Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1939, Síða 92

sjúkrahúsið í Massachusetts, að mega gefa sjúklingi
eter við meiri háttar skurðaðgerð. Leyfið var veitt.
Á tilsettum tíma, þegar allir voru tilbúnir: lækn-
irinn, sjúklingurinn, beljakarnir, sem áttu að halda
sjúklingnum, og vantrúaðir áhorfendur, dreypti
Morton eternum á sjúklinginn. Eftir fáar mínútur
steinsvaf sjúklingurinn. Þegar aðgerðinni var lokið,
sneri dr. Warren sér til áhorfendanna: „Herrar
mínir“, sagði hann, „þetta er ekkert húmbúkk“.
Sótthreinsun 1860. Það var 1800, að Joseph Lister,
ungur skozkur læknir í Glasgow, beindi athygli
sinni að ígerð í sárum. Hann var duglegur skurð-
læknir, samvizkusamur i bezta lagi og gerði allt,
sem í hans valdi stóð fyrir sjúklinga sína. En
fullan helming þeirra sjúklinga, sem hann skar
upp, missti hann þó úr blóðeitrun. Nú las hann
um þá uppgötvun Pasteurs, að vín spilltist af bakt-
eríugróðri, og þá rann upp fyrir honum, að skyld-
leiki kynni að vera á milli þess, að vín fúlnaði
og ýlda kæmi i sár. Hann tólc þá upp á þvi að
hreinsa áhöld sín með karbólsýru. Hann þvoði sér
um hendurnar úr karbólsýru. Og hann fyllti skurð-
stofuna af karbólsýruúða. Hann fann, að hrein sár
greru fljótt og vel. Fullkomið hreinlæti við allar
skurðaðgerðir varð skjótt höfuðboðorð allra skurð-
lækna.
Röntgengeislar 1895. Röntgengeislar voru upp-
götvaðir af þýzkum eðlisfræðingi, Röntgen, árið
1895. Það var skuggsýnt á vinnustofu hans, þar
sem hann var að gera tilraunir með hinar svo
nefndu Crookes pípur (lokuð glerhylki með þynntu
lofti, sem rafmagnsstraum var hleypt í gegnum).
Það vildi svo til, að hann lét svartan pappír utan
um eina pípuna, til að útibyrgja Ijós. Síðan hleypti
hann straumnum á. Ekkert sýnilegt ljós — en
pappírinn glóði af einhvers konar annarlegum,
tlraugalegum bjarma. Hann greip pappírinn og hélt
(86)