Freyr - 15.04.2001, Qupperneq 5

okkur að því sem gerist best annars
staðar, eins og til dæmis á Norður-
löndunum.
Mjólkurframleiðslan hefur þá
sérstöðu að það er stutt frá fram-
leiðslunni til neytenda og því er
þörf á því að menn séu sérstaklega
strangir hvað varðar hana.
Þó að það sé mjög gott að grein-
ing liggi fyrir á júgurbólgugerlun-
um, þegar slík tilfelli koma upp, þá
er það ekki það sama og ávísun á
lyf. Dýralæknir þarf oft að meta
hvort þörf sé á að gefa lyf og jafn-
vel hvort það borgi sig að reyna að
lækna gripinn. Það getur verið að
þó að gripnum séu gefin lyf í stór-
um stíl með miklum tilkostnaði
gerði það ekki gagn. Sænskur dýra-
læknir, sem hélt erindi á síðasta
vorfundi Dýralæknafélags Islands,
greindi frá því að athuganir þar í
landi hefðu leitt í ljós að þó að
lyfjagjöf hafi aukist töluvert hafi
ekki orðið samsvarandi fækkun á
júgurbólgutilfellum. Það gæti því á
stundum borgað sig að annað hvort
lóga gripnum eða, ef um er að ræða
unga kú, að setja hana í geldstöðu-
meðferð. Menn verða hreinlega að
vera stöðugt á verði með hvort allt
sé í lagi hjá þeim.
En eru ekki mun fleiri bœndur hér
en í nágrannalöndunum sem þurfa
að sœkja dýralœknaþjónustu um
langan veg?
Það er a.m.k. raunin ef við berum
okkur saman við Danmörku, en á
ekki við gagnvart t.d. Noregi. Það
breytti hins vegar miklu þegar
gerður var samningur milli ríkisins,
Bændasamtaka Islands og Dýra-
læknafélags íslands um niður-
greiðslu á akstri til þeirra bænda
sem búa í meira en 30 km fjarlægð
frá dýralækni. Þá fá þeir umfram-
kílómetrana greidda úr sérstökum
sjóði sem Bændasamtökin hafa
yfirumsjón með. Þetta kom til
framkvæmda á síðasta ári og mun-
aði rniklu fyrir bændur sem þurfa
lengst að sækja þessa þjónustu. Það
má að sjálfsögðu alls ekki gerast að
dýrin líði fyrir þessar fjarlægðir.
Hver er staðan núna hvað varðar
salmonelluna sem komu upp á Suð-
urlandi á síðasta ári? Hafið þið
komist fyrir þau vandamál?
Já, með skipulögðum aðgerðum
tókst það. Við fórum einnig í um-
fangsmiklar rannsóknir í tengslum
við það sem enn er verið að vinna
úr. Það liggur þó fyrir að þetta er
stöðug barátta vegna hringrásar
gerlanna í lífríkinu. Frárennsli,
bæði frá þéttbýli og bújörðum, er í
sumum tilfellum ekki í lagi og okk-
ur grunar að það sé í sumum tilvik-
um orsakavaldur þar sem frárennsl-
isvatn getur borist í drykkjarvatn
dýranna og þaðan í menn. Þetta er
ekki einungis vandamál á Suður-
landi. Við dreifðum í fyrrasumar
bæklingi til allra bænda þar sem
þeir voru hvattir til að tryggja að
frárennslismál væru í lagi hjá þeim
og einnig að urða dýrahræ svo að
vargfugl kæmist ekki í þau og
breiddi út salmonellu, til að rjúfa
hringrás sýkilsins. Bændur þurfa
einnig að finna leiðir til að bæta
vatnsöflun sína til að tryggja að
dýrin fái gott drykkjarvatn.
Hvert er hlutverk yfirdýralœknis-
embœttisins í innflutningi á land-
búnaðarvörum ?
Lögin um varnir gegn dýrasjúk-
dómum tiltaka nokkra vöruflokka
sem bannað er að flytja til lands-
ins. Meðal þeirra er hrátt kjöt.
Landbúnaðarráðherra getur hins
vegar veitt undanþágu frá þessu, að
fenginni umsögn yfirdýralæknis,
og það er hlutverk mitt að leggja
faglegt mat á slíkar umsagnir, m.a.
með tilliti til þeirra vottorða sem
fylgja. Það sendum við svo til ráðu-
neytisins sem þá ákveður hvort
leyfi skuli veitt. Við þykjum ákaf-
lega strangir í samanburði við önn-
ur lönd hvað varðar kröfur um vott-
orð, auk þess sem við leyfum ein-
ungis innflutning á úrbeinuðu kjöti.
I alþjóðlegum samningum um við-
skipti með búvörur, sem við eigum
aðild að, verður ísland hins vegar
að veita markaðsaðgang í hlutfalli
við innlenda framleiðslu. Þetta eru
m.a. um 95-100 tonn af nautakjöti.
Það fer hins vegar ekki allt til skoð-
unar hjá okkur því að í kjölfar inn-
göngu okkar í Alþjóðaviðskipta-
stofnunina kom sú vinnuregla að
unnar vörur, sem innihalda minna
en 20% af kjöti, komu ekki til
skoðunar. Þarna er um að ræða vör-
ur á borð við kjötfyllt pasta, las-
agna með kjöti, vorrúllur o.fl. Það
er að fæðast sérstök reglugerð þar
sem við munum krefjast þess að
innflytjendur framvísi vottorðum
um að þessar vörur séu a.m.k. hit-
aðar það vel að tryggt sé að sjúk-
dómar á borð við gin- og klaufa-
veiki berist ekki með þeim. Við
höfum áhyggjur af því að ekki sé
notað nógu gott hráefni í þessar
unnu vörur og að þarna geti hugs-
anlega verið hætta á ferð fyrir neyt-
pR€VR 4-5/2001 - 5