Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.2004, Blaðsíða 36

36 LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 2004
Helgarblað DV
Einn skammt
af belgískum!?
/ Bandarlkjum
Norður-Amerlku
eru þeir höröustu
hættir að biðja
um franskar kart-
öflur með slnum
mat, vegna and-
stöðu Frakka við
innrás Breta og
Bandaríkja-
manna I írak um
árið. I staðinn panta þeir sér frelsiskart-
öflur og á þetta sjálfsagt eftir að gera
matarsagnfræðingum framtíðarinnar
réttarannsóknir erfiðar, þvlþettaer ekki
fyrsta skipti, og sjálfsagt ekki það slð-
asta heldur, sem nafnið á djúpsteiktum
kartöflum fer á flakk.
Franskar eða belgískar?
Þeir sem eru útskrifaðir i mannkyns-
sögu Ástrlks og Steinríks vita auðvitað
mætavel að laust fyrir okkar tímatal
missti Steinrlkur kartöflu I belgískan
pott og úr varð steikt kartafla. Höfund-
ar teiknimyndasagnanna, Uderzo og
Goscinny, gerðu sér þar mat úr gamalli
belgískri sögn um upphafþessa réttar.
Snemma á 18. öld var farið að bjóða
upp á steiktar kartöflur á frönskum
síðar smakkaði Thomas
á þeim þar og
líkaði svo vel að hann
hafði uppskriftina
meö sér heim. I
veislu í Hvíta hús-
inu árið 1802 var
boðið upp á kart-
öflur matreiddar
að frönskum
hætti.
Fiskur og franskar
Heimsfrægð djúpsteiktu kartöflunnar er
hins vegar rakin tilJopseh nokkurs
Malines, veitingamanns I Lundúnum.
Árið 1864
bauð hann
upp á nýjan
rétt á sínum
matseðlum,
„fish and
chips“eða
físk og fíög-
ur. En franskar urðu þær ekki um alla
heimsbyggð fyrr en að lokinni fyrri
heimsstyrjöldinni. Bandarískir hermenn
staðsettir I Frakklandi i því striöi rifu i
sig djúpsteiktar kartöflur I tíma og
ótíma og kölluðu franskar kartöflur.
Þeir gátu ekki hugsað sér framtlðina án
þeirra og enn á ný fór uppskriftin af
þeim yfir hafið til Bandarlkjanna og
gersigraði þjóðina. Þar vestra koma
milljónirnar þeim í sig I milljörðum
tonna árhvert.
Kartöfluglögurnar
Þær eru hins
vegar ættaðar
úr Vestur-
heimi og er
uppfinninga-
maðurinn
þekktur með
nafni. George
Crum starfaði á Tunglskinshótelinu í
Saratoga í New York þegar járnbrautar-
kóngurinn Vanderbilt pantaði sér þar
mat árið 1853. Vanderbilt vildi hafa
djúpsteiktar kartöflur með sínum mat
og þær þunnar. Hann sendi hvern
skammtinn aföðrum til baka inn I eld-
hús, þær voru aldrei nógu þunnar fyrir
hans smekk. Að lokum nennti Crum
þessu ekki lengur, skar kartöflur i papp-
írsþunnar sneiðar, henti þeim í sjóð-
heita oliuna og saltaði þær að steik-
ingu lokinni. Vanderbilt átti ekki orð til
lýsa ánægju sinni og kartöfluflagan var
komin fram á sjónarsviðið.
HVENÆR FÓRSTU
SÍÐAST ÚT AÐ BORÐA?
„í hádegi einu
fyrir hálfum mán-
uöi snæddi ég á
Hótel Nordica. Ég
fékk blandaða
rétti af hlaðborði,
hélt mig aðallega
við fiskréttina og
þá helst sushi
sem ég er ákaflega hrifinn af.
Þetta var mjög prýðilega góð
máltíð."
Aðalsteinn Ingóllsson
listíræöingur
Sif Gunnarsdóttir er verkefnisstjóri atburða á Höfuðborgarstofu. Hún sér um
hvunndagseldamennskuna á sínu heimili, skipuleggur gjarnan matseðil komandi
viku á laugardögum. Bæði vegna þess að henni finnst gaman að fletta uppskrifta-
bókum í rólegheitum og til að auðvelda innkaupin.
Sif Gunnarsdóttir hvunndags-
kokkur „Þegar sambýlismaðurinn fer
I badminton á þriðjudagskvöldum M
höfum við mæðgur stelpumat."
I
©iS
„Ég hef glettilega gaman af
matseld," segir Sif Gunnarsdóttir
verkefnisstjóri á Höfuðborgarstofu.
„Ég og maðurinn minn skiptum
matseldinnni á milli okkar, ég elda á
virkum dögum en hann um helgar.
Svona oftast og fyrst og fremst er
þetta vegna þess að ég kann betur á
klukku en hann, teygjanleg matseld
er þægilegri um helgar. En hann er
líka rosalega fínn kokkur, miklu
betri en ég, ekki síst í þessum fi'nu
réttum matarboða, hátíðar- og
helgarkvölda."
Matseðill vikunnar
Sif segir að þegar ekki sé brjáluð
vinnutörn í gangi, vilji hún helst
setjast niður í rólegheitum á laugar-
dögum og setja saman matseðil
komandi viku. „Og þetta er að áger-
ast hjá mér," segir Sif hlæjandi. „Ég
geri síðan innkaupalista fyrir vik-
una og fer í Bónus, þar sem mér
finnst skemmtilegast að versla. Það
sem ég fæ ekki þar kaupi ég þá í
dýrari búðunum. Þannig tekst mér
að halda mataræðinu fjölbreyttu á
heimilinu og síðast en ekki síst get
ég notið eldamennskunnar fram í
fingurgóma en þarf ekki að hlaupa
til, fá hugmynd, kaupa hráefni og
elda í einum grænum. En ef ég er á
miklum harðahlaupum nota ég
matarsíður alnetsins, innlendar og
erlendar, og hleyp af
stað að reyna að redda
þessu. En það finnst
mér ekki skemmtilegt,"
segir Sif.
Stefnur og straumar
„Mér finnst jafn- |
gaman að elda og
snæða mat úr öllum
heimshornum," heldur
Sif áfrarn. „Ég fer mikið
í Asíubúðina á horninu
á Barónsstíg og Hverf-
isgötu, sojasósurnar
þar eru algjört æði,
kryddin og chillíið. Eftir
að ég uppgötvaði hana hef ég
þreifað mig töluvert áfram í
Asíueldhúsinu. Fjölskyldan
reynir að snæða kvöldverð
saman eins oft og mögulegt er,
en tómstundir, sérstaklega
unglingsins, setja stundum
strik í reikninginn. Þriðjudags-
kvöldin eru ólík öðrum því þá
er sambýlismaður minn í badmint-
on á matartímanum og þá tökum
við mæðgurnar okkur til og höfum
stelpumat."
Stelpumaturinn
Sif segir að stelpumatur geti ver-
ið af ýmsum toga. „Stundum elda ég
einhverja uppáhaldsrétti dóttur
Niðurskornar perurnar
búnar að malla smástund
„Þegar þær eru heitar i gegn
er rétturinn tilbúinn á borðið.
Gráðosta- og perupasta
handa stelpum og strák-
um „Dóttirin valdiþennan
stelpumat og við hámum
hann I okkur afeinstakri lyst.“
minnar,
eins og t.d.
hinn sívin-
sæla mjólkurgraut. Þetta getur líka
verið nostalgískt hjá okkur, ein-
hverjir réttir sem henni þóttu sæl-
gæti í barnæsku en eru ekki oft hér á
borðum og stundum hámum við í
okkur pastarétti af ýmsu tagi. Ég
aðhyllist sem sagt engar sérstakar
Gráðosta- og
perupasta handa
stelpum og strákum
Uppáhaldspastað, soðið í potti
1 bréfbeikonsneiðar
Sletta afrjóma
Ktipaafgráðostí
Perubitar eftirsmekk, úr dós efekki eru
nógu mjúkar á grænmetis- og ávaxtaborö-
um stórmarkaðanna.
Beikonið steikt á pönnu, rjóminn settur útá
og svo osturinn
Hrært rólega I meðan osturinn bráðnar og
rjóminn hitnar og þykknar
Undir lokin er perubitunum bætt útíog
þegar þeir eru heitir i gegn,
þá er rétturinn tilbúinn. Óþarfí að bera fram
brauð með öllum þessum rjóma og osti.
tískukenningar í mataræði, er ekki á
flótta undan hvítu hveiti, sykri eða
öðrum auðunnum kolvetnum.
Reyni bara að hafa sitt lítið af hverju
og ég veit ekki betur en að hér séu
allir ánægðir með það.“ Aðspurð
hver síðasti stelpurétturinn hafi
verið svarar Sif: „Þá fékk dóttirin að
ráða og hún valdi gráðosta- og
perupasta sem við hámuðum í okk-
ur af einstakri lyst," segir Sif Gunn-
arsdóttir verkefnisstjóri atburða á
Höfuðborgarstofu að lokum.
rgj@idv.is
Eldhúsið er úti að aka
Einhvern tíma las ég, að meta
megi ítalskt eldhús eftir vandvirkni í
20 mínútna eldun á risotto, krydd-
uðum hrísgrjónagraut, sem er þjóð-
arréttur Norður-ítala. Á Galileo á
horni Hafnarstrætis og Vesturgötu
er risotto eldað löngu áður og síðan
hitað upp, þegar það er pantað.
Þannig varð það að ófystugri klessu,
sem ég gat ekki borðað.
Verri var pönnusteikta smálúð-
an, greinilega fiystivara, sem síðan
var aðeins elduð á yf-
irborðinu, en var að
öðru leyti hrá í gegn
og þar af leiðandi óæt.
Ekki stafaði þetta af
önnum í eldhúsi, því
að ég var eini gestur-
inn í hádeginu. Erfitt
er að taka veitingahús
alvarlega, þegar eld-
húsið er svona langt
úti að aka.
Galileo kom fyrir
þremur-fjórum árum
inn í milliverðflokk íslenzkra veit-
ingahúsa, þar sem eru staðir á borð
við Caruso, Tvo fiska, Apótekið og
Óperu með 3000 króna aðalrétti.
Hann byrjaði vel, en hefur drabbast,
einkum í eldhúsinu. Þjónustan er þó
lipur sem fyrr.
Munnþurrkur eru ekki lengur úr
taui. Espresso-kaffi var í tvígang
ailtof bragðdauft.
Bezti réttur staöarins var ofnbak-
aður ostur, sagður geitaostur, og
döðlur, vafið inn í parmaskinku með
klettasalati. Döðlurnar gáfu réttin-
um sérstætt og skemmtilegt bragð.
Hlutlausari voru grilluð eggaldin
með ferskum mozzarella-osti, hlað-
in upp í turn og borin fram með
tómötmn, basil, balsamico-ediki og
klettasalati.
Galileo
★
Veitingarýni
Pönnusteiktur steinbítur dagsins
með rjómasveppum og tagliatelle-
pasta var milt kryddaður og hæfilega
eldaður. Sjávarréttarisotto var mis-
heppnað, með mörgum tegundum
af sjávarfangi, skelfiski, hörpudiski,
humar og rækjum. Tiramisu var ekki
merkilegur eftirréttur, en skrautlega
fram borinn með blæjuberi.
Bezti kosturinn við Galileo eru
húsakynnin sjálf, gamalt hús með
berum burðarvirkjum fortíðarinnar,
innréttað á nútímavísu með þægi-
legum tréstólum og járnborðum
með borðplötum úr marmarasalla
undir snyrtilegum og stílhreinum
borðbúnaði.
Jónas Krístjánsson