Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1933, Side 8
6
um lif af hans lífi. Eg get enn farið í huganum um
stofurnar hans allar. Eg minnist máluðu rúðanna í
einum glugganum — og mér finnst skyndilega, að eg
vera kominn í katólska dómkirkju. — Eg minnist
bókahillanna hans, og mér detta í hug súlur í must-
eri, og stuðlar í fjöllum. Eg minnist húsgagnanna og
litanna á veggjunum. Það má vel vera, að þetta sé
ekkert hátíðlegt í raun og veru, en á þessari stundu
fannst mér það allt vígt heilögum eldi persónuleika
Einars Jónssonar.
Eg held að þessi næma og menntaða þýzka kona,
senl með mér var, hafi ekki verið minna heilluð af
Einari og list hans heldur en eg. Eg man það að
minnsta kosti, að hún trúði mér fyrir þvi, að þessi
heimsókn til Einars einsaman borgaði að fullu ferðina
til íslands, og langt og leiðinlegt sjóvolkið. Og hún
fullyrti það, að ef Einar væri barn stórrar þjóðar,
mundi hann verða allra núlifandi listamanna fræg-
astur. Auðvitað nær ekki nokkurri átt að skoða slíkt
sem nokkurn algildan dóm um list Einars. En eg mat
það þó mikils, af því aö eg þekki frk. Ehlers að því
að vera hljóðlát um eigin hrifningu og segja aldrei
meira en henni fannst.
Og þessvegna hefur það oft orðið mér umhugsun-
arefni þetta: Ef Einar hefði verið barn stórrar þjóö-
ar! Og þá minnist eg þess oftast líka fyrst, að landið
okkar á furðu mikið að skifta milli svo fárra manna!
Hér er þrotlaust landnám handa þúsundum, og svo
margvísleg skilyröi til margvíslegs persónuleika. Því
að bæði mennirnir og vex-k þeirra mótast af landinu
og þeim skilyröum, sem það býður til hverskonar
þroska. Frumleiki Einars Jónssonar og hvers eins
listamanns, sem þjóðin á, hlýtur öörum þræði að vera
mótaður af íjölbreytilegum sérkennileik landsins.