Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.2004, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 2004
Helgarblað DV
Hvernig gat skemmtibarn í strangkaþólsku landi, alið upp í mesta eymdarbæli Suður-Evrópu, brotist
til frama í alþjóðlegum afþreyingariðnaði? Hvernig gat ómenntuð alþýðustúlka eins og Sofia Loren !
náð sterkri fótfestu í harkalegu og grimmu samkeppnisumhverfi meðal framandi þjóða? í heimalandi
sínu bauð hún fjölmiðlum, kirkju og yfirvöldum byrginn í opinberu ástarsambandi við kvæntan
mann, utan við reglu og skikk samfélagsins, og loks eftir stórframa meðal þjóðanna settist hún í
helgan stein, virðuleg og virt: móðir, ekkja, þjóðarsómi.
Omenntaða alþýðustúlkan
sem hristi upp í samfélaginu
www.versla.is (teRsd)
Einfalt og þægilegt
RAFMAGNS
HLAUPAHJÓL
Við sendum frítt
heim að dyrum
Sofia Scicolone er fædd á fæð-
ingarheimili í Róm fyrir ein-
stæðar mæður 20. september
1934. Móðirin var frá litlu sjáv-
arþorpi í nágrenni Napolí, faðirinn
var atvinnulaus vélvirki. Móðir henn-
ar hafði á unga aldri unnið í keppni
stúlkna sem líktust Gretu Garbo.
Telja má víst að þar hafi orðið til sá
spori sem síðar rak Sophiu Loren,
eins og Sofia Scicolone var köllluð
síðar, áfram til nýrra og stærri verk-
efna í kvikmyndaleik. Móðirin fékk
ekki að fara til Hollywood á þriðja
farrými frá Napolí. Foreldrarnir
bönnuðu það.
Píanókennari
En móðir Sofiu var hörkutól. Hún
sneri heim með frumburð sinn og
settist að í þorpinu sínu, úrhrak í sam-
félagi heilags hjónabands og tók að
kenna á píanó. Mæðgumar bjuggu á
heimili afa og ömmu og þar kom að
móðirin var ófrísk öðm sinni eftir
saman manninn. Það var önnur
stúlka. Lífið gekk sinn gang. Systurnar
ólust upp í þorpi, föðurlausar, við h'til
efni á tímum hemáms og stríðs. Und-
ir lok flúðu mæðgumar til Napoh' og
upplifðu þá hörku stríðsins í átökun-
um um borgina.
Fegurðarsamkeppni
Efdr sm'ðið var stúlkan rétt fermd
þegar móðirin munstraði hana í feg-
urðarsamkeppni. Verðlaunin vom
veggfóður og farmiði til Rómar. Þegar
Sofia vann var leiðin ljós: í Róm stóðu
yfir tökur á stórmynd, Quo Vadis?, og
hundmð statista vantaði. Móðirin
dreif sig til Rómar með unglinginn.
Þegar tökum lauk var stelpan sett í
fumetti-vinnu, nokkurs konar mynda-
sögur úr ljósmyndum. Það var á þessu
fyrsta ári hennar í Róm að ungur
framleiðandi, Carlo Ponti, veitti
henni athygh og tók hana undir
verndarvæng sinn, kom henni í
leiklistartíma og sendi hana í pmfur.
Gamanmyndir og sögulegar
ræmur
Kvikmyndaiðnaður Ítalíu var sterk-
ur eftir stríð. Þá eins og síðar sóttu
erlend fyrirtæki til stóm kvikmynda-
veranna í Róm; ffamleiðslan þar var
alþjóðleg en unnin af heimamönnum
á öllum lægri framleiðslustigum. Laun
vom lág og nóg menntað vinnuafl í
boði.
Fyrir utan við erlendar kvikmyndir
framleiddu ítalir fyrir heimamarkað.
Enn hafði ítalskur kvikmyndaiðnaður
ekki skapað sér frægðarorð fyrir Ust-
rænar kvikmyndir. Um heim allan
vom þeir þekktir fyrir gamanmyndir
og stórar sögulegar ræmur. Á árunum
eftir stríðið vom höfundar á borð við
Rossefini, de Sica, Visconti og Fellini
að gera sín fýrstu markverðu verk.
Almennur áhugi var að vakna í Evrópu
og Bandaríkjunum á ítölskum kvik-
myndagerðarmönnum. í Bandaríkj-
unum átti ítölsk ffamleiðsla stóran
áhorfendahóp meðal innflytjenda ffá
ítalíu sem höfðu flykkst vestur áratug-
um saman.
Aukahlutverk
Sofia var sextán ára. Aukaleikari
sem fyUti upp í atriði, tíndi af sér pjötl-
urnar væri henni sagt það: hún var
ekki ólöguleg, en andlitið var óreglu-
iegt í byggingu, hún var nefstór og
munnvx'ð, hökuh'til en fagureygð. Hún
var stórbeinótt meðaikona með mikl-
ar lendar og stóran barm. Hún talaði
máUýsku að sunnan. Það þurfti að laga
hana til. En hún hentaði í tiltefdn hiut-
verk, óheflaðar mstastelpur, sígauna
og tötrahypjur, hávaðasamar og frakk-
ar í fasi.
Hvítt mansal
í æviminningum sínum og viðtöl-
um hefur stjaman Sophia Loren þver-
neitað að þau Ponti hafi átt líkamlegt
samræði fyrr en hún var orðin fuUorð-
in: Þegar þau hófu samstarf sitt var
hún sextán en hann þrjátíu og átta.
Eftir því sem opinskáum lýsingum
smástjarna og síðar stjama hefur fjölg-
að á prenfi og áhugamenn hafa kafað
dýpra ofan í lifnaðarhætti í vestræn-
um kvikmyndaiðnaði, hafa sögur af
skírh'fi unghngsins Sofiu reynst æ ótrú-
legri. Raunar má líkja starfsvettvangi
ungra leUdcvenna á síðustu höld við
hvítt þrælahald vorra tíma. Tækifæri
og atvinna var launuð í bh'ðu.
Heimamarkaður
Tryggð Pontis við skjólstæðing
sinn reyndist drjúg. Hann tók að koma
henni í hlutverk þegar hún var á m'tj-
ánda ári og þá tók hún upp Loren-
nafnið. Á næstu ámm lék hún fjölda
smáhlutverka en samverkamenn
hennar vom upprísandi Ustamenn:
de Sica, Mastroianni, Toto, Risi.
Það er svo 1957 að ffami hennar
tekur stökk: á einu og sama árinu leik-
ur hún á móti Frank Sinatra, Gary
Grant, Alan Ladd og John Wayne í
þremur bandarískum kvikmyndum
sem ffamleiddar vom í samvinnu við
ítalska aðila. Hún var komin í fremstu
röð ungra leikkvenna álfunnar.
Brjóst og læri
í einni þessara mynda, Boy on a
Dolphin, er hún ljósmynduð rennvot í
léreftsskyrtu og Ukamsbygging hennar
opinberast í Unsunni, miklar lendar,
magi og stór brjóstin. Kynferði hennar
hafði til þessa ekki dregið úr fram-
gangi hennar en nú vom einkenni
hennar skýr. Loren var orðin kyn-
bomba af ítalska skólanum: Anna
Magnani, Gina LoUobrigida og SUvana
Mangano vom aUar svipaðar að bygg-
ingu, lendar og barmur, lágvaxnar en
ffíðar. Þær höfðu samskonar skap-
gerðarstíl í framkomu: fasmiklar og
valdsmannslegar.
Sophia Loren var á hraðri leið á
toppinn.
Verðlaun
Næstu myndir hennar fram til 1961
vom af ýmsum toga, ítalir réðu í þeim
en erlendir leikarar vom tíl skrauts.
Það er síðan 1961 að Loren fær al-
þjóðaviðurkenningu fyrir leik í kvik-
mynd sem segir af flótta mæðgna
undan stríðinu, Tværkonur. Loren lék
konu sér eldri sem lýsti talsverðu þori
og sýndi sterkan skapgerðarleik með
ríkri tílfinningalegri innlifun. Hún fékk
Óskar fyrir túlkun sína og var það í
fyrsta sinn sem leikkona var verðlaun-
uð í aðalhlutverki sem leUdð var á öðm
máh en ensku.
Óskarinn fyrir Tvær konur gerði
Loren að alþjóðlegri stjömu, veitti
henni aðgang að stærri kvikmyndum,
gerði henni mögulegt að velja handrit
og samstarfsmenn við sitt hæfi. AUt
vann hún í samstarfi við Pontí. Hún
gerði sér með skipulegum hættí mat
úr sambandi sfnu við einhleypa,
erlenda og heimsfræga leikara, nýttí
sér tU hh'tar áhuga pressunnar og skóp
Tvær helstu kyn-
bombur síðustu
aldar urðu sjötugar
í vikunni: Sophia
Loren og Brigitte
Bardot. Þær deildu
áhuga almennings,
karla og kvenna,
báðum megin
meö handgjöf og
handbremsu
Fyrir 75 kg. 12 km/t
Fyrir 90 kg. 14 km/t
Margir litir
Meö og án sætis
- nánar á netinu
ERS
www.versla.is
sér einstakt ffægðarorð með hæfUegri
blöndu af skmmi, játningxun og sögu-
sögnum.
Litla stúlkan vill verða móðir
Loren kom jafnan fram sem litla
stúlkan úr þorpinu sem hafði viUst
inn í ævintýri. Hún þóttist lítiUát en
var í raun mikiUát. Eftir að samband
þeirra Pontis varð opinbert gerði
hún sér mikið mat úr ást þeirra, en
fáir trúðu því að þessi gamli og ófríði
karl hentaði hinni fríðu konu,
aldursmunur þeirra var 22 ár. Barn-
eignasaga hennar var með miklum
hörmungum, fósturmissir á fóstur-
missi ofan, nánast fyrir opnum tjöld-
um fjölmiðla. fmyndin sem af þessu
réðist var kona sem þráði heimUi og
vildi eignast börn, sem var sterk
mótsögn hinnar kjarnmiklu kynveru
sem Sophia var jafnan á tjaldinu.
Hún varð mótsagnafull og
spennandi, mamma og meUa í senn.
Iðnaðarvara
Loren kom upp á sögulegum tíma í
vestrænni kvUcmyndagerð: stjömu-
kerfi Evrópu hafði beðið hnekki á
stríðsárunum, einangmn ríkt á mark-
aði álfunnar og yfir hvolfdist amerískt
efni með þeirra hetjum. Sophia var
ffamarlega á bylgju evrópskra fram-
leiðenda sem tókst á við samkeppnina
og fyrir kostí sína og útíit náði hún
langt. Hún sýndi hæfileika tíl leiks en
féU fijótíega í þröngan ramma hreinn-
ar iðnaðarffamleiðslu.
Stærsta afrek hennar er að hafa
haldið sér í frægðarljósinu aUt tíl þessa
dags, án þess að hafa komið nálægt
kvikmyndagerð um árabU. Ekki er
minna aff ek að hafa á ævi sinni náð að
komast úr hreinni örbirgð tíl auðæva
og verða stórt tákn í h'fi þjóðar sinnar.
pbb@dv.is