Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1883, Page 37

Þótti nauðsyn til bera að láta nafnið týnast og fjekk sjer þyí
leyfisbijef til nafnbreytingar. þenna langafa-bróður Léons Gam-
betta hafði hent það slys, er ítalir svo að orði kveða, og opt
bervið þari landi, að hann hafði lagzt út og myrt menn sjer til
fiár með öðrum stigamönnum, en varð höndlaður og upp festur á
gá'ga. Svo er sagt, að Léon Gambetta var snemma settur til
bókar og skyldi læra til prests. Var honum það í móti skapi,
°g var það haft í munnmælum síðar, er hann var þjóðkunnur
°rðinn, að hann hefði stungið úr sjer hægra augað, er hann var
barn, til þess að forða sjer undan prestskapnum. En sú saga er
tilbúningur. Hann meiddi sig í augað 8 vetra gamall, afslysi,
varð aldrei jafngóður í því og ijet loks taka það úr sjer eptir að
hann var fullorðinn, til þess að forða hinu auganu. Að afloknu
eliólanámi fór hann til Parísar, stundaði þar lögvísi, og gjörðist
málaflutningsmaður rúmlega tvítugur. Snemma þótti hann mikill
fyrir sjeri hávaðamaður mikill, kappsamur og ódæll; vildi jafnan
vera fyrir lagsmöniium sínum í hvívetna, þótti og hafa margt til
þess að bera, einkanlega frábæra mælsku. Mjög gerði hann sjer
skrafdrjúgt um landsins gagn og nauðsynjar; stundaði þó af
Wpi nám sitt og atvinnu. Hann ijekk og brátt orð á sig fyrir
fróðleik í lögum og landstjórnarvísindum umfram aðra unga
menn á sama reki, og framúrskarandi skarpleik. Mestu óbeit
hafði hann á Napóleon III og stjórn hans, og var enginn hinna
yngri manna óþarfari keisara við þingkosningar í París en Gam-
betta. Hann iiefir verið eindreginn þjóðvaldsstjórnarmaður alla
tið frá því er hann komst til vits og ára.
þ>á var Gambetta þrítugur, er sá atburður varð, er gjörði
bann þjóðfrægan í einu vetfangi. Lögreglustjórn keisarans lagði
bann fyrir, að efnað væri til samskota til minnisvarða á leiði
Baudins þingmanns, þess er fallið hafði fyrir, liði Napóleons í
París árið 1851, er hann brauzt þar til ríkis með ofbeldi og
klækiskap, svo sem flestum er kunnugt. Blað það, er ætlaði að
gangast fyrir samskotunum, var lögsdtt, en ritstjórinn fjekk Gam-
betta til að halda uppi svörum fyrir sig fyrir dómi. Gambetta
i sneri vörninni upp í sókn á hendur keisarastjórninni, svo djarflega
og napurlega, að flestum fannst mjög um. Blöðin fluttu ræðuna
um land allt og víðar, og var hvervetna gerður að henni mikill
rómur. petta var um haustið 1868. Skömmu síðar var hann
bosinn á þing í tveimur mestu borgum landsins í einu, París og
Massilíu (Marseille), og í Massiiíu jafnvel fyrir Thiers, slíkum
(33)