Vera - 01.08.2003, Page 43

um sinn lét ég börnin hringja reglulega til hans vegna
þess að mér þóttu þau hafa rétt á því að halda sambandi
við föður sinn, sama hvernig hann hefði komið fram.
Hann hringdi hinsvegar aldrei til baka og sýndi ekki
áhuga á því að rækta sambandið. Honum fannst að
börnin gætu bara komið til Jerúsalem ef þau vildu tala
við sig. Símreikningarnir kæfðu síðan réttlætiskenndina
í mér,“ segir Amal og skellihlær.
Konur á íslandi keyra strætisvagna!
Þegar Amal kom til íslands árið 1995 bjó hún fyrstu
mánuðina hjá bróður sínum sem hjálpaði henni að
sækja um atvinnu- og dvalarleyfi og aðstoðaði hana við
að koma sér fyrir. Fljótlega fékk hún aðstoð frá
Félagsmálastofnun sem útvegaði henni húsnæði í
Kópavoginum og hún byrjaði að vinna.
„Fyrsta starfið mitt var í fiskvinnslufyrirtæki á
Smiðjuveginum,“ rifjar Amal upp kímileit. „Hann var
víst einhvers konar svindlari vinnuveitandinn vegna
þess að einn daginn þegar við starfsfólkið mættum í
vinnuna var hann horfmn eins og jörðin hefði gleypt
hann. Fiskvinnslunni var lokað samstundis, við
misstum starfíð og seinna fréttum við að hann hefði
flutt úr landi.“
Amal fékk fljótlega aðra vinnu í fiski en missti hana
líka og hefur síðan unnið hin margvíslegustu störf. Við
afgreiðslu í bakaríi, í matvælaiðnaði við pitsugerð og á
leikskóla. Var ekki erfitt að framfleyta fimm börnum í
slíkum láglaunastörfum, jafnvel þó að félagslega kerfið
hlypi eitthvað undir bagga?
„Það var erfitt en það var vel hægt. Ég var að vinna
frá hálfsex á morgnana til hálftólf á kvöldin og gat því
ekki verið mikið með börnunum mínum en elstu
stelpurnar voru duglegar að passa systkini sín og við
hjálpuðumst öll að. Rauði krossinn var okkur innan
handar með húsgögn og þó að maturinn okkar væri úr
ódýru hráefni höfðum við alltaf nóg að borða.“
Hugsaðirðu aldrei: „Æ, ég ætti nú bara að fara heim
aftur. Ég hlýt að geta þraukað þar?“
„Nei, aldrei,“ segir Amal með áherslu. „Ég var þrjátíu
og fimm ára þegar ég kom hingað og ég fann í fyrsta
skipti á ævinni að ég stjórnaði mínu eigin lífi. Ég gat
gert það sem ég vildi og það var mér ólýsanlega mikils
virði.
Auðvitað sakna ég stundum Jerúsalem og það kemur
fyrir að mig langar að finna lyktina af borginni sem ég
ólst upp í. En lífið hefur kennt mér að ef ég vil öðlast eitt
þá verð ég að fórna öðru. Það er ekki hægt að fá allt.“
Börnin hennar Amal tala öll reiprennandi íslensku þó
að arabíska sé töluð á heimilinu. Öll hafa þau sýnilega
vel aðlagasl lífinu hér á landi en hvað kom Amal spánskt
fyrir sjónir fyrst eftir kornuna?
„Ég var með bílpróf þegar ég kom til íslands en mér
fannst ofsalega skrýtið og skemmtilegt að sjá konur
keyra strætisvagna. Ég horfði dolfallin á þær við akstur.
Mér þótti líka merkilegt að forsetinn væri kona og
seinna þegar ég sá að yfirmaður stærstu verksmiðju á
íslandi væri líka kona féll ég alveg í stafi. Mér fannst
æðislegt að sjá hana með hjálminn sinn í sjónvarpinu!
I Jerúsalem var fólk að vakna til vitundar unr að konur
gætu gert allt sem karlar gætu og ég hafði sjálf aldrei
verið í vafa um það. En að koma til lands þar sem konur
voru raunverulega að gera allt sem karlar gerðu og fá að
vera vitni að frelsinu - sjá það með eigin augum... það
var yndislegt."
Amal segist þó vita að fullkonmu jafnrétti sé enn ekki
náð, jafnvel ekki á íslandi. Enn vanti ýmislegt upp á. Við
ræðum lengi urn misréttið sem viðgengst til að rnynda í
fiskvinnslu og við þekkjum báðar af eigin raun. Þar eru
fastmótaðar en óskráðar reglur um kvenna- og
karlastörf og karlastörfin að sjálfsögðu mun betur
launuð. Amal segist hafa tekið eftir því að þegar
reglurnar eru brotnar og kona vinnur til dæmis það
karlastarf að vera á lyftara í fiskvinnslu þyki hún
„öðruvísi" en ef karl vinnur hefðbundið kvennastarf, til
að mynda við að snyrta fisk, þyki það niðurlægjandi
fyrir hann. Kvennastörfin séu lítilsvirðandi.
„Ég er að lesa bók sem heitir Both right and left handed
og fjallar um konur frá Sýrlandi, Palestínu og Líbanon,"
segir Amal. „Þar stendur að í þessum löndum séu til lög
sem frelsa konur en þær séu þrátt fýrir það hvorki frjálsar
heima hjá sér né í samfélaginu. Vandamálið í heimalandi
mínu og fleiri löndum er að þó að konur hafí nú orðið
margar aflað sér góðrar menntunar og beri jafnvel mikla
ábyrgð í starfi eru þær enn ófrjálsar inni á heimilunum.
Þær koma heim að loknum vinnudegi og elda rnatinn sem
maðurinn þeirra vill borða og þær setjast ekki til borðs
fyrr en hann er sestur.
Ég hneigðist í hrifningu minni til að halda að í landi
þar sem kona væri forseti væru áreiðanlega allar konur
frjálsar. En það tók mig ekki langan tíma að komast að
því að svo er ekki. Margar konur á íslandi búa við
misrétti og vandamál sem þær væru ekki að glíma við ef
þær væru ekki konur.“
Útskúfuð úr fjölskyldunni
Ekki hefur ástin alveg séð Amal í friði á íslandi. Stuttu
eftir komuna kynntist hún góðum manni sem var vinur
bróður hennar og þau höfðu þekkst í eitt og hálft ár
þegar þau byrjuðu að vera saman. „Við fórum að búa og
ég komst að því að fimm börn voru ekki nóg fyrir mig,“
segir Amal og hlær rosalega. „Nei, grínlaust, þá átti
sambýlismaður minn ekki börn fyrir og ég var þrjátíu
og sex ára. Auðvitað hélt ég að við yrðunr saman alla ævi
og mér fannst rétt að hann fengi að verða faðir.
Sambúðin entist aðeins í fimm ár, en þá fundum við
bæði að hún hafði runnið sitt skeið þó að enn séum við
góðir vinir.“
Sambúðin kostaði Amal sambandið við þau sem eftir
lifa af fjölskyldu hennar. Af því að hún er arabísk
múslimakona má hún ekki leggja lag sitt við kristinn
mann. Múslimakarlar mega hins vegar taka sér kristnar
VANDAMÁLIÐ í HEIMALANDI MÍNU OG FLEIRI
LÖNDUM ER AÐ ÞÓ AÐ KONUR HAFI NÚ ORÐIÐ
MARGAR AFLAÐ SÉR GÓÐRAR MENNTUNAR OG BERI
JAFNVEL MIKLA ÁBYRGÐ í STARFI ERU ÞÆR ENN
ÓFRJÁLSAR INNI Á HEIMILUNUM
vera / 4. tbl. / 2003 / 43