasta manneskja kunni ensku. Ekki
kunni ég neina rússnesku og þetta virtist allt von-
laust og mig langaði allra mest til að taka leigubíl
beint aftur á flugvöllinn og fara heim. En hingað var
ég komin til tíu mánaða dvalar og það var ekki um
annað að ræða en að bíta á jaxlinn og takast á við nýj-
ar og framandi aðstæður.
Þegar þetta er skrifað er langt liðið á dvöl rnína en
þegar ég skoða dagbókina frá fyrsta mánuðinum er
dálítið fyndið að sjá hvað mér fannst allt skrýtið,
erfitt og framandi. Og vissulega var það þannig. Þeg-
ar komið er beint frá lúxuslandi eins og íslandi inn í
rússneskan raunveruleika, er ekki við öðru að búast
en menningaráfalli af þó nokkurri gráðu. Enn finnst
mér fátt hér líkjast lífinu sem ég þekki á íslandi, þó
ég sé að mörgu leyti farin að kunna á kerfið og búin
að venjast aðstæðum sem flestu fólki þætti ekki neitt
sérstaklega þægilegar heima.
Sjokk yfir aðstæðunum
Ég bý á stúdentagarði, eða obsjezjítíe eins og það
heitir á rússnesku. Það varð mér til happs á fyrsta
deginum hér í Rússlandi (dagur sem ég minnist enn
sem dags mikils hryllings) stóð óg í biðröð fyrir eitt-
hvað sem ég vissi ekki hvað var, með krumpaðan
miða í sveittum lófa (vissi heldur ekki hvað stóð á
miðanum), þegar ég heyrði dönsku talaða fyrir aftan
mig, Stökk ég á það fólk og bað um hjálp. Þarna voru
komin Sören og Tanja sem áttu eftir að verða góðir
vinir mínir og veita mér mikla aðstoð og leiðsögn í
nýja heiminum. Þau fóru svo með mig á stúdenta-
garðinn þar sem þau bjuggu líka.
Mér var fremur brugðið að sjá mír) nýju heim-
kynni, sérstaklega þegar óg sá að það var engin
þvottavél og ekkert í eldhúsinu, fyrir utan tvær
skítugar gaseldavélar, ruslatunnu, vask og ísskáp
sem ekki virkaði. Annað hvert klósett var án setu og
herbergið mitt rykugt og óhreint og rúmið mitt með
kögglóttri dýnu. Fyrsti mánuðurinn fór því í að venj-
ast aðstæðum og draga björg í bú. Ég þurfti að byrja
alveg á byrjuninni þar sem ég átti ekki einu sinni
bolla til að drekka úr. Og það var meira en að segja
það, ef maður kann ekki rússnesku, veit ekki hvar
maður á að leita og hvaða búðir eru hvar.
Rússneskar búðir eru langflestar enn með það
kerfi að allar vörur eru bakvið borð eða gler og mað-
ur þarf að biðja um allt eða benda á það og búðinni
er deilt upp í nokkrar deildir. Maður þarf því oft að
fara á allt að fimm kassa til að fá alll sem mann vant-
ar. Rússneskar afgreiðslustúlkur eru svo sórtegund ut
af fyrir sig, yfirleitt lrinar illúðlegustu og ófúsar að
skilja málhaltan útlending. Mér lærðist svo seinna
að þegar sá gállinn er á þeirn er best að svara í sömu
mynt og ef ekkert gengur mun víst vera ágætt að
skammast aðeins á sínu eigin móðurmáli! Biðraðirn-
ar eru svo auðvitað enn til staðar, gamli góði Sovét-
stíllinn hefur ekkert horfið hvað það varðar.
Femínismi þykir óþarfur
Þrátt fyrir að fyrstu kynni hafi verið hálf hrollvekj-
andi, komst ég fljótt að því að það er gaman að búa a
obsjezjítíe. Ég eignaðist fljótlega vini frá ýrnsum
löndum og eftir því sem rússneskukunnáttan fór