Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1933, Page 51

49
konar yfirprestar í öllu ríkinu, og þeir voru ráðnir i
mótspyrnu gegn öllum breytingum á guðsdýrkun þjóð-
arinnar, nema þá ef til vill, ef sú breyting hefði Iiaft
í för með sér aukið vald þeirra. En í baráttu sinni
gegn fjölgyðistrúnni hafði Amenofis IV. sízt af öllu
hug á að auka þeirra vald. Því er jafnvel trúað af
sumum, að barátta hans hafi fyrst og fremst verið
háð gegnt þeim og þeirra veldi, hann hafi óttast að
prestavaldið í Þebu væri orðið svo mikið, að það væri
ríkinu háskalegt og viljað styi’kja aðstöðu konungs-
valdsins með því að ná fullum yfirráðum yfir auðæf-
um musteranna.
Sá guð, sem Amenofis IV. vildi kenna þjóðinni að
tilbiðja og lúta með lotningu var »hinn mikli Aton«.
Hann var uppspretta alls lífs, og sólin sjálf var ímynd
hans. Til að sýna þessurn nýja guði lotningu sína
breytti hann nafni sínu Amenofis, sem þýðir eftirlæti
eða ástmögur Amons, í Echnaton, sem þýðir »sá sem
elskar Aton«.
í Þebu minnti hver steinn á liðinn tírna og forna
trú. Því réð Echnaton að byggja sér og sínum nýja
guði nýja höfuðboi-g, og hann kallaði hana »borgina
þar sem jörð og hirninn mætast«. Það er 20 mílur
niður frá Þebu, og er staðurinn nú kunnastur undir
nafninu E1 Amarna. Þar reisti hann Aton mustei’i og
sjálfum sér konungshöll. Og þar var hvoi’ki til sparað
auður ríkisins eða orka þjóðai’innar, að gera borgina
á allan hátt sem dýrðlegasta.
— Echnaton lét ekki tilbiðja guð sinn á sarna hátt
og þjóðin var vön. Á þeirri venjulegu, hefðbundnu
guðsþjónustu Egypta var aðalatriðið fórnarathöfn,
sem fór fram í alh’a helgustu stúku musterisins, en
þangað inn komst enginn geisli sólarinnar. Sú fórnar-
athöfn var leyndardómur, sem pi’estarnir einir voru
4