Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1933, Síða 22

20
nægðir með vistina. Kold hafði lag á að halda huga
þeirra föstum við annað en rnunn og maga. Sparn-
aður hefur allt til þessa dags verið ríkjandi á lýðhá-
skólunum, þótt mér virðist nútíðar-Danir eiga örðugt
með að gleyrna því, að þeir hafa maga.
Eiginlega fræðslu skoðaði Kold sem aukaatriði. Sá
unglingur, sem væri andlega vakandi áleit hann, að
gæti æfinlega aflað sér þeirrar þekkingar, sem hann
þurfti á að halda. Hann vildi vekja, en ekki fræða,
setja innri öfl nemandans þannig af stað, að þau
stönzuðu aldrei upp frá því. — Hann talaði við fólk-
ið, talaöi um allt mögulegt, og gat náð hinum undnr-
samlegasta árangri af að tala um hversdagsleg ofni.
Þegar hann kenndi mannkynssögu, hvarf hann jafn-
an frá því að segja frá staðreyndum, til þess að tala
um það sálfræðilega, mannlega, sem frásögnin gat
gefið tilefni til. Og hverjum nemanda fannst hann tala
beint til sín og beint um sig. Þeim fannst hann lesa
í sál sinni eins og í opinni bók. — Einhverju sinni
kvartaði ungur maður um það við Kold, að sér gengi
illa að muna ræður hans eftir á, þótt hann hefði yndi
af að hlýða á þær. Þá svaraði Kold: »Kærðu þig ekk-
ert um það. Væri um dauða fræðslu að ræða, væri
öðru máli að gegna. En þetta er hér eins og á akrin-
um. Ef við leggjum framræslupípur í jörðina, þurf-
um við að merkja við þær, til þess að geta fundið þær
aftur, En þegar við sáum korni, þurfum við ekki að
reka niður hæla, því spírurnar koma upp. Þú mátt
treysta því, að það í ræðu minni, sem þú hefur hlýtt
á með ánægju, vaknar upp hjá þér, þegar þú þarft á
því að halda«. Þessi ummæli sýna, að Kold var sann-
færður um, að sá andi, sem hann starfaði í, gerði orð
hans andlega frjóvgandi hjá áheyrendunum. — IIol-
ger Begtrup segir meðal annars um Kold: »Fyrir